آشنایی با 9 روش درمان قارچ ناخن خانگی و علت قارچ ناخن

قارچ ناخن چیست؟ آیا از نشانه‌های عفونت براثر قارچ ناخن اطلاع دارید؟ قارچ‌ها می‌توانند به راحتی بر روی پوست، مو و ناخن انسان‌ها رشد کنند. همچنین، احتمال رشد قارچ در مناطق مرطوب بدن مانند لای انگشتان بیشتر می‌باشد. خبر بد این است که قارچ‌ها با سرعت رشد می‌کنند و به راحتی از بین نخواهند رفت. در اکثر مواقع، عفونت قارچی ناخن می‌تواند از یک ناخن به ناخن دیگر سرایت کند. هنگامی که عفونت از ناخن به پوست منتقل می‌شود به آن  tinea pedis می‌گویند.

قارچ ناخن چیست؟

قارچ ناخن یکی از شایع‌ترین عفونت‌های قارچی بدن می‌باشد. عفونت‌های قارچی ممکن است هر عضوی از بدن را درگیر کنند. قارچ‌ها به طور معمول در کنار باکتری‌های مختلف در بدن و روی سطوح بدن وجود دارند. اما زمانی که یک قارچ شروع به رشد بیش از حد می‌کند، می‌توانید به عفونت قارچی مبتلا شوید. اونیکومیکوزیس که به آن کچلی نیز می‌گویند، یک عفونت قارچی است که ناخن‌های دست یا ناخن‌های پا را درگیر می‌کند. عفونت‌های قارچی معمولاً با گذشت زمان ایجاد می‌شوند، بنابراین هر گونه تفاوت در ظاهر یا احساس بد ناخن شما ممکن است در ابتدا آن‌قدر نامحسوس باشد که نتوان متوجه آن شد که به قارچ ناخن دچار شده‌اید.

علائم قارچ ناخن

عفونت قارچی ناخن ممکن است بخشی از ناخن، کل ناخن یا چندین ناخن را درگیر کند.

علائم شایع عفونت قارچی ناخن عبارتند از:

• یک ناخن منحرف شده که ممکن است از بستر ناخن بلند شود
• بویی که از ناخن آلوده می‌آید
• یک ناخن شکننده یا ضخیم
• ترک خوردگی نوک ناخن و تغییر رنگ آن به زرد یا خاکستری

علت قارچ ناخن چیست ؟

عفونت قارچی ناخن از رشد بیش از حد قارچ‌ها در داخل، زیر یا روی ناخن رخ می‌دهد. قارچ‌ها در محیط‌های گرم و مرطوب رشد می‌کنند، بنابراین این نوع محیط می‌تواند به طور طبیعی باعث افزایش جمعیت آنها شود. همان قارچ‌هایی که باعث خارش پای ورزشکاران می‌شوند می‌توانند باعث عفونت ناخن شوند.

قارچ‌هایی که از قبل در بدن یا بر روی سطوح و بستر بدن شما وجود دارند می‌توانند باعث رشد عفونت قارچ ناخن شوند. اگر با فرد دیگری که عفونت قارچ ناخن دارد تماس داشته‌اید، ممکن است به آن مبتلا شده باشید. عفونت‌های قارچی ناخن‌های پا را بیشتر از ناخن‌های دست درگیر می‌کنند. احتمالاً به این دلیل که انگشتان پا معمولاً مدت زیادی در داخل کفش و جوراب قرار دارند که محیطی گرم و مرطوب و مناسب برای رشد و تکثیر قارچ ناخن محسوب می‌شود.

اگر در یک سالن ناخن مانیکور یا پدیکور می‌کنید، حتماً بپرسید که کارکنان چگونه ابزار خود را ضدعفونی می‌کنند و هر چند وقت یک‌بار این کار را انجام می‌دهند. ابزارهایی مانند تخته سنباده و ناخن گیر، اگر ضدعفونی نشوند، می‌توانند عفونت‌های قارچی را از فردی به فرد دیگر منتقل کنند.

