مهمترین علائم دیابت و انواع آن را بشناسید
در کشورمان ایران، بیش از 4 میلیون نفر به بیماری دیابت مبتلا هستند. برخی از بیماران مبتلا به دیابت به دلیل عدم آشنایی با علائم دیابت نمی‌دانند که به این بیماری دچار هستند و در صورت شدت گرفتن بیماری متوجه این موضوع می‌شوند. در صورت شناخت علائم دیابت و مراجعه به پزشک می‌توان این بیماری را کنترل و از آسیب‌های جدی که بر بدن فرد وارد می‌کند جلوگیری کرد.
به همین دلیل سعی داریم در این مقاله به طور کامل توضیح دهیم که دیابت چیست و چگونه می‌توان با آگاهی از علائم دیابت از پیشرفت آن جلوگیری کرد.
دیابت چیست ؟
دیابت یک بیماری مزمن و طولانی‌مدت است که با سطوح بالای قند در خون مشخص می‌شود. این بیماری می‌تواند ناشی از انسولین بسیار کم، نداشتن انسولین یا مقاومت بدن در برابر انسولین (زمانی که سلول‌های بدن نمی‌توانند به طور مؤثر از انسولین استفاده کنند) باشد. انسولین هورمونی است که توسط پانکراس برای تنظیم قند خون تولید می‌شود.
یکی از روش‌های پیشگیری یا مدیریت دیابت داشتن رژیم غذایی مناسب است. ما در مقاله‌ی ” رژیم کتوژنیک چیست “یکی از بهترین رژیم های مناسب برای پیشگیری از ابتلا به دیابت برای شما بیان نموده‌ایم.
انواع دیابت کدام است ؟
از انواع دیابت می‌توان به سه نوع اصلی و مهم این بیماری اشاره کرد:
֎ دیابت نوع 1
علائم دیابت نوع 1 معمولاً در دوران کودکی تشخیص داده می‌شود.
سلول بتای لوزالمعده، انسولین کمی تولید می‌کند یا اصلاً انسولین تولید نمی‌کند و تزریق روزانه انسولین برای حفظ زندگی لازم است. بدون مدیریت صحیح روزانه، ممکن است این بیماری شدت بگیرد. دیابت نوع 1 قبلاً به‌عنوان دیابت ملیتوس وابسته به انسولین (IDDM) یا دیابت نوجوانان شناخته می‌شد. تصور می‌شود که نوع 1 ناشی از عوامل پرخطر ژنتیکی و محیطی باشد.
֎ دیابت نوع 2
دیابت نوع 2 بسیار شایع‌تر از نوع 1 است و 90 درصد یا بیشتر از همه موارد ابتلا به دیابت را تشکیل می‌دهد. با این حال، بسیاری از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 متوجه نیستند که به آن مبتلا هستند. علائم دیابت نوع 2 معمولاً در بزرگسالی رخ می‌دهد، اگرچه در حال حاضر موارد بیشتری در کودکان رخ می‌دهد که در درجه اول به دلیل اضافه وزن و مشکلات چاقی است. کاهش تدریجی ترشح انسولین سلول‌های بتا همراه با مقاومت به انسولین منجر به این شکل از بیماری می‌شود. دیابت نوع 2 به دلیل افزایش تعداد افراد مسن‌تر، افزایش چاقی، رژیم غذایی نامناسب و عدم ورزش رایج‌تر است.
اضافه وزن یا چاقی رایج‌ترین عامل خطر قابل اصلاح برای دیابت نوع 2 است. با این حال، همه بیماران مبتلا به دیابت نوع 2 مشکلات وزنی ندارند. عوامل خطر ژنتیکی و محیطی نیز در ابتلا به دیابت نوع 2 نقش دارند.
دیابت بارداری
دیابت بارداری قند خون بالایی است که در مراحل پایانی بارداری در خانمی که دیابت ندارد ایجاد می‌شود. اگرچه دیابت بارداری معمولاً پس از تولد نوزاد برطرف می‌شود، اما احتمال ابتلای بانوان باردار به دیابت نوع 2 در مراحل بعدی زندگی بیشتر است و باید تحت‌نظر باشد.
دیابت بارداری می‌تواند ناشی از هورمون‌ها یا کمبود انسولین باشد. دیابت بارداری ممکن است در حدود 5 درصد از زنان باردار رخ دهد و اضافه وزن یا چاقی قبل از باردار شدن ممکن است یکی از عوامل باشد.
