روزانه بین 60-100 تار مو را از دست می‌دهیم! چه به دلیل دست کشیدن لای موها چه به خاطر شانه کردن و چه در حمام و هنگام شست و شو؛ این اتفاق کاملاً طبیعی است و نباید بابت آن نگران باشید. تنها زمانی باید به فکر درمان ریزش مو بود که تغییرات ظاهری غیرعادی در موی سر یا صورت ببینید. این اتفاق ناراحت کننده را تجربه کرده‌اید؟
ریزش مو چطور اتفاق می افتد؟
انجمن پوست آمریکا AAD اشاره می‌کند که 80 میلیون زن و مرد آمریکایی درگیر ریزش موی ارثی (آلوپسی alopecia) هستند. این ریزش می‌تواند مربوط به بخشی از کف سر یا کل بدن باشد. ناگفته نماند که آلوپسی معمولاً در سنین سالمندی اتفاق می افتد و البته کودکان هم درگیر این مسئله می‌شوند.
همانطور که بالاتر برایتان توضیح دادیم ریزش موی بین 50-100 تار در روز طبیعی است و با وجود حدود 100 هزار تارمو روی سرتان، این حجم از ریزش چندان به چشم نمی‌آید.
فرایند جایگزینی موهای تازه به طور طبیعی انجام می‌شود ولی این روند همیشگی نیست. لازم است بدانید که ریزش مو به مرور زمان و طی چندسال پیشروی می‌کند و به طور غیرمنتظره‌ای اتفاق می افتد. همچنین توجه داشته باشید که فرایند ریزش مو یا دائمی است یا موقت.
همچنین خوب است بدانید که شمارش تعداد ریزش روزانه ممکن نیست. اگر پس از شست و شوی موها یا شانه کشیدن آن متوجه از دست دادن حجم زیادی از موهایتان شوید، این ریزش مو عادی نیست. همچنین شاید متوجه طاسی یا جداشدن دسته‌های نازک مو شوید که باز، این هم طبیعی نیست.
در این مرحله است که نیاز به درمان ریزش مو پیدا می‌کنید و پزشک متخصص پوست و مودلایل اصلی این ریزش را تشخیص می‌دهد و یک برنامه درمانی مناسب برایتان درنظر می‌گیرد.
علت ریزش مو چیست؟
قدم اول درمان، تشخیص علت است. ممکن است درمان ریزش مو زنان و مردان متفاوت باشد و حتی برای درمان ریزش مو ارثی بودن این مسئله بررسی شود. جالب است بدانید که شایع‌ترین علت ریزش مو ریزش موی ارثی در مردان و الگوی طاسی در زنان شناخته شده است.
توجه داشته باشید که اگر در خانواده شما، طاسی اتفاقی شایع است پس ممکن است شما را هم درگیر کند. همچنین هورمون‌های جنسی می‌توانند محرک ریزش موی ارثی باشند که در این مورد درمان ریزش موی هورمونی در زنان بیشتر انجام می‌شود. ناگفته نماند که این اتفاق با شروع دوران بلوغ می افتد.
مواردی هم مشاهده شده است که ریزش مو با یک وقفه ساده در چرخه رشد مو اتفاق می افتد. بیماری‌های زمینه‌ای، جراحی یا تروما از جمله محرک‌های این وضعیت هستند. البته فرایند رشد مو به این صورت است که معمولاً چرخه رشد دوباره خود را بدون درمان از سرمی‌گیرد. هم چنین می‌توانید به مقاله «رشد سریع مو» مراجعه کنید و با روش‌های رشد سریع موها آشنا شوید.
بارداری، زایمان، قطع مصرف قرص پیشگیری و پساقاعدگی menopause از جمله دلایل ریزش موی ناشی از تغییرات هورمونی هستند. همچنین باید به موقعیت‌های درمانی زیر به عنوان سایر دلایل ریزش مو اشاره کنیم:
● بیماری تیروئید
● طاسی موضعی alopecia areata (بیماری خودایمنی که فولیکول مو را هدف قرار می‌دهد)
● بیماری‌هایی که باعث زخم می‌شوند؛ لیکن پلان lichen planus (بیماری خودایمنی که مشکلاتی در پوست و مو و ناخن فرد ایجاد می‌کند.) و چند نوع از بیماری لوپوس lupus (نوع دیگری از بیماری خودایمنی) که باعث ریزش دائمی مو ناشی از زخم می‌شوند.