چه افرادی بیشتر در معرض عفونت قارچ ناخن قرار دارند؟

جالب است بدانید مردان بیشتر از زنان به عفونت قارچ ناخن مبتلا می‌شوند. هر چه سن شما بیشتر باشد، شانس درگیری شما نیز بیشتر می‌شود. افرادی که دیابت دارند، ورزشکار هستند یا سیستم ایمنی بدن آنها بسیار ضعیف باشد، سیگار می‌کشند یا اعضای خانواده آن‌ها به قارچ ناخن یا هر نوع دیگری از عفونت قارچی مبتلا هستند نیز در معرض خطر بیشتری هستند. اگر زمان زیادی را در آب می‌گذرانید یا ناخن پای خود را زخمی کرده‌اید، احتمال ابتلا به قارچ ناخن پا بالا می‌رود.

انواع قارچ ناخن

قارچ ناخن انواع مختلفی دارد که می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• عفونت قارچ زیر لایه‌ای دیستال Distal subungual infection

عفونت‌های زیر ناخنی دیستال از شایع‌ترین نوع عفونت قارچ ناخن هستند و می‌توانند در سطح و دروز ناخن‌های دست و پا ایجاد شوند. هنگام عفونت قارچ ناخن از این نوع، لبه خارجی ناخن ظاهری دندانه دار با رگه‌های سفید و زرد در سراسر ناخن ایجاد می‌شود و در نتیجه عفونت به لایه‌های زیرین ناخن نیز نفوذ می‌کند.

• عفونت سطحی سفید White superficial infection

عفونت قارچ ناخن از نوع سطحی سفید معمولاً ناخن‌های پا را درگیر می‌کنند. نوع خاصی از قارچ به لایه‌های بالایی ناخن حمله کرده و لکه‌های سفید بد شکلی را روی ناخن ایجاد می‌کند. در نهایت این تکه‌های سفید کل ناخن را درگیر می‌کند که زبر، نرم و مستعد فرو ریختن و افتادن ناخن می‌شود و در نتیجه ممکن است این نوع قارچ ناخن موجب شود تا سطح ناخن حفره دار و پوسته‌پوسته شود.

• عفونت زیر لایه‌ای پروگزیمال Proximal subungual infection

عفونت‌های پروگزیمال از نادرترین عفونت‌های قارچ ناخن می‌باشند اما می‌توانند ناخن‌های دست و پا را درگیر کنند. با گسترش عفونت به سمت لایه‌های سطحی بستر ناخن، لکه‌های زرد رنگ در ناخن ظاهر می‌شوند. این عفونت قارچ ناخن معمولاً برای افرادی با سیستم ایمنی ضعیف رخ می‌دهد و همچنین می‌تواند ناشی از آسیب جزئی به ناخن باشد.

• عفونت قارچ کاندیدا Candida infection

قارچ ناخن کاندیدا باعث این نوع عفونت می‌شوند. می‌تواند به ناخن‌هایی که قبلاً در اثر عفونت یا مشکل قبلی آسیب‌دیده‌اند حمله کند. معمولاً این نوع قارچ ناخن روی ناخن‌های دست تأثیر می‌گذارد. اغلب در افرادی که مرتب دستان خود را در معرض آب قرار می‌دهند، رخ می‌دهد.

این عفونت‌ها قارچ ناخن از کوتیکول اطراف ناخن شروع می‌شوند که در اثر لمس کردن متورم گشته، قرمز و حساس می‌شود. خود ناخن ممکن است به طور کامل بیفتد.