سایر انواع دیابت به دلایل دیگر نیز ممکن است افراد را درگیر کند؛ مانند بیماری‌های پانکراس ناشی از فیبروز کیستیک یا پانکراتیت، دیابت نوزادی، یا دیابت ناشی از دارو (مانند کورتیکواستروئیدها).
عناب در کاهش قند خون تاثیر زیادی دارد. برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله خواص عناب را مطالعه کنید.
مهمترین علائم دیابت چیست ؟
بسیاری از علائم دیابت در جنس‌های مختلف مشابه است. این وضعیت باعث آسیب به عروق خونی و اعصاب می‌شود.
علائم دیابت در مردان
با این حال، تفاوت‌های اصلی در هنگام بروز علائم دیابت در مردان موارد زیر است:
- اختلال نعوظ: بیش از 70 درصد از مردان مبتلا به دیابت در دستیابی یا حفظ نعوظ دچار مشکل می‌شوند. اعصاب و عروق خونی برای فرایند نعوظ حیاتی هستند و آسیب به این سیستم‌ها می‌تواند بر عملکرد آلت تناسلی تأثیر بگذارد.
- برفک تناسلی: مردان ممکن است موارد مکرر برفک تناسلی، یک عفونت قارچی را تجربه کنند. قند اضافی در خون از طریق ادرار دفع می‌شود. با این حال، مخمر با شکر رشد می‌کند و احتمال رشد آن در آلت تناسلی مردان مبتلا به دیابت بیشتر است.
علائم برفک تناسلی عبارت‌اند از:
- قرمزی، تورم و خارش در اطراف سر آلت تناسلی
- بوی نامطبوع
- ظاهری سفید و برآمده در پوست آلت تناسلی
- درد و ناراحتی در حین رابطه جنسی
- کاهش توده عضلانی: افزایش مداوم سطح قند خون ممکن است منجر به تجزیه عضلات و چربی بدن برای انرژی شود.
این علائم دیابت در مردان مبتلا به دیابت نوع 1 شایع‌تر است و منجر به کاهش قدرت و ضعف عضلانی می‌شود.
֎ علائم دیابت در زنان
بسیاری از علائم دیابت برای مردان و زنان مشترک است، اما برخی از ویژگی‌های آن مختص زنان است.
⇐ برفک دهان و واژن
زنان مبتلا به دیابت ممکن است بیشتر در معرض عفونت قارچی یا برفک دهان و واژن باشند.
سطوح بالای قند خون یک بستر ایده‌آل برای رشد قارچ کاندیدا ایجاد می‌کند که باعث این بیماری می‌شود.
علائم عبارت‌اند از:
- دردناک بودن پوست در حین تماس
- ترشحات واژن
- احساس خارش
- دیسپارونی یا رابطه جنسی دردناک
- پوشش سفید روی زبان
افراد مبتلا به دیابت نسبت به افراد بدون دیابت احتمال بیشتری برای ابتلا به انواع مختلف عفونت‌ها، با علائم شدیدتر و احتمال عوارض بیشتر دارند.سطح بالای قند خون در بدن بر توانایی سیستم ایمنی برای پاسخ به عوامل بیماری‌زا مانند باکتری‌ها، ویروس‌ها و قارچ‌ها تأثیر می‌گذارد.
اگر واژن شما دارای لکه‌ها یا رگه‌های ضخیم است می‌تواند از علائم دیابت باشد. در مقاله ” سفید کردن واژن ” را این موضوع را بررسی کرده‌ایم.
⇐ عفونت‌های دستگاه ادراری (UTIs)
زنان مبتلا به دیابت بیشتر در معرض خطر عفونت دستگاه ادراری (UTI) هستند. در یک بررسی در سال 2015، 12.9 درصد از زنان موردمطالعه در اولین سال پس از تشخیص دیابت نوع 2، دچار عفونت ادراری شدند. تنها 3.9 درصد از مردان این مورد را تجربه کردند.
علائم UTI عبارت‌اند از:
- ادرار دردناک و سوزش
- ادرار کدر
- خون در ادرار
هر فرد مبتلا به دیابت که دارای عفونت ادراری است باید در اسرع وقت به دنبال درمان باشد تا از عوارض بعدی مانند عفونت کلیه جلوگیری کند.
