اعتیاد چیست؟ از کجا بفهمیم اعتیاد پیدا کرده ایم؟
با سلام به تمام دنبال کنند گان وب سایت لنداسپا . در این مقاله به موضوع اعتیاد و مسائل مرتبط با آن میپردازیم. آیا اعتیاد تنها درباره وابستگی به مواد مخدر شیمیایی و صنعتی بوده یا انواع دیگری از اعتیاد هم وجود دارند؟ چه عواملی در گرایش یک فرد به اعتیاد تاثیرگذار است؟ آیا ما یک معتاد هستیم؟ مراحل به وجود آمدن اعتیاد چیست ؟ در این نوشته با ما همراه باشید تا به تمامی این سوالات پاسخ بدهیم.
تعریف اعتیاد چیست
اعتیاد یا به بیان دیگر (خوگیری) ، نوعی حالت رفتاری به حساب می آید که به سبب نا پایداری های روانی و یا مصرف مواد شیمیایی خاصی، دچار ضعف در کنترل اراده و خواسته های خود شده و به این دلیل به تکرار رفتار های خاصی رو میاورد.
در بیان عمومی، اعتیاد نوع بیماری مزمن (بیماری ای که قابلیت سرایت و انتقال به دیگران را ندارد) مرتبط با اعصاب
می باشد که عواملی همچون سبک زندگی، تغذیه و شرایط اجتماعی و اقتصادی سبب بروز آن می شود. اختلالات عصبی ناشی از اعتیاد می تواند باعث به وجود آمدن اختلال در کنترل اعمال فرد و یا حتی ایجاد حس اجبار برای انجام کاری می شود که فرد معتاد از پیش، از عواقب خطرناک آن آگاهی کامل دارد.
11 نوشیدنی مفید برای ترک اعتیاد و تاثیرات معجزه گونه آن ها
روانشناسی بیماری اعتیاد
همانطور که گفته شد، بخش بزرگی از اعتیاد و به وجود آمدن آن در حوزه اعصاب و مسائل روانشناختی ریشه دارد. بیماری اعتیاد با تاثیر بر مدارهای عصبی می تواند باعث از بین رفتن انگیزه، اشتیاق، خلاقیت و حافظه فرد بیمار شود. این اتفاقات سبب به وجود آمدن آسیب های روانی، جسمی و حتی اجتماعی خواهند شد که در صورت عدم اقدام برای درمان و کنترل آن ممکن است جان فرد مبتلا به اعتیاد را هم به خطر بیاندازد.
تنها فرد متاثر از بیماری اعتیاد فقط خود شخص معتاد نیست، بلکه خانواده، دوستان و آشنایان و حتی جامعه ای که فرد معتاد در ان زندگی می کند نیز مستقیما تحت تاثیر قرار می گیرند. همین موضوع یکی از دلایل اصلی لزوم درمان این بیماری
می باشد چراکه به علت اعتیاد یک فرد، جامعه ی بزرگی تحت تاثیر و دستخوش تغییر قرار می گیرد.
انواع مختلف اعتیاد چیست
این بیماری بسیار پیچیده تر از ان است که عموم مردم به آن فکر می کنند. اعتیاد ترکیبی از وقایع فیزیولوژیکی، روانشناختی، رفتاری و جسمی می باشد که همین امر درمان این بیماری را بسیار سخت و طولانی کرده است. هنگامی که کلمه اعتیاد به زبان می آید تقریبا همه افراد به مصرف مواد مخدر و روان گردان فکر می کنند اما تحقیقاتی که سالهاست بر روی این بیماری اجرا شده نشان میدهد که امروزه دو نوع اعتیاد مختلف وجود دارد. ۱. اعتیاد رفتاری و ۲. اعتیاد به مواد شیمیایی.
