رشد قد پسران و دختران | قد تا چند سالگی رشد می کند ؟
مسئله قد یک ویژگی ارثی بوده که ژنتیک نقش موثری در رشد آن دارد. بدون اغراق می‌توان گفت قد از نظر بسیاری از افراد جوامع مختلف یکی از مهمترین فاکتورهای ظاهری بوده که نقش مهمی در زیبایی افراد ایفا می‌کند. به همین دلیل از دوران کودکی این مسئله دغدغه‌ی بسیاری از والدین بوده و حتی گاهی بعضی از پدران و مادران فرزندان خود را از انجام برخی فعالیت‌های ورزشی منع می‌کنند؛ چراکه بر این باورند ممکن است آن رشته ورزشی خاص مانع از رشد قدی فرزندانشان شود. مسئله قد به اندازه‌ای برای افراد مهم است که در دوران بزرگسالی هم کسانی که قد کوتاهی دارند، مدام به دنبال راهی برای افزایش قد خود هستند و در این مسیر هم گاهی در دام بسیاری از تبلیغات مرتبط با افزایش قد می‌افتند. در صورتیکه رشد قدی انسان در یک محدوده سنی متوقف خواهدشد. در مطلب پیش رو نکات مهمی در رابطه با رشد قد در پسران و دختران آورده شده و به پرسش پرتکرار قد تا چند سالگی رشد می کند هم پاسخ خواهیم‌داد. با لنداسپا همراه شوید.
قد تا چه سنی رشد می کند؟
برای پاسخ به پرسش مهم رشد قد تا چه سنی ادامه دارد ، باید صفحات رشد انسان‌ها که محل ساخت و رشد استخوان‌ها است، بررسی شود. نوزادان و کودکان در سال‌های ابتدایی زندگی خود به طور مداوم رشد قدی خواهندداشت. دیسک اپیفیزیال به بخش انتهایی استخوان‌های بلند در بدن گفته شده که در آن رشد استخوان‌ها انجام می‌شود. با رشد استخوان‌ها در صفحات رشد کودک، قد کودک و اندام‌های او بلندتر می‌شود. تقریبا ۵۰ درصد از رشد قدی نوزادان در سال اول زندگی آن‌ها انجام می‌شود. در ادامه در سال دوم تا پنجم معمولا هر ساله در حدود ۶.۳ تا ۸.۹ سانتی‌متر اندام آن‌ها بلندتر می‌شود. رشد قدی در پسران و دختران تا سن بلوغ صورت می‌پذیرد. اما در دوران بلوغ رشد استخوان در صفحات رشد متوقف شده و پایان رشد قدی افراد خواهدبود. با افزایش سن و رسیدن به سنین میان‌سالی و سالمندی به دلیل فرآیندهای طبیعی پیری قد انسان کمی کوتاه‌تر هم می‌شود.
مهمترین خواص بادام برای پوکی استخوان را بدانید و بشناسید!
فاکتورهای موثر بر رشد قد
یکی از مهمترین عوامل تاثیرگذار بر قد انسان‌ها، DNA و ژنتیک است. معمولا والدینی که قد بلند دارند، فرزندانشان هم در ۸۰ درصد مواقع قد بلندی خواهندداشت. با این حال ژنتیک را نمی‌توان یک عامل قطعی برای پیش‌بینی قد نسل‌های بعدی و فرزندانمان بدانیم. عوامل دیگری هم می‌توانند بر رشد قدی افراد تاثیرگذار باشند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
۱.ژنتیک
DNA مهمترین عامل تعیین‌کننده قد انسان‌ها است. تاکنون دانشمندان بیش از ۷۰۰ نوع ژن متفاوت را یافته‌اند که می‌تواند بر چگونگی رشد قدی تاثیرگذار باشد. اما تمامی این ژن‌ها تنها باعث تغییر صفحات رشد نشده و تعدادی از آن‌ها بر چگونگی ترشح هورمون‌ها در بدن هم اثرگذار هستند. بعضی از بیماری‌ها، اختلال‌های رشد و شرایط ژنتیکی مانند سندرم داون و سندرم مارفان هم منجر به تغییر رشد قدی کودکان می‌شود.