⇐ اختلال عملکرد جنسی
خطر بالاتر عفونت ادراری یا کاندیدیازیس می‌تواند به کاهش میل جنسی یا میل جنسی کمک کند. عوامل دیگری نیز می‌توانند بر این امر تأثیر بگذارند.بسیاری از افراد مبتلا به دیابت دچار نوروپاتی دیابتی می‌شوند. این زمانی اتفاق می‌افتد که سطوح بالای گلوکز در خون منجر به آسیب به رشته‌های عصبی بدن شود. تأثیر این علائم دیابت به طور گسترده‌ای متفاوت است. این علائم شامل کاهش احساسات در دست‌ها، پاها و پاها و تغییر تجارب جنسی در واژن است.
⇐ سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
اگر فردی دیابت داشته باشد، احتمال ابتلا به PCOS بیشتر است. در سندرم تخمدان پلی کیستیک، عدم تعادل هورمونی به این معنی است که تخمدان‌ها نمی‌توانند تخمک‌ها را به‌درستی آزاد کنند. این می‌تواند باروری را تحت تأثیر قرار دهد.
سندرم تخمدان پلی کیستیک علامت دیابت نیست، اما احتمال ابتلای زنان مبتلا به دیابت بیشتر از زنانی است که دیابت ندارند. عوامل ژنتیکی ممکن است نقش داشته باشند، اما ممکن است ارتباطی بین PCOS و تولید انسولین نیز وجود داشته باشد.
- بی‌نظمی در چرخه قاعدگی
- آکنه
- افسردگی
- مشکلات باروری
- افزایش وزن بدن
- تغییرات پوستی
اگر فردی تشخیص PCOS را دریافت کرد، باید از پزشک خود در مورد غربالگری دیابت نیز سؤال کند.
ماساژ برای پیشگیری از ابتلا به دیابت بسیار مناسب است. ما در مقاله‌ی ” فواید ماساژ ” این موضوع را شرح داده‌ایم.
֎ علائم دیابت بارداری
- معمولاً علائم قابل توجهی وجود ندارد
- به‌ندرت ممکن است تشنگی یا ادرار افزایش یابد
- معمولاً از طریق آزمایش روتین چالش گلوکز که بین هفته‌های 24 تا 28 بارداری انجام می‌شود، متوجه خواهید شد که دیابت بارداری دارید.
֎ علائم دیابت نوع 1
از اصلی‌ترین علائم دیابت نوع 1 می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- کاهش وزن با وجود افزایش اشتها
- خستگی
- حالت تهوع
- استفراغ
֎ علائم دیابت نوع 2
علائم دیابت نوع 2 عبارت‌اند از:
- افزایش تشنگی
- افزایش ادرار
- افزایش اشتها
- خستگی
- تاری دید
- عفونت‌هایی که دیر التیام می‌یابند
- ناتوانی جنسی در مردان
- سطح بالای گلوکز خون می‌تواند بسیاری از این علائم را ایجاد کند، اما از آنجا که دیابت نوع 2 به‌کندی ایجاد می‌شود، برخی از افراد مبتلا به قند خون بالا اصلاً هیچ علامتی را تجربه نمی‌کنند. این یکی از دلایلی است که غربالگری بسیار مهم است.
بهترین برنامه غذایی هفتگی دیابتی ها شامل چه مواد غذایی است؟
علت دیابت چیست ؟
علل دیابت بسته به نوع دیابت متفاوت است:
֎ علل دیابت نوع 1:
- دیابت نوع 1 ناشی از اختلالات سیستم ایمنی بدن است که منجر به خودایمنی می‌شود. در نتیجه این خودایمنی، سلول‌های بافت لوزالمعده که به سلول‌های بتا شناخته شده و مسئول تولید انسولین هستند آسیب وارد شده و درنتیجه تخریب می‌شوند.
- ژنتیک عامل اصلی ابتلا به دیابت نوع 1 است. یک نوع ژن به نام آنتی ژن لکوسیت انسانی (HLA) ژن اصلی مرتبط با خطر بالاتر ابتلا به دیابت نوع 1 است.
- عوامل محیطی مانند غذاها، ویروس‌ها و سموم ممکن است بر ابتلای فردی بااستعداد ژنتیکی به دیابت نوع 1 تأثیر بگذارند، اما این موضوع کاملاً مشخص نیست.