زنجبیل و ترک اعتیاد | آیا زنجبیل اعتیاد را درمان می کند؟
اعتیاد رفتاری
این نوع از بیماری اعتیاد به شرایطی اشاره دارد که در آن بیمار از انجام یک کار و یا رفتار خاصی لذت می برد و آن را به عنوان ابزاری برای رسیدن به آرامش و یا بهبود حال خود و تحمل فشار های روانی استفاده می کند. . اعتیاد رفتاری، در اصل مجموعه ای از رفتار های مکرر و مداوم است که اگر سودی هم نداشته باشند، باز از سوی فرد معتاد به صورت مستمر انجام می شوند. همانطور که گفته شد در بسیاری از این موارد فرد بیمار حتی آگاهی کاملی از اشتباه و حتی خطرناک بودن اعمال خود دارد ولی به سبب احساس نیاز و اجباری که حس می کند، دوباره آنها را انجام می دهد.
اعتیاد های رفتاری، الگوهایی هستند که با گذر زمان ممکن است به اعتیاد تبدیل شوند. بسیاری از افراد معتقدند علاوه بر خرید، ورزش و یا حتی رابطه جنسی که اعتیاد آور هستند، استفاده از تلفن همراه و شبکه های اجتماعی، تماشای تلویزیون و حتی خوردن غذا و خوراکی نیز اعتیاد آور می باشند.
برای بررسی راهکار های ترک خودارضایی به مقاله فواید ترک خود ارضايي مراجعه کنید.
اعتیاد به مواد شیمیایی
این نوع از اعتیاد در اصل، به وجود آمدن حالت وابستگی به مصرف داروها و مواد شیمیایی مجاز و غیرمجاز مختلف
می باشد. این حالت وابستگی یک پاسخ فیزیولوژیک از طرف بدن به مصرف دارو و مواد مخدر می باشد که باعث ایجاد حالت آرامشی گذرا ، سرخوشی کوتاه ، تحریک و نشاط و تسکین درد ها برای مدت زمان کمی می شود. بعد از به پایان رسیدن این حالات و از بین رفتن اثر مواد مصرفی، فرد معتاد مجدد به دنبال ماده مخدر می گردد چرا که هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی به آن احتیاج دارد و همین امر سبب افزایش لحظه به لحظه ی میزان مصرف و وابستگی به ماده مخدر می شود.
مواد شیمیایی و طبیعی اعتیاد آور
در آخرین ویرایش کتاب راهنمای تشخیصی و آمار اختلال های روانی (DSM-5 2013) ، ۱۰ دسته بندی کلی برای مواد مخدر ذکر شده که عبارتند از:
۱. الکل
۲. کافئین
۳. کانابیس ( مواد مشتق شده از شاهدانه مانند حشیش و گراس)
۴. مواد توهم زا
۵. مواد استنشاقی ( مانند چسب و بنزین)
۶. مواد افیونی (تریاک و هروئین)
۷. مواد آرام بخش (دارو های ضد اضطراب)
۸. مواد محرک ( همچون آمفتامین، شیشه و کوکائین)
۹. تنباکو
۱۰. مواد دیگر
اعتیاد به گوشی موبایل | نشانه ها، عوارض و راه های درمان آن
تاثیر اعتیاد روی مغز
بعد از فراگیری این موضوع که اعتیاد چیست، باید بدانیم مصرف مواد مخدر تاثیر مستقیمی روی عملکرد مغز و سیستم عصبی محیطی و مرکزی دارد. به دلیل تفاوت در ساختار هر یک از این مواد، مصرف آنها موجب به وجود آمدن اختلالات مختلفی در عملکرد مغز می گردد. یکی از تصورات اشتباهی که درباره مصرف مواد مخدر وجود دارد این است که تنها با یک بار مصرف هیچ عوارضی به وجود نمی آید اما حقیقت این است که با تنها یکبار مصرف ماده ای همچون شیشه آسیب های جبران ناپذیری به مغز و سیستم عصبی وارد می شود.
از رایج ترین عوارض و اختلال هایی که مصرف مواد مخدر به وجود می آورد میی توان به اختلالات دو قطبی ( bipolar disorder )، اسکیزوفرنی ( Schizophernia)، اضطراب، جامعه گریزی و روان پریشی اشاره کرد.