همچنین مصرف دارو برای درمان بیماری‌های سرطان، فشارخون بالا، آرتریت (التهاب مفاصل)، افسردگی و مشکلات قلبی هم می‌تواند باعث ریزش مو شود. ناگفته نماند که شوک احساسی یا جسمی هم محرک تأثیرگذاری است و موارد زیر را شامل می‌شود:
● شوک ناشی از مرگ عزیزان
● کاهش وزن شدید
● تب بالا
جالب است بدانید که افراد مبتلا به تریکوتیلومانیا trichotillomania (تمایل به کندن مو) معمولاً دوست دارند موی سر، ابرو و مژه‌هایشان را بکنند. ریزش موی ناشی از کشیدن هم به دلیل حالت دادن به مو اتفاق می افتد که فشار زیادی به فولیکول‌های مو وارد می‌شود. کمبود پروتئین، آهن و سایر مواد مغذی نیز فرد را وادار به اقدام برای درمان ریزش مو می‌کند.
چطور ریزش مو را تشخیص دهیم؟
ریزش موی مداوم اغلب نشانه‌ای از یک بیماری خاص است. پزشک یا متخصص پوست و مو باتوجه به آزمایش‌های انجام شده و همچنین پرونده پزشکی شما، علت را بررسی می‌کند. بعضی مواقع یک سری تغییرات ساده در رژیم غذایی به درمان ریزش مو کمک می‌کند. همچنین شاید لازم باشد یک دوره درمانی را با دارو شروع کنید.
درصورتیکه متخصص تشخیص بیماری خودایمنی یا بیماری‌های پوستی بدهد، ممکن است از شما بخواهد تا یک آزمایش بیوپسی از پوست کف سرتان بگیرید. این آزمایش با برداشتن بخش کوچکی از پوست برای بررسی در آزمایشگاه انجام می‌شود. ناگفته نماند که رشد مو یک فرایند پیچیده است و ممکن است تشخیص دلیل اصلی ریزش مو بعد از یک زمان مشخص ممکن باشد.
گزینه‌های قابل اعتماد برای درمان ریزش مو کدام است؟
اگر درمان ریزش مو مردان و زنان را به این اطمینان خاطر برساند که می‌توانند دوباره به همان وضعیت مطلوب پیشین برسند یا دستکم شرایط ناراحت کننده نداشتن همه یا بخشی از مو را دیگر نداشته باشند، پس انتخاب یک روش درمانی مطمئن و علمی لازم می‌شود.
– درمان دارویی
احتمالاً، درمان دارویی اولین مرحله برای درمان ریزش مو است. داروهای بدون نسخه Over-the-counter عموماً کرم‌های موضعی و ژل‌هایی هستند که مستقیم روی پوست کف سر مالیده می‌شود. شناخته شده ترین محصول ترکیبی از مینوکسیدیل است.
بنابر پژوهش‌های انجمن پوست آمریکا، پزشک می‌تواند در کنار یک درمان دیگر، از این دارو نسخه بدهد. ناگفته نماند که عوارض جانبی مصرف مینوکسیدیل شامل خارش کف سر یا رشد مو در نقاط دیگر مثل پیشانی یا صورت می‌شود.
داروهای خوردنی مثل فیناسترید finasteride برای طاسی مردان از جمله این موارد است. مصرف این دارو به صورت روزانه و مناسب برای ریزش موی کم است. تجربه گروهی از مردان به تأثیر مفید دارو بر بازگشت رشد طبیعی مو اشاره می‌کند.
عوارض نادر مصرف فیناسترید شامل کاهش میل جنسی یا اختلال عملکرد جنسی می‌شود. همچنین احتمال مصرف این دارو و تأثیر آن بر بروز نوع جدید سرطان پروستات وجود دارد.
در نسخه پزشکان همچنین می‌توان کورتیکواستروئیدهایی مثل پردنیزون را مشاهده کرد. در موارد ابتلا به آلوپسی، فرد از این دارو برای کاهش التهاب و ضعیف کردن سیستم ایمنی استفاده می‌کند. کورتیکواستروئیدها نقش بدلی هورمون‌های آزاد شده از غدد فوق کلیوی را بازی می‌کنند. توجه داشته باشید که مصرف بالای این دارو باعث کاهش التهاب و ضعیف شدن سیستم ایمنی می‌شود.
بنابراین اگر دوره درمان با این داروها را می‌گذرانید بهتر است از عوارض ناشی از مصرف آنها هم آگاه باشید. عوارض احتمالی شامل موارد زیر می‌شوند:
● گلوکوم glaucoma- بیماری‌های چشمی که باعث آسیب به عصب بینایی و کوری می‌شود.
● جمع شدن مایع و تورم در بخش‌هایی پایینی پا
● فشارخون بالا
● آب مروارید
● قندخون بالا
همچنین خطرات زیر به دنبال مصرف کورتیکواستروئیدها ممکن است سلامت فرد را تهدید کند:
● عفونت
● کاهش کلسیم در استخوان که باعث پوکی استخوان می‌شود.
● نازکی و کبودی پوست
● گلودرد و گرفتگی صدا
– سایر روش‌های درمان ریزش مو
مواردی از ریزش مو هستند که با دارو، کنترل و درمان نمی‌شود. برای درمان ریزش مو شدید (طاسی) روش‌هایی مثل جراحی انتخاب می‌شود.