⇐ عوامل پر ریسک دیابت نوع 1:
- ژنتیک و سابقه خانوادگی
- وجود اتوآنتی بادی‌هایی که در آن سلول‌های تولیدکننده انسولین مورد حمله قرار می‌گیرند.
- عوامل محیطی یا قرارگرفتن در معرض ویروس احتمالی
֎ علل دیابت نوع 2:
- تعدادی از عوامل بر ایجاد دیابت نوع 2 تأثیر می‌گذارند، از جمله مقاومت به انسولین، ژنتیک، چاقی، سبک زندگی بی‌تحرک، تولید غیرطبیعی گلوکز توسط کبد، سندرم متابولیک، مشکلات سیگنال‌دهی سلولی و اختلال عملکرد سلول‌های بتا.
- مقاومت به انسولین وضعیتی است که در آن سلول‌های ماهیچه‌ای، چربی و کبد به هورمون انسولین پاسخ نمی‌دهند. لوزالمعده هنوز در حال تولید انسولین است، اما بدن به طور مؤثر از آن استفاده نمی‌کند که منجر به تجمع گلوکز (قند) در خون و دیابت می‌شود. مقاومت به انسولین در افرادی که دارای اضافه وزن یا چاق هستند یا فعالیت بدنی ندارند رایج است.
- چاقی و عدم فعالیت بدنی می‌تواند باعث دیابت نوع 2 شود، به‌ویژه در افراد دارای خطر ژنتیکی. چربی اضافی شکم به‌ویژه یک عامل خطر اصلی است.
- تولید غیرطبیعی گلوکز توسط کبد نیز می‌تواند منجر به افزایش سطح گلوکز خون شود.
- سندرم متابولیک گروهی از شرایط است که شامل سطوح بالاتر از حد طبیعی گلوکز خون، چربی اضافی شکم و افزایش سایز دور کمر، فشارخون بالا و کلسترول و تری گلیسیرید بالا است.
- سلول‌های بتای تولیدکننده انسولین در پانکراس ممکن است آسیب ببینند و این اختلال می‌تواند باعث ترشح ناکافی یا غیرطبیعی انسولین شود.
⇐ عوامل پر ریسک دیابت نوع 2:
- اضافه وزن؛ شاخص توده بدنی [BMI] ≥25) یا چاقی (BMI ≥30)
- سابقه خانوادگی؛ والدین، برادر یا خواهر مبتلا به دیابت.
- سن بالاتر از 45 سال.
- سابقه دیابت بارداری.
- سابقه سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS).
- اختلال تحمل گلوکز (IGT)
- اختلال در گلوکز ناشتا (IFG)
- سابقه بیماری عروقی
- سطح بالای تری گلیسیرید خون
- کلسترول پایین (کلسترول “خوب”).
- شرایطی که حاکی از مقاومت به انسولین است (آکانتوز نیگریکانس یا چاقی شدید)
- سبک زندگی کم تحرک و غیرفعال.
” فیش اسپا ” یکی از روش‌های مناسب برای پیشگیری و یا مدیریت دیابت می‌باشد که در مقاله‌ای به صورت کامل به آن پرداخته‌ایم.
֎ عوامل خطر دیابت بارداری:
- سن بالاتر از 25 سال.
- سابقه شخصی دیابت بارداری یا پیش دیابت.
- عضو نزدیک خانواده (مانند والدین، برادر، خواهر) مبتلا به دیابت نوع 2.
- فرد در حال حاضر اضافه وزن داشته یا چاق است.
- سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
روش درمان دیابت چیست ؟
تا به اینجا مقاله متوجه شدید که مهمترین علائم دیابت چیست. تغییر سبک زندگی از اصول مهم کنترل علائم دیابت برای همه بیماران است. علاوه بر دارو، دستیابی به اهداف مدیریت وزن و رژیم غذایی، فعالیت بدنی، ترک سیگار و مصرف متوسط الکل برای کنترل دیابت مهم است.
