شستشوی گوش چیست و چگونه انجام می‌شود؟

شستشوی گوش یکی از روش‌های درمانی برای گوش است که در صورتی که جرم گوش زیاد شده باشد و باعث به وجود آمدن عارضه‌هایی همچون گیجی، گوش درد و یا گیجی در فرد شود، توسط متخصص انجام می‌شود. یکی از نکاتی که در این زمینه باید به آن اشاره کنیم این است که شستشوی گوش فرایندی حساس است که حتما باید توسط فرد متخصص و در کلینیک های تخصصی انجام شود؛ لذا از انجام دادن آن به صورت شخصی، خودداری کنید چرا که ممکن است به گوش و یا شنوایی خود آسیب برسانید. در ادامه، مهم ترین نکات در زمینه شستشوی گوش را بررسی می کنیم.

شستشوی گوش چیست؟

شستشوی گوش شامل وارد کردن مایعات به گوش برای از بین بردن و خارج کردن جرم‌های داخل گوش می‌شود که در کلینیک‌های تخصصی و زیر نظر متخصص باید انجام شود.

البته باید این نکته را گفت که شستشوی گوش برای افرادی که بیماری‌های خاص دارند و یا به تازگی جراحی لوله پرده گوش را انجام داده‌اند، توصیه نمی‌شود.

از آن جایی که افراد در زمینه‌های مختلف مربوط به شستشوی گوش سؤالات بسیاری در ذهن دارند، مقاله امروز از مجموعه مقالات بلاگ رسمی لند اسپا را به این موضوع اختصاص داده‌ایم و در آن قصد داریم به سؤالات متداول زیر پاسخ گوییم:

• چرا گوش‌ها جرم می گیرند؟
• شستشوی گوش در چه مواردی انجام می‌شود؟
• روند انجام شستشوی گوش چیست؟
• زمان مناسب برای شستشوی گوش چه زمانی است؟
• عوارض شستشوی گوش چیست؟
• آیا شستشوی گوش بی‌ خطر است؟
• آیا استفاده از وسایلی مانند گوش پاک کن لازم است؟
• تفاوت شستشوی گوش و ساکشن در چیست؟

اگر دچار مشکلات عفونی گوش هستید مطالعه مقاله «عفونت گوش خارجی» را از دست ندهید.

چرا گوش‌ها جرم می گیرند؟

به طور کلی باید بدانید که جرم گوش، چیزی است که توسط خود گوش تولید می‌شود و در اثر ورود آلودگی به گوش نیست. غددی که در گوش انسان وجود دارند، به طور مداوم در حال ترشح وکس گوش و یا همان جرم گوش می‌باشند. جرم گوش یکی از خطوط دفاعی اولیه در سیستم ایمنی بدن است. به بیانی دیگر، جرم گوش لازم است که در گوش باشد؛ اولین دلیلی که وجود جرم گوش را ضروری می‌کند، این است که این جرم برای حشرات، سمی است و در صورتی که حشره‌ای در گوش وارد شود، این جرم می‌تواند سبب کشته شدن آن شود و از ورود موجودات ریزتر به داخل گوش و بدن، جلوگیری می‌کند. دومین دلیل ضرورت وجود جرم گوش این است که حفره گوش، یک کانال تاریک و مرطوب است و این امر، یکی از پایه‌ای‌ترین ویژگی‌ها برای رشد قارچ‌ها به حساب می‌آید. یعنی در صورتی که جرم گوش وجود نداشته باشد، قارچ‌ها می‌توانند به سادگی در گوش رشد کنند و سلامت انسان را به خطر بیندازند.