- جراحی کاشت مو
جراحی کاشت مو شامل برداشتن تکه‌های کوچکی از پوست با کمی مو می‌شود تا بخش‌های بی موی سر را بپوشاند. این درمان برای افرادی مناسب است که برای درمان ریزش مو ارثی بودن مشکل آنها نیست. این گروه معمولاً درگیر ریزش مو در قسمت بالایی سرشان می‌شوند. ازآنجایی که این جراحی مرحله به مرحله است، نیاز به انجام چندعمل طی یک بازه زمانی مشخص خواهد بود.
- کم کردن پوست کف سر
در این روش، جراح بخش کم یا بی موی سر را برمی‌دارد و سپس، این قسمت را با پوست مودار کف سر مسدود می‌کند. گزینه دیگر فلپ پوستی flap یا انتقال پوست مودار به نقطه طاس است. کشیدن بافت هم می‌تواند نقاط طاس را بپوشاند که با حضور دو جراح انجام می‌شود. در جراحی اول، جراح وسیله بازکننده بافت را زیر بخشی از پوست سر که مو دارد و نزدیک نقطه طاس است می‌گذارد.
چندهفته پس از جراحی، بازکننده، آن قسمت از پوست فرد را که مو دارد، می‌کشد. جراحی دوم، شامل برداشتن بازکننده و کشیدن ناحیه باز شده پوست مودار روی نقطه طاس است.
برای اطلاعات بیشتر در رابطه با پی آر پی مو این مقاله را مطالعه نمایید.
ناگفته نماند که درمان به روش جراحی هم هزینه زیادی دارد و هم ممکن است خطرناک باشد. این خطرات شامل موارد زیر هستند:
● رشد تکه تکه مو
● خونریزی
● زخم‌های بزرگ
● عفونت
مهم: جراحی کاشت مو ممکن است نتیجه بخش نباشد و فرد مجبور شود دوباره فرایند را تکرار کند.
چطور از ریزش مو جلوگیری کنیم؟
روش‌های زیادی برای پیشگیری وجود دارد که قصد داریم در ادامه بیشتر درموردشان برایتان بنویسیم. این موارد آنقدر ساده و آشنا هستند که ممکن است بارها انجام ندادنشان را نادیده گرفته باشید:
◄ موهایتان را محکم نبندید؛ استفاده از کش مو، دم اسبی یا خرگوشی بستن باعث می‌شود فشار زیادی به موهایتان وارد شود. این کار در گذر زمان به فولیکول موها آسیب جدی می زند.
◄ موهایتان را نکشید، نپیچانید یا زیاد نمالید و ماساژ ندهید.
◄ تغذیه مناسب؛ مراقب باشید که تعادل را در برنامه غذایی‌تان رعایت کنید و حتماً در این رژیم توجه ویژه به آهن و پروتئین داشته باشید. ناگفته نماند که رژیم‌های لاغری خاص با هدف زیبایی قطعاً به سلامت موهای شما آسیب جدی می زند.
◄ اگر به تازگی دچار ریزش مو شده‌اید از یک شامپوی ملایم کودک برای شست و شو استفاده کنید. به جز مورد موی سر بسیار چرب، بهتر است روزانه موهایتان را بشویید. همچنین نباید موهای خیس را با حوله بالا و پایین کنید. اجازه بدهید موها در حالت آزاد، خشک شوند. اگر به دنبال پرپشتی ابروهایتان هستید مقاله پرپشت شدن ابرو را مطالعه کنید.
◄ استفاده زیاد از مواد و ابزار حالت دهنده مو هم کار را به درمان ریزش مو می‌کشاند! این ابزار و محصولات شامل موارد زیر می‌شوند:
● اتو مو و شانه برقی
● سشوار
● محصولات رنگ مو
● فرکردن، صاف و لخت کردن مو
نکته: اگر دوست دارید موهایتان را با اتو یا شانه برقی حالت بدهید حتماً روی موهای خشک انجام بدهید. همچنین از کمترین درجه حرارت استفاده کنید.
سخن ما با شما
فراموش نکنید که درمان‌های تهاجمی و خشن یا باعث توقف ریزش مو می‌شود یا دوباره شما را درگیر این مسئله می‌کند. مخصوصاً اگر تحت درمان ویژه‌ای قرار داشته باشید. درمان ریزش مو ارثی ممکن است به زمان بیشتری نیاز داشته باشد و سخت انجام شود. اگرچه روش‌های دیگری مثل کاشت مو کمک می‌کند نقاط طاس سر یا هرنقطه بدن زیاد به چشم نیاید.
ضمن اینکه امیدواریم دچار چنین مشکلی نشوید، برای گرفتن نتیجه بهتر حتماً با پزشک متخصص به صورت شفاف و مفصل دراین مورد گفت و گو کنید.