مقاله پیشنهادی:راه های افزایش قد
۲. هورمون‌ها
بدن انسان با ترشح هورمون‌های ویژه‌ای به صفحات رشد دستور ساخت استخوان‌های جدید را می‌دهد. مهمترین هورمون‌های موثر بر رشد قد عبارتند از:
- هورمون رشد: هورمون‌های رشد که توسط غده هیپوفیز ترشح می‌شوند، مهمترین هورمون برای رشد انسانی هستند. عوامل مختلفی همچون ژنتیک، تغذیه، سبک زندگی و بیماری‌ها می‌تواند بر میزان ترشح این هورمون اثرگذار باشد. برای مثال، یک بیماری نادر به نام کمبود هورمون رشد (GHD) بیماری مادرزادی بوده که منجر به رشد آهسته‌تر نوزاد در مقایسه با همسالان خود می‌شود.
- هورمون تیروئید: غده تیروئید هم هورمون‌هایی ترشح می‌کند که بر میزان رشد افراد تاثیرگذار است.
- هورمون‌های جنسی: تستوسترون و استروژن دو هورمون مهم و موثر بر رشد در دوران بلوغ هستند.
۳. تغذیه
تغذیه به ویژه در دوران پیش از بلوغ که کودکان و نوجوانان در دوران رشد خود به سر می‌برند، نقش مهمی در رشد دارند. مصرف کافی پروتئین، ویتامین‌های ضروری و مواد معدنی مانند ویتامین D، فسفر، کلسیم و روی برای کودکان و نوجوانان ضروری است. کمبودهای تغذیه‌ای باعث می‌شوند کودک نتواند به حداکثر پتانسیل رشد قد ژنتیکی خود دست یابد.
۴. تمرینات ورزشی
انجام تمرینات منظم ورزشی می‌تواند منجر به بهبود ترشح هورمون رشد شود. در مقابل انجام تمرینات سنگین و شدید ورزشی در دوران کودکی و نوجوانی ممکن است منجر به توقف و اختلال در رشد کودکان شود.
۵. بیماری مزمن
برنامه افزایش قد در یک هفته چیست
برخی بیماری‌های مزمن و شرایط خاص پزشکی مانند بیماری تیروئید، سندرم داون، سندرم ترنر، سندرم راسل-سیلور و بیماری‌های استخوانی می‌تواند باعث اختلال در رشد کودک شود.
۶. خواب
خواب با کیفیت شبانه نقش بسیار مهمی در ترشح هورمون رشد و تعادل در ترشح هورمون تیروئید ایفا می‌کند. به همین دلیل اختلال در خواب شبانه و خواب ناکافی به ویژه در دوران رشد کودکان و نوجوانان بر رشد آن‌ها تاثیرات منفی خواهدداشت.
در چه سنی رشد قد به طور کامل متوقف می شود؟
با بررسی فاکتورهای تاثیرگذار بر افزایش قد که علاوه بر ژنتیک موارد دیگری را هم شامل می‌شود، سوالی که مطرح می‌شود این است که تا چند سالگی قد میکشیم ؟ کودکان با شروع سن ۱۰ سالگی، هر ساله در حدود ۶.۳ سانتی‌متر رشد قدی دارند. این افزایش تا دوران نوجوانی و از سن ۱۱سالگی تا نهایت ۲۱ سالگی ادامه دارد. معمولا در سنین ۱۸ تا ۲۱ سالگی نوجوانان به قد بزرگسالی خود رسیده و بعد از این سن صفحات رشد بسته شده و افزایش قد صورت نمی‌گیرد.
آیا امکان افزایش قد بعد از ۱۸ سالگی وجود دارد؟
همانطور که اشاره شد، رشد قد در بسیاری از افراد پس از دوران بلوغ به دلیل بسته شدن صفحات رشد بسته خواهدشد. از این رو زمانی که این سوال مطرح می‌شود، قد انسان تا چند سالگی رشد می کند ، باید بدانید که سنین ۱۸ تا ۲۰ سالگی آخرین محدوده سنی رشد قد خواهدبود. با این حال با انجام فعالیت‌های ورزشی، تقویت عضلات پشت، عضلات مرکزی، اصلاح پاسچر و ایستادگی بهتر ستون فقرات می‌توان انتظار داشت که در سنین بالاتر هم اندام کشیده و بلندتر به نظر برسد.