در بین تمام گروه های جامعه، این جوانان هستند که در معرض خطر بیشتری در قبال مصرف مواد مخدر می باشند. در جوانان و نوجوانانی که هنوز به سن بلوغ نرسیده اند، مغز با سرعت بسیار زیادی در حال رشد و تکامل است. به همین دلیل مضرات ناشی از مصرف مواد مخدر در این افراد بسیار بیشتر از بزرگسالان و دیگر افراد جامعه است.
آیا مصرف مواد مخدر باعث افزایش احتمال خیانت بین زوج ها می‌شود؟ برای پاسخ به این سوال به مقاله خیانت مرد به زن مراجعه کنید.
میانگین سن اعتیاد چند سال است
به گزارش خبرگزاری هایی همچون ایرنا و همشهری، سن اعتیاد در بین قشر جوان کشور به ۱۸ سال و کمتر رسیده است. این خبر به این معناست که بسیاری از دانش آموزان مقطع دبیرستان بعد از پایان تحصیل خود درگیر بیماری اعتیاد می شوند که این خود خطری بزرگ برای نسل های بعدی می باشد. درگیر شدن قشر جوان با پدیده اعتیاد نه تنها عوارض بسیار سنگینی از نظر جسمی و روانی برای خود فرد به همراه دارد، بلکه خانواده، دوستان و اطرافیان او را هم به خطر انداخته و نهایتا فرد را از نظر اقتصادی سربار جامعه و دولت خواهد کرد.
مراحل به وجود آمدن اعتیاد
در پاسخ به این سوال که مراحل به وجود آمدن اعتیاد چیست باید گفت فرآیند ابتلا به بیماری اعتیاد، فرآیندی یک شبه نبوده و فرد به یکباره معتاد نخواهد شد. بلکه فرد معتاد از سه مرحله کلی که هر کدام شرایط و عوارض خاص خود را دارند عبور می کند تا نهایتا دچار اعتیاد شود.
- مرحله اول : امتحان کردن
در این مرحله فرد از طریق دوستان و یا نزدیکان با مواد مخدر آشنا شده و بعد از گذراندن فاز کوتاهی از مقاومت، دست به مصرف می زند.
علت ها و درمان سرماخوردگی بعد از ترک اعتیاد را بشناسید!
- مرحله دوم: علاقمندی
در این مرحله بعد از مصرف ماده ی مخدر، فرد دچار سرخوشی کاذب گردیده و حال جدیدی را تجربه می کند که تا پیش از این نداشته است. این امر سبب ایجاد علاقه شده و باعث می شود که برای دفعات بعدی مصرف مقاومتی نکند.
- مرحله سوم : اعتیاد واقعی
در این حال فرد دچار اعتیاد شده است و برای رسیدن به حالت سرمستی و سرخوشی، مجبور به استفاده دوباره است. در این فاز با هر بار مصرف دوباره، مقاومت (تلورانس) بدن افزایش یافته و فرد معتاد را مجبور می سازد تا برای مصرف بعدی دوز ماده ی مخدر را افزایش بدهد.
از کجا بدانم که اعتیاد دارم؟
در این بخش می خواهیم بدانیم نشانه های اعتیاد چیست. اعتیاد به مواد مخدر صرفا با آزمایش کردن آنها در موقعیت ها مختلف شروع می شود. با گذشت زمان برخی افراد ممکن است برای بدست آوردن حسی که در اولین مصرف خود تجربه کرده بودند، دوباره سراغ مصرف مواد مخدر بروند. از این مرحله با گذر زمان وابستگی به مواد مخدر و اعتیاد بیشتر و بیشتر می شود. با این اتفاق رفته رفته دوز مصرفی مورد نیاز فرد معتاد برای رسیدن به حال خوب افزایش پیدا می کند. در این زمان وابستگی بدن به مواد افزایش چشمگیری پیدا می کند تا جایی که عدم مصرف ماده ی مخدر باعث ایجاد حالت بیماری و نیاز شدید می شود.
