بادکش درمانی روشی از طب مکمل و جایگزین (انرژی درمانی) است که ریشه در چین دارد، اما این نوع درمان به طور سنتی در ایران رایج بوده و امروزه نیز پذیرفته شده است. از آنجایی که امروزه طب سنتی در ایران بسیار رواج یافته است و افراد زیادی به این نوع درمان علاقه‌مند هستند و از روش‌های طب سنتی نتایج خوبی گرفته‌اند، در این مقاله سعی داریم در مورد بادکش درمانی که یکی از رایج‌ترین انواع طب سنتی است به طور مفصل صحبت کنیم.
بادکش درمانی چیست؟
بادکش درمانی یک درمان شفابخش باستانی است که برخی افراد از آن برای کاهش درد استفاده می‌کنند. بدین صورت که درمانگر، فنجان‌های مخصوص یا لیوان‌هایی از جنس سفال، شیشه و بامبو را روی کمر، شکم، بازوها، پاها یا سایر قسمت‌های بدن شما قرار می‌دهد. در داخل فنجان، یک نیروی مکش یا خلأ، پوست را به سمت بالا می‌کشد. این مکش موجب جمع شدن خون در ناحیه بادکش شده و تنش عضلانی را کاهش می‌دهد در نتیجه درد تسکین می‌یابد.
روش بادکش درمانی
روش‌های مختلفی برای انجام بادکش درمانی وجود دارد. مراحل بسته به روش انتخابی کمی متفاوت است. درمانگر شما فنجان‌ها را برای چند دقیقه در جای خود باقی می‌گذارد. برخی از درمان‌ها شامل حرکت کوتاه فنجان‌ها برای کشش و ماساژ ناحیه نیز میباشد.
بسته به نوع بادکش درمانی، درمانگر شما ممکن است چندین فنجان روی پوست شما بگذارد. روش‌های بادکش درمانی عبارت‌اند از:
- خشک: درمانگر شما داخل هر فنجان را گرم میکند – معمولاً با یک گلوله پنبه آغشته به الکل که شعله ور میشود. گرما اکسیژن را از فنجان می‌فرستد و خلأ ایجاد میکند. برخی از درمانگران از یک دستگاه مکنده برای کشیدن هوا از فنجان‌ها استفاده می‌کنند. هنگامی که بر روی پوست شما قرار می‌گیرد، نیروی خلأ پوست را به داخل فنجان می‌کشد.
- مرطوب: درمانگر شما از یک سوزن یا تیغ برای سوراخ کردن اندکی پوست شما قبل و بعد از بادکش درمانی استفاده میکند (حجامت). در حین عمل بادکش درمانی به همراه حجامت، سموم از طریق زخم‌های ایجاد شده از بدن خارج می‌شوند.
فواید و عوارض بادکش درمانی
در این مقاله با ما باشید و فواید بادکش درمانی را با لنداسپا بدانید. یکی از روش‌های طب مکمل و جایگزین در کشور چین، بادکش درمانی (Cupping Therapy) است. این روش درمانی از گذشته‌ها در کشورهای آسیایی به خصوص ایران و هند نیز متداول بوده است. امروزه بادکش درمانی طرفداران زیادی دارد و در بسیاری از کلنیک‌ها انجام میشود.
دسته‌ای از افراد از روش‌های طب سنتی نتیجه گرفته‌اند و به آن علاقه‌مند هستند. اما بهتر است قبل از انجام هر روش درمانی از طب سنتی، ابتدا با پزشک مشورت کنید. در صورت تایید پزشک، میتوانید از گزینه‌های اجرایی که بادکش‌درمانی یک از آن‌ها است، استفاده کنید. در این روش باستانی ادعا میشود با انجام چند جلسه بادکش، نشانه ها و علائم بعضی بیماری‌ها درمان میشود. لنداسپا قصد دارد به معرفی فواید بادکش و عوارض آن، بپردازد تا به افزایش آگاهی شما همراهان همیشگی درباره بادکش و فواید و عوارض آن کمک کوچکی کند.
انواع بادکش درمانی
بادکش به دسته گرم و سرد تقسیم میشود. طبق نظر همه پزشکان، فواید بادکش گرم در درمان دردها و بیماری ها بیشتر از بادکش سرد است. در طب سنتی، از بادکش با عنوان حجامت گرم و خشک یاد میشود. از اینجا که دستگاه دستکش با مکانیسم سرد و خشک عمل می کند، برای تکمیل درمان،بهتر است محل مورد نظر را با حوله گرم، گرم کرده، با استفاده از این دستگاه اقدام به بادکش گذاری کرد.