در صورت مشاهده علائمی که ممکن است با دیابت مرتبط باشد، بسیار مهم است که با پزشک خود صحبت کنید. شما می‌توانید آزمایش‌های خون مختلفی را برای بررسی سطح گلوکز خود انجام دهید. یکی از این موارد آزمایش گلوکز ناشتا است. این کار معمولاً در صبح پس از 8 ساعت ناشتایی انجام می‌شود. دیگر آزمایش تصادفی گلوکز پلاسما است که در هر زمانی بدون نیاز به ناشتایی انجام می‌شود. تست A1C نیز میانگین سطح قند خون شما را در سه ماه گذشته اندازه‌گیری می‌کند.
در مورد درمان، معمولاً بر اساس نوع دیابت، داروها و تغییرات سبک زندگی تجویز می‌شود. مصرف انسولین چند بار در روز به افراد مبتلا به دیابت نوع 1 کمک می‌کند تا سطح گلوکز خون را بهتر مدیریت کنند. در مقابل، افراد مبتلا به دیابت نوع 2 و دیابت بارداری ممکن است با اصلاح شیوه زندگی و انتخاب‌های غذایی خود به سطوح گلوکز متعادلی دست یابند، اگرچه دارو نیز برای برخی از آنها یک گزینه حیاتی محسوب می‌شود.
عوارض دیابت چیست ؟
عوارض بسیاری از بیماری دیابت وجود دارد که می‌تواند بر بدن افراد تأثیر بگذارد. به‌خصوص در دیابت نوع 2، برخی از علائم دیابت ممکن است برای چندین سال نامرئی باقی بمانند و دیابت را به “قاتل خاموش” تبدیل کنند. البته ناگفته نماند که اگر کاملاً بدانید که مهمترین علائم دیابت چیست می‌توانید بسیار سریع‌تر از پیشروی این بیماری جلوگیری کنید.
دیابت بر قلب و گردش خون شما تأثیر می‌گذارد. آسیب دیابت به بدن با سطح بالای گلوکز و انسولین شروع می‌شود. اگر این بیماری درمان نشود، اندام‌های مختلف تحت تأثیر قرار می‌گیرند. با گذشت زمان، بدن تجزیه می‌شود و آن را مستعد ابتلا به بیماری‌های جدی قلبی، کلیوی و سایر بیماری‌ها از جمله مشکلات چشمی، آسیب عصبی و مشکلات پوستی می‌کند.
سطوح بالای گلوکز و انسولین ناشی از دیابت، کشش رگ‌های خونی را کاهش می‌دهد و رگ‌ها را باریک‌تر می‌کند و در نهایت جریان خون را تهدید می‌کند. نتیجه کاهش خون و اکسیژن است و خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می‌دهد، که توضیح می‌دهد که چرا تقریباً 74 درصد از بزرگسالان مبتلا به دیابت به فشار خون بالا مبتلا هستند.
همانطور که ذکر کردیم رایج‌ترین علائم دیابت عبارت‌اند از تشنگی مکرر، کاهش وزن ناگهانی، تاری دید و تکرر ادرار. این علائم به این دلیل اتفاق می‌افتند که کلیه‌ها در تلاش برای جذب گلوکز اضافی تولید شده و فیلتر کردن آن بیش از حد کار می‌کنند. اگر فعالیت کلیه‌ها از حد خود فراتر بروند، هر مقدار اضافی گلوکز تولید شده به ادرار شما دفع می‌شود و مایعات دیگر را از بافت‌ها می‌کشد که همچنین می‌تواند باعث کم‌آبی بدن شود – از این رو تشنگی مفرط از رایج‌ترین و مهمترین علائم دیابت محسوب می‌شود.
سخن پایانی
در این مقاله به طور کامل بررسی کردیم که مهمترین علائم دیابت چیست و این بیماری در انواع مختلف چگونه می‌تواند چشم و زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد. آشنایی با علائم دیابت به شما کمک می‌کند تا به موقع از شدت و عوارض دیابت جلوگیری کنید و در رابطه با دیابت نوع 2 باید بگوییم که از آنجا که علائم دیابت در این نوع ممکن است سال‌ها پنهان بماند، پیشنهاد می‌کنیم تست‌های معرفی شده در این مقاله را انجام دهید تا از ابتلا یا عدم ابتلا به این بیماری اطمینان حاصل کنید.
خوشحال می‌شویم نظرات و تجربیات خود را با ما و دیگر خوانندگان لنداسپا به اشتراک بگذارید.
با نهایت تشکر از شما عزیزان واقعن ممنونم فوق العاده مفید مرسی