برای داشتن قدی بلند دوران بلوغ بسیار حائز اهمیت است. اگر کودکان و نوجوانان در این دوران از تغذیه و سبک زندگی خوبی برخوردار باشند، می‌توان انتظار داشت که رشد قدی آن‌ها پیش از رسیدن به پایان سن رشد، به حداکثر پتانسیل و ظرفیت ژنتیکی خود برسد. در مقابل، در سنین بعد از ۱۸ تا ۲۰ حتی با تغذیه مناسب، ورزش‌های کششی و بسیاری از ترفندهای دیگر که تبلیغات بسیاری برای آن‌ها می‌شود، قد رشدی نخواهدداشت. چراکه صفحات رشد بسته شده و استخوان‌های بلند، رشدی ندارد.
حال این سوال مطرح می‌شود که در میان خانم‌ها و آقایان آیا تفاوتی از نظر پایان سنین رشد قدی وجود داشته و در هر گروه رشد قد تا چند سالگی ادامه دارد ؟ بررسی‌ها نشان می‌دهد که صفحات رشد در زنان تقریبا در ۱۶ سالگی و در مردان ۱۴ تا ۱۹ سالگی بسته می‌شود.
در شرایط خاص پزشکی، ممکن است صفحات رشد در برخی افراد در سن ۲۲ سالگی بسته شود و تا این سن افزایش قد را تجربه کنند. هورمون رشد (GH) معمولا در این افراد بیش از اندازه ترشح شده، با این حال این رشد تا پس از ۲۲ سالگی ادامه نخواهدداشت.
آیا ورزش‌های کششی باعث افزایش قد می‌شود؟
احتمالا شما هم بارها و بارها شنیده‌اید که انجام تمرینات کششی، پیلاتس و یا یوگا می‌تواند منجر به افزایش قد شود. در صورتیکه رشد قدی پس از بسته شدن صفحات رشد پایان می‌یابد. به همین دلیل انجام تمریناتی مانند بارفیکس، آویزان شدن، کوهنوردی، شنا، والیبال، بسکتبال و یا هر ورزش دیگری نمی‌تواند منجر به افزایش قد افراد پس از دوران بلوغ شود.
در طول روز به دلیل انجام فعالیت‌های مختلف و فشاری که به دیسک‌ها و ستون فقرات وارد می‌شود، ممکن است منجر به فشردگی جزئی غضروف و دیسک‌ها شود و به همین دلیل قد کمی کوتاه‌تر به نظر برسد. بنابراین انجام برخی فعالیت‌های ورزشی می‌تواند مقداری از این فشردگی را کاهش داده و به اصلاح پاسچر و وضعیت بدنی کمک نماید. اما نمی‌تواند تاثیر همیشگی بر وضعیت بدنی و قد شما بگذارد. زیرا با انجام دوباره فعالیت‌های روزمره فشاری مجدد به دیسک‌های میان مهره‌های ستون فقرات وارد خواهدشد.
سخن پایانی
در پسران و دختران قد تا چند سالگی رشد می کند ؟ از نظر بسیاری از افراد قد یک فاکتور مهم در ارزیابی زیبایی ظاهری است. به همین دلیل از دوران کودکی رشد قدی برای والدین بسیاری یک دغدغه‌ی مهم است. در بزرگسالی هم عده‌ی زیادی به دنبال راهی برای افزایش قد خود هستند. اما واقعیت این است که رشد قدی در دختران معمولا در سنین ۱۶ تا ۱۷ سالگی و در پسران در سنین ۱۴ تا ۱۹ سالگی به پایان می‌رسد. زیرا صفحات رشد در انسان با پایان یافتن سن بلوغ، بسته شده و تولید استخوان انجام نمی‌شود. بنابراین پس از سنین ۲۰ تا ۲۱ سال نمی‌توان انتظار افزایش رشد قد را داشت.
