تاریخچه طب سنتی چینی

طب سنتی چینی(Traditional Chinese medicine) شامل مجموعه‌ای از روش‌های درمانی می‌شود که به مرور و طی هزاران سال، در چین به وجود آمد.

پزشکی سنتی چین (به چینی: 中医学) در برگیرنده روش‌های سنتی ژاپن و کره می‌باشد. دیدگاه این روش، این است که فرآیندهای بدن انسان دارای وابستگی به یکدیگر می‌باشد و دائما در حال تعامل با محیط اطراف فرد است.

بنابراین، طب سنتی چین را به عنوان روشی درمانی جهت جلوگیری و مقابله با بیماری‌ها در نظر می‌گیرند.

این روش‌ها بر مبنا نظریه ژنگ‌فو و یین‌ینگ(پنج عنصر بنیادی) است. طب سنتی چینی همیشه در یک ساختار علمی، عمل نمی‌کند.

تاریخچه طب سنتی چینی:

طب سنتی چینی براساس مدل انرژی بدن طراحی شده است، تا مدل‌های بیوشیمیایی طب غرب. آن‌ها معتقد هستند که در تمام زندگی‌ها و مراحل آن، یک انرژی حیاتی دریافت کرده‌اند که به آن،” انرژی qi” ( که شیء تلفظ میشود.) می‌گویند.

پزشکان چینی می‌گویند:« هنگام درمان با طب سنتی چینی، این انرژی در مسیرهای خاصی حرکت می‌کند و موجب از بین رفتن بیماری و مقابله با سایر بیماری‌ها می‌شود.»

جالب است که بدانید، هر یک از مریدیان‌ها (Meridian) با یک ارگان درونی و سیستم فیزیولوژیکی در ارتباط هستند. اغلب بیماری‌ها در اثر ایجاد عدم توازن انرژی در مریدیان‌ها و سیستم‌های مرتبط به آن به وجود می‌آید.

طب سنتی چینی از تاریخچه باستانی برخوردار است. با قدمت‌ترین وسایل دست‌سازی که تا کنون پیدا شده‌ است، سوزن‌های سنگی می‌باشد که جدیدا از ویرانه‌های عصر حجر بیرون کشیده شده است.

از سوی دیگر، کتیبه‌های روی پوست لاک‌پشت و استخوان حیوانات که به دوره شان دنیاستی( قرن 11_16 ق.م) مرتبط می‌شود، حاکی از آن است که حدود 3000سال قبل، اولین آثار نوشته شده مربوط به طب سوزنی و موگزیباسیون می باشند.

در قرون دوم و سوم پیش از میلاد، کتاب شاهکارهای داخلی امپراطور زرد تالیف شد. در این اثر، از پایه‌های تئوریک طب سنتی چینی صحبت شده است.

محتوای این کتاب در بر گیرنده فیزیولوژی بدن، آسیب‌شناسی بدن، مبنا تشخیص بیماری، مقابله و درمان بیماری می‌باشد.

طب سنتی چینی(TCM) که به طب شرقی یا طب آسیایی نیز شهرت دارد، شامل شاخصه‌های تشخیصی و درمانی متمایزی می‌باشد.

طب سنتی چینی، در طی سال‌های اخیر، در کشورهای همچون ژاپن، کره و بخشی از آسیای جنوبی گسترش پیدا کرد. بعد از پیدا شدن سروکله اینترنت و تلویزیون، این طب توانست به آفریقا، آمریکا و اروپا راه پیدا کند.

در طی چند دهه گذشته، محبوبیت این روش درمانی در جهان غرب افزایش پیدا کرده است. به گونه‌ای که در مراکز درمانی و بهداشتی از آن استفاده می‌شود.

طب سنتی چینی؛ طب سوزنی:

طب سوزنی ((به چینی: 针灸)، ژِن جیو) یکی از زیر شاخه‌های طب سنتی می‌باشد که با فرو کردن سوزن در بدن انجام می‌شود.

این طب، بسته به کشوری که در آن اجرا می‌شود، متفاوت است و از شیوه‌ی فکری و فلسفه متفاوتی منشاء می‌گیرد. طب سوزنی یا سوزن درمانی(acupuncture) مهم‌ترین شاخه طب سنتی چینی می‌باشد.

در این طب، گذرگاه‌های انرژی بدن و نقاط حساس، مورد هدف قرار می‌گیرند. این روش، تاکنون به طور رسمی تایید نشده است. اما به دلیل تاثیرات زیادی که در درمان بیماری‌ها داشته است. آن را به عنوان  یک روش تجربی در جامعه پزشکی پذیرفته‌اند.

براساس تئوی‌های طب سنتی چینی، گذرگاه‌ها، محل گذر «انرژی چی» در بدن انسان می‌باشد. در صورتی که این گذرگاه‌ها بسته شود، فرد بیمار می‌شود. بنابراین، درمانگرها با استفاده از سوزن‌های مخصوصو نازک، این گرفتگی‌ها را رفع میکند و با باز شدن مسیر گذرگاه‌ها، بیماری بر طرف می‌شود.

استفاده از این طب به نوسنگی برمیگردد. در آن زمان‌ها، سوزن‌های سنگی نوک تیزی به نام ” بیان‌شی” وجود داشته است که امروزه نمونه‌های از آن، توسط مورخان تاریخی کشف شده است. سن این سوزن‌ها به 5000سال قبل برمی‌گردد.