علائم اعتیاد چیست
علائمی که میتواند نشانه ی اعتیاد باشد:
- میل شدید به مصرف مواد
- خرج کردن مبالغ زیادی پول برای تهیه مواد مخدر
- داشتن علایم بیماری، خستگی و بی حوصلگی
- انجام کارهایی که تا به حال انجام نداده بودین مانند سرقت بری به دست آوردن مواد
- افزایش نیاز به مواد در اثر گذر زمان
- از بین رفتن روابط اجتماعی و دوستانه
- شکست های متوالی برای ترک
اگر هر کدام از این علایم را دارا هستید هرچه زودتر با مراجعه به پزشکان و متخصصان این امر نسبت به درمان خود اقدام نمایید.
خودارضایی نیز خود نوعی اعتیاد است. برای اطلاع از مضرات آن به مقاله عوارض خودارضایی مراجعه کنید.
علت اعتیاد چیست
به صورت کلی عوامل موثر بر اعتیاد را می توان به سه دسته تقسیم کرد.
۱. شرایط اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی
می توان گفت تقریبا تمام تفکرات و رفتار های ما ریشه در این سه موضوع یعنی شرایط اقتصادی، فرهنگ و اجتماع دارند. اعتیاد نیز از این قاعده مستثنی نیست تا جایی که تایر این پارامتر ها بر روی ابتلا به اعتیاد چیزی نزدیک ۷۵درصد تخمین زده شده است. یکی از مهم ترین جوامعی که هر فرد در آن زندگی می کند خانواده است. نقش خانواده ی فرد آنقدر در این مسیر پُررنگ است که در صورت درست عمل کردن آن، حتی با مهیا بودن دیگر شرایط برای اعتیاد، باز هم وابستگی و سوء مصرف مواد به وجود نخواهد آمد. خانواده یکی از مهم ترین نقش ها را در شکل گیری طرز تفکر و خلق و خوی هر فرد دارد. تا جایی که می تواند بخش بزرگی از رفتارهایی که منتهی به اعتیاد و سوء مصرف مواد مخدر می شود را در فرد از بین ببرد.
در سمت مقابل خانواده می تواند یکی از مهم ترین و بزرگترین مشوق های فرد برای مصرف مواد مخدر باشد. در نظر بگیرید که پدر یا مادر یک فرد در دوران کودکی او در مقابلش مواد مخدر مصرف کنند. در این حالت این امر برای این فرد تبدیل به یک امر کامل روزمره و طبیعی شده و سبب می شود که خیلی سریعتر و همچنین آسان تر به مواد مخدر و اعتیاد گرایش پیدا کند.
از دیگر موارد تاثیر اجتماع در گرایش افراد به مصرف مواد مخدر، دسترسی آسان مواد در شهر یا محل سکونت و اشتغال است.
همانطور که گفته شد عوامل و شرایط اقتصادی نیز در این مقوله بسیار تاثیرگذار هستند تا جایی که مشکلات اقتصادی خود یکی از بزرگترین عوامل ایجاد فشار های روانی و عصبی بر افراد هستند.
۲. شخصیت و سبک زندگی
همانطور که همه میدانیم دیدگاه و رفتار هر فرد در برخورد با مشکلات مختلف و فشار های روانی متفاوت است. طبق تحقیقات و پژوهش های انجام شده شخصیت و سبک زندگی عاملی است که حدود ۲۰ درصد بر احتمال ابتلای فرد به اعتیاد تاثیرگذار است.
هر فرد با داشتن ویژگی های شخصیتی خاص خود، به نوعی به سمت اعتیاد سوق داده می شود برای مثال :
افراد داری اعتماد به نفس پایین به علت ضعف و ناتوانی در روبرویی درست با مشکلات و معضلات ممکن است به مصرف مواد مخدر و روانگردان روی بیاورند.