مقاله پیشنهادی: بهترین متخصص گوش و حلق و بینی اطفال در مشهد

پس تا این جا متوجه شدید که وجود جرم گوش، برای سلامتی ضروری است؛ ولی در برخی موارد، ممکن است جرم گوش زیاد ترشح شده یا خود ما با استفاده از وسایلی برای تمیز کردن گوشمان و یا به دلایل دیگر، این جرم در حفره گوش، در کنار پرده صماخ و یا هر قسمت دیگری، تجمع یابد و سبب عوارضی برای انسان شود که در این صورت، می‌توانیم با شستشوی گوش آن‌ها را رفع نماییم.

در شستشوی گوش، حفره گوش تا پرده گوش تمیز می‌شود و جرم‌های اضافی جمع شده در آن، بیرون می‌آیند.

به طور کلی، عواملی که می‌توانند سبب شوند گوش‌ها در اثر تجمع جرم گوش، مسدود شوند را می‌توان به صورت زیر شرح داد:

• آسیب‌دیدگی که باعث می‌شود بدن شما بیشتر جرم گوش ایجاد کند
• رشد بیش از حد استخوان در مجرای گوش شما
• وجود اشیا خارجی در گوش
• مجاری گوش باریک یا غیر طبیعی
• استفاده از سمعک یا شاخه‌های گوش
• بیماری پوستی، مانند اگزما
• بیماری خود ایمنی، مانند لوپوس

اگزما برای گوش یکی از عارضه های پوستی آزاردهنده است که به تفصیل در مقاله «اگزمای گوش» به شرح آن پرداخته‌ایم.

شستشوی گوش در چه مواردی انجام می‌شود؟

پزشکان به طور معمول، شستشوی گوش را پیشنهاد نمی‌کنند مگر این که مطمئن شوند که عوارض پیش آمده برای فرد بیمار، به دلیل تجمع جرم در گوش باشد. برخی علائم هستند که در صورتی که بیمار این علائم را از خود نشان دهد، ممکن است مشکل از تجمع جرم در گوش باشد:

• کم شنوایی
• سرفه مزمن
• خارش
• درد در گوش

البته برای خارج کردن جرم گوش، گزینه‌های دیگری نیز به جای شستشوی گوش وجود دارند. گزینه‌های جایگزین برای خارج کردن جرم اضافی گوش شامل ریختن قطره‌های نرم کننده جرم گوش در گوش‌ها یا این‌که پزشک با دستگاه ساکشن، جرم را خارج کند.

نکته‌ای که توجه به آن بسیار حائز اهمیت می‌باشد این است که افراد به هیچ عنوان و تحت هیچ شرایطی نباید برای خارج نمودن جرم از گوش‌های خود، خود اقدام کنند و با استفاده از وسایلی مثل سنجاقک و وسایل تیز دیگر و یا حتی گوش پاک کن، برای خارج کردن جرم گوش تلاش کنند. این کار باید زیر نظر متخصص و در کلینیک‌های تخصصی انجام شود. شنوایی شما جزو با ارزش ترین دارایی‌های شما است که نباید با انجام این بی احتیاطی‌ها آن را به خطر بیندازید.

اگر دچار مشکلات افت و کاهش شنوایی شده‌اید پیشنهاد می‌کنیم مقاله «کم شنوایی» را مطالعه کنید و از راهنمایی‌های آن استفاده نمایید.

روند انجام شستشوی گوش چیست؟

برای شستشوی گوش، پزشک از آب و سرنگ مخصوص استفاده می‌کند. در این روش، ابتدا حوله و یا ظرفی بر روی شانه و زیر گوش شما قرار داده می‌شود و پس از آن، شما باید سر خود را خم کنید به گونه‌ای که گوش شما به سمت بالا قرار بگیرد. بعد از آن، پزشک با استفاده از سرنگ مخصوص، آب را به داخل گوش شما می‌ریزد و این کار سبب می‌شود تا جرم گوش، به بیرون بیاید.

در برخی از مواقع، ممکن است این کار تا 5 بار صورت گیرد تا تمامی جرم گوش، بیرون بیاید و در صورتی که این 5 بار بی نتیجه بود، پزشک در خصوص استفاده از روش‌های دیگر خارج کردن جرم گوش  به شما پیشنهاداتی می‌دهد.