راه‌های جلوگیری از ایجاد قارچ ناخن

• هر زمان که در یک مکان عمومی هستید که دارای یک محیط مرطوب است مانند استخرهای عمومی یا رخت‌کن، مطمئن شوید که پاهای شما با زمین، جایی که قارچ‌ها در کمین هستند، تماس نداشته باشد. به جای آن، در این نواحی دمپایی یا کفش‌های مخصوص بپوشید تا مانعی بین پاهای شما و زمین مرطوب ایجاد شود.
• اگر پای شما در کفش بسیار عرق می‌کند، هر روز جوراب خود را بشویید و کامل خشک کنید.
• توصیه می‌کنیم هر روز پاهای خود را کاملا تمیز و خشک کنید – قبل از اینکه به رختخواب بروید زمان خوبی است. اگر فعال بوده اید و پاهایتان عرق کرده یا کثیف شده است، توصیه می‌کنیم فوراً آن را کاملاً بشویید و خشک کنید.
• هر بار که یک جفت جوراب می پوشید، بعد از آن دوباره از آنها استفاده نکنید. در عوض، آنها را داخل لباسشویی بیندازید و یک جفت جوراب تمیز تهیه کنید.
• بعد از اینکه یک جفت کفش را برای مدت طولانی پوشیدید، آنها را بیرون بگذارید تا هوا بخورد و قبل از پوشیدن دوباره کاملا خشک شوند.
• پس از کوتاه کردن یا سوهان کشیدن ناخن‌های پا، تخته های سنباده یکبار مصرف را دور بیندازید و گیره ها و سوهان های فلزی را با الکل استریل کنید.
• اگر در رخت‌کن هستید و به حوله نیاز دارید، حوله دیگران را نگیرید – قارچ ناخن پا بسیار مسری است و قارچ‌ها همیشه به دنبال میزبان جدیدی هستند. بهتر است اجازه دهید پاهایتان در هوا خشک شوند تا اینکه از حوله‌های دیگران استفاده کنید. به همین ترتیب، پابرهنه راه رفتن بهتر از پوشیدن جوراب یا کفش دیگران است.

 درمان قارچ ناخن خانگی و سنتی پا و دست

در ادامه به دو روش کلی درمان قارچ ناخن پا و دست، خانگی و سنتی و پزشکی، اشاره کرده‌ایم.

1. استفاده از جوش شیرین برای درمان قارچ ناخن

طرف‌داران جوش شیرین ممکن است آن را به عنوان یک درمان پیشنهاد کنند زیرا می‌تواند به جذب رطوبت که ممکن است باعث قارچ ناخن پا شود کمک کند. علاوه بر این، ممکن است دارای خواص قارچ کش باشد، به این معنی که قارچ‌ها را از بین نمی برد، اما می‌تواند از رشد آنها جلوگیری کند. یک مطالعه قدیمی کوچکتر منبع معتبر این را تأیید می‌کند و نشان می‌دهد که جوش شیرین می‌تواند از رشد قارچ جلوگیری کند. درمان قارچ ناخن دست با جوش شیرین یکی از روش های آسان برای از بین بردن قارچ است.

2. استفاده از سیر برای قارچ ناخن پا

سیر که به طور معمول برای چاشنی غذا استفاده می‌شود، ممکن است برای کمک به درمان قارچ ناخن پا نیز مفید باشد. اگرچه محدود است، اما شواهدی برای حمایت از این ادعا وجود دارد.

مطالعات نشان می‌دهد که عصاره سیر ممکن است خواص ضد قارچی را در برابر قارچ‌هایی که می‌توانند باعث عفونت ناخن‌های پا شوند، نشان دهد. با این حال، تحقیقات بیشتری لازم است، و این مطالعه استفاده از عصاره سیر را در کنار داروهای رایج ضد قارچ ناخن پیشنهاد می‌کند.

3. استفاده از روغن نارگیل

خواص بیشمار این روغن، آن را تبدیل به یک درمان موثر برای پوست، مو و زیبایی کرده است. اکثر افراد تجربه بی‌نظیری از استفاده روغن نارگیل دارند. یکی از خواص این روغن که می‌توان به آن اشاره کرد، درمان قارچ ناخن دست در طب سنتی است.

روغن نارگیل حاوی اسیدهای چرب با زنجیره متوسط است که آن را به یک ضدقارچ طبیعی تبدیل کرده است. این اسیدها سیستم قارچ را ضعیف می‌کند و باعث نابودی آن‌ها خواهد شد.

برای استفاده از این روش، مقداری روغن بر روی ناخن‌های تمیز بریزید و ماساژ دهید. به روغن اجازه دهید که به طور طبیعی جذب پوست شده و خشک شود. با استفاده از روغن نارگیل، قارچ‌ها درمان خواهند شد و ناخنی براق خواهید داشت.

4. استفاده از روغن پرتقال

شاید عجیب باشد اما روغن پرتقال یک ضدقارچ طبیعی است. به همین خاطر، برای درمان قارچ ناخن دست در طب سنتی از روغن پرتقال استفاده می‌کنند.