افراد راحت طلب برای اینکه هیچ علاقه ای به حل مسئله ها و مشکلات ندارند، به جهت فرار کردن از آنها به مصرف مواد مخدر گرایش پیدا می کنند.
افراد کنجکاو همیشه علاقه به تجربه شرایط جدید دارند و اگر در اجتماعی قرار بگیرند که مصرف مواد مخدر امری عادی در آن باشد، به احتمال بسیار بالا از روی کنجکاوی و برای احساس تجربه و حسی جدید دست به صرف مواد مخدر بزنند.
۳. ژنتیک
و نهایتا اخرین عاملی که می تواند بر اعتیاد یک فرد و گرایش او به مصرف مواد مخدر تاثیر بگذارد عامل ژنتیک است. مطالعات و بررسی های علمی نشان می دهد که میزان و نوع پاسخگویی سیستم عصبی هر انسان به محرک های مختلف بر اساس ژنوتیپ یا ژن های موجود در بدن او می تواند متفاوت باشد. با توجه به این موارد می توان گفت که انسان ها ژن های مرتبط با وابستگی به مواد مخدر را از نسل های بل خود به ارث می برند اما نکته قابل توجه این است که این مورد نهایتا تا ۵ درصد می تواند بر گرایش فرد به مواد مخدر تاثیرگذار باشد.
روش های درمان اعتیاد چیست
همانطور که گفته شد اعتیاد یک بیماری با چندین بُعد جسمانی، روحی و روانشناختی می باشد و به همین دلیل درمان این بیماری از چیزی که عموم مردم فکر می کنند دشوار تر است. درمان اعتیاد بدون قرار گرفتن زیر نظر پزشکان و متخصصان امری دشوار و حتی آسیب رسان است. روش های متعددی برای درمان اعتیاد وجود دارد که به اختصار درباره هر کدام از آنها صحبت می کنیم.
اگر شما نیز در حال ترک اعتیاد هستید، مقاله درمان درد اعتیاد را مطالعه کنید.
۱. دارو درمانی: درمان با دارو ممکن است درصد بهبودی بیشتری داشته باشد. این روش غالبا در افرادی که سابقه مصرف موادی همچون نیکوتین، الکل و یا مواد افیونی همچون هروئین داشته اند مناسب تر است.
۲. روان درمانی: روانکاوی و روان درمانی در بسیاری از بیمارانی که به علت فشار های عصب، اجتماعی و یا مقابله با احساسات شروع به مصرف مواد کرده اند مورد استفاده قرار می گیرد و یکی از بهترین روش های درمانی مکمل است. روان درمانگر با صحبت درباره علت مصرف مواد و ریشه یابی معضلات موجود می تواند راهبردی درست برای مقابله با بیماری طراحی و به بیمار ارایه کند.
۳.درمان مسکونی: در این روش، بیمار با اقامت در یکی از اقامتگاه های درمانی، زیر نظر متخصصان آموزش دیده قرار می گیرند. دوره های درمانی در این اقامتگاه ها میانگین بین چند هفته تا چند ماه ممکن است به طول بیانجامد که در این مدت بیمار با شرکت در کلاس های روان درمانی و برنامه های توانبخشی تحت درمان و ریکاوری کامل قرار می گیرد.
۴. شرکت در گروه های پشتیبانی: در این روش، درمان بیمار بیشتر بر روش های خودیاری تکیه دارد و بیماران جهت بهبودی تحت حمایت گروهی از افراد ناشناس قرار می گیرند.
کلام آخر
پس از مطالعه این متن شما متوجه شده اید که اعتیاد چیست. در پایان باید گفت که اعتیاد تحت تاثیر عوامل بسیار متفاوتی به وجود می آید و می تواند تاثیرات بسیار گسترده ای بر زندگی فرد معتاد، خانواده، دوستان و اطرافیان و همینطور جامعه ای که در آن زندگی می کند بگذارد. بهترین روش برای مقابله با اعتیاد، آگاهی سازی و پیشگیری قبل از ابتلا می باشد.