مقاله پیشنهادی: بهترین متخصص گوش و حلق و بینی اطفال در تهران

زمان مناسب برای شستشوی گوش

زمان مناسب برای شستشوی گوش، زمانی است که جرم‌ها در گوش به نحوی تجمع پیدا کرده‌اند که عارضه‌هایی را برای فرد بیمار به وجود آورده‌اند. ممکن است به دلیل استفاده مکرر از گوش پاک کن و یا تنگی کانال گوش یا استفاده از سمعک، جرم‌ها در گوش تجمع پیدا کرده باشند و امکان خروج آن‌ها به صورت طبیعی از گوش وجود نداشته باشد. در این صورت، می‌توانید از شستشوی گوش برای خارج کردن این جرم‌ها استفاده کنید.

توصیه می‌شود پس از آن که شستشوی گوش را انجام داده، به دلیل این که جرم گوش تا چند روز (تا زمانی که دوباره ترشح شود) در گوش شما وجود ندارد، برای رعایت مسائل ایمنی بدن، از الکل مخصوص برای پاک سازی گوش خود استفاده کنید تا قارچ نزند.

شستشوی گوش باید زیر نظر متخصص و در کلینیک‌های تخصصی انجام شود چرا که کاری حساس است و باید نهایت مهارت متخصص در این زمینه به کار رود تا آسیبی به پرده گوش یا همان پرده صماخ وارد نگردد.

گرفتگی گوش یکی از مشکلات رایجی است که اکثرا ما با آن مواجه شده ایم. برای کسب اطلاعات در این زمینه می‌توانید مقاله «گرفتگی گوش» را مطالعه نمایید.

عوارض شستشوی گوش

شستشوی گوش به طور کلی بدون عوارض است. در حقیقت، اگر شستشوی گوش توسط پزشک متخصص و با مهارت کافی صورت بگیرد، هیچ گونه عوارضی برای فرد نخواهد داشت. البته در برخی موارد خاص، ممکن است شستشوی گوش برای افراد خاصی خطراتی را به همراه داشته باشد که در این صورت، توصیه می‌شود این افراد از انجام شستشوی گوش خودداری کنند و با استفاده از روش‌های دیگر، اقدام به خارج نمودن جرم‌های گوش خود نمایند. در ادامه این موارد را دقیق‌تر توضیح می‌دهیم.

آیا شستشوی گوش بی‌خطر است؟

همان طور که در بخش قبلی نیز به آن اشاره کردیم، شستشوی گوش برای برخی افراد می‌تواند خطرناک باشد. این افراد نباید شستشوی گوش انجام دهند چرا که خطر پارگی پرده گوش و آسیب بیشتر در آن‌ها زیاد است. از مهم‌ترین افرادی که نباید شستشوی گوش انجام دهند می‌توان افرادی که مبتلا به اوتیت خارجی شدید (گوش شناگر) هستند، اشاره کرد. افرادی که مبتلا به موارد زیر نیز هستند نباید از روش شستشوی گوش برای خارج نمودن جرم گوش استفاده کنند:

• پرتودرمانی گوش
• جراحی پرده گوش
• آسیب گوش در اثر ورود اشیا فلزی تیز در گوش
• بیماری گوش میانی

در این افراد، در صورتی که شستشوی گوش انجام دهند، عوارض احتمالی زیر می‌تواند رخ دهد.

• پارگی پرده گوش
• آسیب گوش میانی
• اوتیت خارجی
• گیجی

اگر به هنگام شستشوی گوش، حالاتی همچون درد ناگهانی، گیجی و یا حالت تهوع به فرد دست داد، سریعاً باید شستشوی گوش را متوقف کرد.

برای آگاهی از علت درد و مشکلات گوش باید اجزای گوش را به خوبی بشناسید. برای اینکار می توانید به مقاله «آناتومی گوش» مراجعه کنید.