در تمام دنیا، از جمله جامعه ما، در حال حاضر، تعداد بسیاری از مردم به بیماری های مختلف مبتلا هستند که دردهای ناشی از این بیماری ها، پزشک را مجبور میکند که به بیمار، داروهای مسکن تجویز کند. عوارض ناشی از خود این داروها، بیماری های جدید را به وجود می آورد که گاهی بعد از تشخیص، غیر قابل جبران می باشد. بادکش‌درمانی را از لحاظ ایجاد خلاء میتوان به دو روش زیر تقسیم کرد:
1) بادکش تر
برای انجام این بادکش کافی است یک لیوان و مقداری پنبه آغشته به الکل کنار بگذارید. پنبه‌ها را آتش زده و درون لیوان قرار دهید. بعد از گذشت چند ثانیه پنبه را از لیوان درآورده و آن را به حالت برعکس به‌گونه‌ای که دهانه لیوان به سمت پوست باشد، بر روی بدن قرار دهید. سپس متخصص خراش‌های کوچک و کم عمقی بر روی پوست ایجاد میکند و با بادکش کردن مجدد آن‌ها موجب خروج مقدار کمی خون از بدن میشود.
2) بادکش خشک
امروزه برای انجام بادکش سرد و خشک از دستگاه‌های دردکش، وکیوم و… استفاده میشود. این ابزارها قابلیت ایجاد خلاء دارند. اما در گذشته‌ها که وسایل چندانی در دسترس نبود، برای انجام بادکش خشک، انتهای شاخ گاو را سوراخ می‌کردند و بعد از قرار دادن آن بر روی پوست، شروع به مکیدن می‌کردند و به این صورت بادکش با شاخ گاو را انجام می‌دادند.
بادکش گرم با تجمع خون در یک ناحیه باعث گرم شدن موضع میشود. برای انجام بادکش در بادکش گرم، به بدن گرمای مصنوعی داده میشود و موجب گرمای بیشتر موضع میشود. اما در بادکش‌درمانی سرد، از گرمای مصنوعی استفاده نمی‌شود.
در این روش بادکش‌درمانی، معمولا لیوان‌ها به مدت 5 تا 10دقیقه بر روی پوست قرار می‌گیرند. بعضی مواقع بادکش خشک برای تاثیر بیشتر، همراه با طب سوزنی انجام میشود.
از انجام هرگونه بادکش، بدون داشتن علم، خودداری کنید.
انواع بادکش از لحاظ نحوه انجام
بادکش‌درمانی را از لحاظ ایجاد خلاء به دو روش بالا تقسیم کردیم. اکنون می‌خواهیم از لحاظ نحوه‌ی انجام، آن را به سه دسته‌ی زیر تقسیم کنیم:
۱) بادکش ثابت
در روش بادکش ثابت، لیوان‌ها در طول انجام عمل بادکشکردن به صورت ثابت بر روی پوست قرار می‌گیرند و بعد از اتمام مکش لیوان‌ها جدا می‌شوند. اغلب در این روش، ابزار مکنده را بیشتر از 15 ثانیه، ثابت بر روی پوست قرار می‌دهند و مناسب برای دردهای ناحیه کمر و کتف است. بادکش ثابت، با سکون مواد در یک ناحیه باعث درهم شکستن آن‌ها میشود.
۲) بادکش منقطع
هدف از بادکش منقطع تجمع خون لطیف در یک قسمت است. برای بادکش کردن از روش منقطع، باید ابزار مکنده را به مدت 4 تا 5 ثانیه در یک ناحیه قرار داد. سپس آن را جدا کرده و مجددا همان قسمت را بادکش کرد.
این روش با مکش اخلاط به یک ناحیه، بیشتر از سایر روش‌ها باعث گرم شدن موضع میشود. بهتر است برای انجام بادکش منقطع، مدت زمان هر مکش کمتر از 4 ثانیه باشد و عمل مکش را چندین بار انجام دهید. به این صورت که، پس از گذشت 4 ثانیه، ابزار مکنده را جدا کرده و پس از هواگیری مجددا بر روی پوست قرار دهید. بسته به ناحیه، تعداد تکرار تثبیت و جدا کردن متفاوت است.
احتمال ایجاد کبودی در بادکش منقطع کمتر از سایر روش‌ها است. به همین دلیل مناسب برای پوست صورت و گونه‌ها است. همچنین برای آماده کردن موضع جهت انجام بادکش تر مناسب است.