برای تاثیر بهتر، می‌توانید روغن پرتقال را با روغن زیتون به نسبت مساوی ترکیب کنید و بر روی ناخن‌ها مالش دهید. بهتر است قبل از استفاده از این ترکیب، روغن پرتقال را بر روی پوست‌تان امتحان کنید تا مطمئن شوید که آلرژی به مرکبات ندارید.

5. استفاده از روغن اورگانو

یکی از حیرت‌ انگیزترین درمان‌های خانگی برای خلاصی از شر قارچ‌های ناخن، روغن اورگانو است که نباید از خواص آن غافل شد. روغن اورگانو یا روغن پونه کوهی سرشار از درمانی است که می‌توان به خواص ضد ویروسی، ضد قارچی، ضدباکتریایی، درمان عفونت و… اشاره کرد. از سوی دیگر، این روغن باعث درخشانی بیشتر ناخن‌ها می‌شود و از ابتلا مجدد به قارچ و عفونت قارچی جلوگیری می‌کند.

می‌توانید  2 قاشق روغن پونه کوهی و 1قاشق چایخوری روغن زیتون ترکیب کنید و با استفاده از یک تکه پنبه آغشته به روغن ترکیبی، چند قطره از آن را بر روی ناخن‌ها بچکانید و کمی مالش دهید تا کامل جذب پوست و ناخن شود. بعد از گذشت 4 هفته، شاهد از بین رفتن قارچ ناخن و تقویت ناخن‌ها خواهید بود.

6. استفاده از دهان‌شویه

نتایج برخی از شواهد علمی حاکی از آن است که دهان‌شویه درمان مناسبی برای درمان قارچ ناخن است. طی یک تحقیق که بر روی 7 مدل دهان‌شویه انجام شده است، دهان‌شویه‌ها دارای فرمولاسیون خاصی هستند که باعث از بین رفتن عفونت قارچی می‌شوند.

7. سرکه برای درمان قارچ ناخن پا

طبق شواهد تجربی و تحقیقات، سرکه تاثیر زیادی بر درمان قارچ ناخن دارد. به همین خاطر، برای درمان قارچ ناخن پا در طب سنتی می‌توانید مقداری سرکه به طور مستقیم بر روی ناخن بریزید و یا پاها را در یک کاسه یا تشت حاوی سرکه سیب و آب گرم قرار دهید.

8. عصاره گیاه زرآوند برای درمان قارچ ناخن پا در طب سنتی

گیاه زرآوند یک گیاه موثر برای درمان قارچ ناخن پا در طب سنتی است. این گیاه از خانواده آفتابگردان است و در اکثر مناطق ایران رشد خواهد کرد. طی تحقیقات انجام شده، زرآوند حاوی ترکیبات ضدقارچی است و می‌تواند با بیماری‌های قارچی و عفونت‌های ناشی از آن مقابله کند.

آزمایشی دیگر اثبات کرده است که تفاوتی میان داروهای ضدقارچی و عصاره زرآوند وجود ندارد و با استفاده از عصاره این گیاه به صورت 3بار در هفته و به مدت 3 ماه، عفونت‌های قارچی برطرف خواهد شد.

9. روغن درخت چای

روغن درخت چای یا ملالوکا یک اسانس روغنی با خواص ضدمیکروبی و ضدقارچی است. این روغن می‌تواند برای درمان قارچ ناخن پا در طب سنتی بسیار موثر باشد. برای استفاده از این درمان باید روزی دوبار مقداری روغن درخت چای را با گوش پاک‌کن بر روی ناخن و محل عفونت قرار دهید.

درمان قارچ ناخن پزشکی

در ادامه مراحل درمان قارچ ناخن از روش پزشکی را به طور کامل شرح داده ایم:

1. تشخیص نوع قارچ ناخن

پزشک شما ناخن‌های شما را به این صورت معاینه می‌کند که چند قطع از ناخن شما یا از عفونت زیرسطح ناخن را بتراشد و برای بررسی نوع عفونت به آزمایشگاه بفرستد.

2. درمان

درمان عفونت قارچ ناخن بسیار دشوار تلقی می‌شود و بسته به نوع عفونت قارچ ناخن درمان‌های مناسب ممکن است زمان‌بر باشد و ماه‌ها طول بکشد تا ناخن به حالت اولیه خود بازگردد.