آیا استفاده از وسایلی مانند گوش پاک کن لازم است؟

در این زمینه باید گفت که به طور کلی بهتر است که افراد از گوش پاک کن استفاده نکنند. استفاده از گوش پاک کن برای تمیزی گوش ضروری نیست و جرم‌های اضافه را خود گوش می‌تواند به صورت طبیعی دفع نماید. در بیشتر موارد، افرادی که از گوش پاک کن استفاده می‌کنند، سبب می‌شوند که با وارد کردن گوش پاک کن به درون گوش خود، جرم‌ها را در یک نقطه انباشته کنند و به دلیل انباشته شدن این جرم‌ها در گوش، دیگر به صورت طبیعی نمی‌توان آن‌ها را دفع کرد و برای رفع عوارض ناشی از این تجمع جرم در گوش، فرد باید شستشوی گوش انجام دهد. پس بهتر است به طور کلی، از گوش پاک کن استفاده نکنید.

مقاله پیشنهادی: بهترین فوق تخصص گوش و حلق و بینی در تهران

تفاوت شستشوی گوش و ساکشن

ساکشن گوش نیز یک از روش‌های خارج کردن جرم گوش می‌باشد که در بسیاری از مواردی که شستشوی گوش نتیجه نمی‌دهد، از این روش استفاده می‌کنند.

قبل از انجام ساکشن گوش، پزشک به شما توصیه می‌کند که از قطره‌های نرم کننده استفاده کنید؛ برای مثال، از قطره گلیسیرین فنیکه. استفاده از این قطره‌ها سبب می‌شود تا جرم گوش نرم‌تر شده و با استفاده از روش ساکشن گوش، بتوان آن‌ها را راحت‌تر، با درد کم‌تر و بدون خون ریزی از گوش درآورد.

انتخاب نحوه شست و شوی گوش کاملاً سلیقه‌ای و بر اساس طرز تفکر پزشک شماست. برای ساکشن گوش باید چند روز قبل از ساکشن، از قطره گلیسیرین فنیکه استفاده کنید. اما برای شست و شوی گوش به این قطره نیازی نیست و در همان ویزیت اول، پزشک می‌تواند گوش شما را شستشو دهد.

سخن پایانی

از آن جایی که شستشوی گوش یکی از روش‌هایی برای خارج کردن جرم داخل گوش است که پزشکان و متخصصان در جهان همواره بر روی آن مطالعه و تحقیق می‌کنند تا تأثیرگذاری آن را ثابت کنند، در این مقاله از بلاگ رسمی لند اسپا درباره این موضوع صحبت کردیم تا بتوانیم در زمینه شستشوی گوش اطلاعات جامع و مفیدی را به خوانندگان بدهیم. در صورتی که احساس می‌کنید جرم در گوش شما انباشته شده است و یا حالاتی در شما به وجود آمده است که ممکن است دلیل آن انباشته شدن جرم گوش باشد، لطفاً از هر گونه اقدام خودسرانه پرهیز کنید و برای تشخیص علت و درمان آن، به پزشک متخصص مراجعه کنید؛ چرا که همان طور که قبلاً نیز اشاره کردیم، شنوایی و گوش‌های شما جزو بزرگ‌ترین دارایی‌هایتان هستند که نباید با بی احتیاطی آن را به خطر بیندازید.

همچنین در صورتی که در خصوص شستشوی گوش سؤالی در ذهن دارید که در این مقاله به پاسخ آن نرسیدید، می‌توانید سؤال خود را در قسمت نظرات زیر همین مقاله، برای ما پست کنید تا در سریع‌ترین زمان ممکن و به بهترین شکل بتوانیم شما را راهنمایی کنیم. همچنین در صورتی که در زمینه شستشوی گوش نکته‌ای وجود دارد که در این مقاله ما از آن غافل شدیم، خوشحال می‌شویم آن را با ما و دیگران به اشتراک بگذارید.