در 2300 سال پیش، در کتاب« طب‌ داخلی کلاسیک امپراتوز زرد» از فرو کردن سوزن‌ها در نقاط حساس به منظور درمان بیماری‌ها صحبت کرده است.

همچنین، بوعلی سینا برای درمان دردهای ناشی از سیاتیک از سوزن‌ها استفاده می‌کرده است.

طب سنتی چینی؛ بادکش‌درمانی:

بادکش‌درمانی (Cupping therapy) در انواع بادکش خشک، بادکش مرطوب، بادکش آتشی، حجامت خشک یا حجامت مرطوب مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در این روش، با کمک گرم کردن و ایجاد مکش در یک ناحیه از بدن، نوعی خلأ توسط فنجان‌های مخصوص ایجاد می‌شود که بر نقاط مختلف بدن اعمال می‌شود.

با اعمال فشار و گرما در نقاط خاصی از بدن، گرفتگی‌ها و آلودگی‌های بدن دفع می‌شود و باعث درمان بیماری‌ها می‌شود.

مروجان بادکش‌درمانی ادعا می‌کنند که با این روش می‌توانند بیماری‌های همچون درد کمر، بی‌اشتهایی، آکنه، فشار خون بالا، سوءهاضمه، مقابله با سکته مغزی، کم خونی، پسوریازیس، ناباروری، درد قاعدگی و گرفتگی بینی را درمان کنند.

بادکش‌درمانی دارای آثار منفی مانند کبودی و تغییر رنگ پوست می‌شود.

سرچشمه اصلی حجامت به طور دقیق معلوم نیست.

در دوران یونان باستان، بقراط که حدود 400 سال پیش از میلاد می‌زیست، از بادکش‌درمانی برای مشکلات داخلی و ساختاری استفاده می‌کرد.

اولین تحقیقات استفاده از بادکش به چین باستان و دوران جی‌هونگ بر می‌گردد. همچنین، از این روش در کتاب «ابن میمون» صحبت شده است که یهودیان ساکن اروپای شرقی از آن استفاده می‌کنند.

در قرن بیستم، ویلیام آسلر، برای درمان سینه پهلو، بادکش درمانی را تجویز می‌کرد.

به طور کلی، از سال 1950 در بیمارستان‌ها چین، از بادکش‌درمانی برای درمان بیماری‌ها استفاده می‌شود.

طب سنتی چینی؛ گوآشا:

گوآشا (چینی: 刮痧) روشی دیگر از طب سنتی چینی است که به معنای خراش‌ دادن و ایجاد کبودی می‌باشد. متخصصین گوآشا معتقد هستند که در این عمل، مواد و عناصر ناسالم از بدن دفع می‌شود و جریان خون بهبود می‌یابد.

از عوارض جانبی این روش، می‌توان به خراش، بریدگی، درماتیت، خون در ادرار و سوختگی اشاره کرد.

گوآشا ( Gua sha) با عنوان «کاو زا» از چین به ویتنام منتقل شد و در آن‌جا محبوبیت زیادی کسب کرد. این اصطلاح به معنای «خراشیدن باد» می‌باشد.

در قرن 5 و 7 میلادی در ویتنام، از این روش برای درمان سرماخوردگی و بهبود تب استفاده می‌کردند. گوآشا در کوتاه‌ترین زمان توانست نفوذ عمیقی در فرهنگ ویتنام کند.

ابزار گوآشا یک شی با لبه صیقلی است که توسط آن پوست را ماساژ می‌دهند تا قرمز شود. همچنین، این شی می‌تواند از شاخ بوفالو، گاو یا سایگا تهیه شود. قبل از استفاده از آن، باید موضع به خوبی چرب شود و برای این‌کار، می‌توان از روغن‌های درمانی و گیاهی استفاده کرد.

امروزه، از ابزار چوبی، سنگی و یا پلاستیکی برای گوآشا استفاده می‌شود. این ابزار، جریان خون را بهبود می‌بخشد و موجب جریان چی می‌شود.

درمانگران از این روش برای درمان بیماری‌های اسپاسم عظلانی، دردهای ستون فقرات، میگرن، چین و چروک، شلی پوست، افتادگی شکم و گونه استفاده می‌کنند.

پایه این روش بر مبنا سم‌زدایی(Detoxification) و آرام‌سازی(Relaxation) می‌باشد.

بعد از درمان، آثاری مانند سرخی و کبودی بر روی پوست باقی خواهد ماند که بعد از گذشت چند روز، به صورت خود به خود از بین خواهد رفت.

خلاصه:

طب سنتی چینی به منظور درمان طیف گسترده‌ای از بیماری‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این طب موجب کاهش دردهای مزمن، بیماری‌های حاد، سرماخوردگی، آلرژی، اختلالات و… می‌شود.

همچنین، طب سنتی چینی با تقویت سلامت روحی نیز کمک شایانی خواهد کرد.

بعد از بهره بردن از این طب، احساس سلامتی و آرامش خواهید کرد. همچنین، بیماری‌های متعدد برطرف خواهد شد.

عوارض جانبی این طب، جزئی می‌باشد. مگر در مواردی که فرد دچار بیماری زمینه‌ای یا آلرژی باشد.