3. تجویز

پزشک داروهای ضد قارچ ناخن را تجویز می‌کند که ممکن است به صورت خوراکی باشد یا روی ناخن زده شود. در برخی شرایط، ترکیب درمان‌های ضد قارچ ناخن به صورت خوراکی و موضعی نیز توصیه می‌شود. بهترین‌ داروهای تجویز شده توسط پزشک برای درمان قارچ ناخن، شامل تربینافین (لامیسیل) و ایتراکونازول (اسپورانوکس) می‌شود.

4. عمل جراحی

در شرایط حاد و عفونت‌های عمیق قارچ ناخن پزشک جراحی برداشتن کل ناخن را توصیه می‌کند.

درمان قارچ ناخن با لیزر

در مواردی نادر برای رفع و درمان قارچ ناخن استفاده از لیزر توسط پزشک توصیه می‌شود. اما باید بدانید که علاوه بر گران بودن هزینه درمان قارچ ناخن با لیزر هیچ مدرکی دال بر قطعی بودن درمان ندارد و دیده شده است که برخی افراد پس از حدود 2 ماه باری دیگر دچار عفونت قارچ ناخن پس از استفاده از لیزر برای درمان قارچ ناخن شده‌اند.

عوارض قارچ ناخن

قارچ ناخن اگر درمان نشود باعث ایجاد عوارض ناخوشایندی خواهد شد. وقتی قارچ ناخن شدید یا عمیق شودT ناخن تغییر رنگ داده و ظاهر زشتی پیدا می‌کند. همچنین بافت ناخن ضخیم شده و لبه‌های آن دچار شکستگی می‌شوند. اگر علائم قارچ ناخن در شما خفیف باشد درمان آن اهمیتی ندارد. اما زمانی که قارچ ناخن باعث درد و ایجاد ظاهر عجیب شود باید سریعا به آن رسیدگی کنید. در این قسمت به برخی از عوارض قارچ ناخن اشاره می‌کنیم.

1. ایجاد درد

وقتی قارچ ناخن درمان نشده و ناخن دست یا پا ضخیم شده و تغییر شکل می‌دهد، کم‌کم باعث ایجاد درد در ناحیه قارچ‌زده خواهد شد. این درد گاهی تا حدی است که اگر در ناخن پا باشد راه رفتن و پوشیدن کفش با مشکل مواجه خواهد شد.

2. گسترش قارچ به دیگر نواحی بدن

اگر عفونت قارچی درمان نشود ممکن است به دیگر نواحی بدن مثل اطراف ناخن، پوست پا و یا ناخن‌ها و انگشتان دیگر منتقل شود. این مشکل در بین ورزشکاران بسیار زیاد دیده می‌شود. قارچ‌ها همچنین می‌توانند عفونت‌های تناسلی در فرد ایجاد کنند.

3. ایجاد عفونت‌های گسترده

از نگرانی‌های مهم بیماران دیابت و مبتلا به نقص سیستم ایمنی همین عفونت‌های قارچی ساده است. به عنوان مثال اگر عفونت قارچی در انگشتان پا درمان نشود و به پوست منتقل شود باعث ایجاد شکاف یا ترک خواهد شد. این شکاف توسط باکتری‌ها مورد حمله قرار می‌گیرد و در نتیجه سلولیت ایجاد می‌شود. در این شرایط باید حتما آنتی‌بیوتیک مصرف شود و در موارد شدید اگر عفونت به خون وارد شود برای بیمار بسیار خطرناک خواهد بود.

4. از دست دادن ناخن

اگر عفونت قارچی کل بستر ناخن را فراگیرد باید بخش سست ناخن جدا شود. در این موارد حتی اگر ناخن شل نشده باشد، ممکن است نیاز باشد ناخن برداشته شود تا محیط مرطوب و مناسب برای رشد باکتری‌ها از بین برود.

سخن پایانی

در این مقاله به یکی از شایع‌ترین عفونت‌های قارچی بدن یعنی قارچ ناخن پرداختیم. توصیه می‌کنیم برای جلوگیری از دچار شدن به قارچ ناخن ، موارد احتیاط و نظافت شخصی خود را رعایت کنید چرا که همان طور که در مقاله ذکر کردیم، بسیاری از انواع این عفونت به سختی درمان می‌شوند و گاهی ممکن است مجبور شوید تا ناخن خود را برای همیشه از دست بدهید.