۳) بادکش متحرک
برای بادکش لرزان یا متحرک از روغن‌ها استفاده می‌کنیم. ابتدا موضع باید روغن مالی شود. برای این‌کار بهتر است از روغن‌های طبیعی مانند زیتون یا بادام تلخ استفاده شود. برای آشنایی با انواع روغن‌ها به مقاله «بهترین روغن برای ماساژ» مراجعه نمایید.
سپس بادکش را به طور ثابت روی بدن قرار داده و بعد از چند ثانیه آن را به آرامی حرکت می‌دهیم. این روش با گرم کردن موضعی به رفع اسپاسم‌های عضلانی و خستگی عضلات کمک میکند. جهت حرکت بادکش‌ها در این روش بسیار اهمیت دارد. زیرا موجب حرکت مواد در بدن میشود.
برای تشخیص نوع بادکش درمانی مناسب، لازم است قبل از هرگونه اقدام با پزشک مشورت کنید. بهتر است بادکش درمانی بعد از 2 تا 3 ساعت از آخرین وعده غذایی انجام شود.
فواید بادکش برای سلامتی
اغلب از بادکش‌درمانی برای دردهای عضلانی و اسپاسم ماهیچه استفاده میشود. البته در شرایط مختلف میتوان از آن برای درمان بعضی بیماری‌ها استفاده کرد؛ مثلا انجام بادکش‌درمانی همراه با حجامت، از طریق نفخ پوست، سموم از بدن خارج می‌شوند. همچنین، ترکیب بادکش درمانی و طب سوزنی برای بیماری‌های گوارشی و پوستی موثر است.
طی تحقیقات منتشر شده در نشریه‌ی PLoS One در سال 2012 در زمینه‌ی طب مکمل و جایگزین، درمان با بادکش درمانی فراتر از یک درمان موقت می‌تواند باشد. برخی از فواید بادکش درمانی، طبق این تحقیقات را در زیر مرتب کرده‌ایم:
- درمان فلج صورت
- درمانی برای تنگی نفس و سرفه
- کاهش نشانه‌های زونا
- کاهش درد ناشی از دیسک کمر
- درمان آکنه
1) فواید بادکش برای سم زدایی بدن
از فواید بادکش درمانی در طب سنتی میتوان به بازیابی انرژی بدن و پیشگیری از انباشه شدن خون در قسمت‌های مختلف بدن اشاره کرد. بادکشکردن با تسهیل چرخش خون در بدن به سم‌زدایی کمک میکند و از مبتلا شدن به بسیاری از بیماری‌ها جلوگیری میکند.
بعد از انجام بادکش، اصلا نگران آثار باقی‌مانده آن نباشید؛ زیرا به راحتی با استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده و پمادها قابل درمان است.
2) فواید بادکش درمانی برای کاهش التهاب ها
یکی از روش‌های درمان التهاب‌ها، بادکش درمانی است. این خاصیت بادکش با درمان التهاب‌های پوستی، به درمان جوش، آکنه و اگزما کمک میکند. همچنین از بسیاری از بیماری‌های پوستی جلوگیری می‌کندو تا حدی برای کاهش وزن و رفع سلولیت موثر است.
بادکش‌درمانی با افزایش چرخش جریان خون باعث اکسیژن‌رسانی و موادمغذی به بافت پوست میشود و نیاز پوست را تامین میکند.
3) بادکش درمانی برای درمان بیماری ها
با انجام بادکش‌درمانی به طور منظم در یک بازه زمانی میتوان احتمال ابتلا به بعضی بیماری‌ها را کاهش داد. اگر به دنبال راهی برای حفظ سلامتی بدن هستید، بادکش درمانی می‌تواند روش مناسبی در این راه باشد. همچنین با تقویت سیستم ایمنی باعث پیشگیری از علائم بیماری‌ها میشود.
بهبود گردش خون در اثر بادکش درمانی باعث بازسازی و تحریک سلول‌های خونی میشود. با تحریک و جریان سلول‌های خونی از ایجاد لخته جلوگیری میکند و احتمال لخته شدن را کاهش می‌دهد.
از طرف دیگر، موجب تنظیم فشار خون میشود. از دیگر فواید بادکش کنترل سطح کلسترول در خون است. بادکش درمانی با کنترل کلسترول و فشارخون، از بیماری‌های قلبی و عروقی پیشگیری میکند. همچنین با علائم سکته مغزی مقابله میکند. مقابله با علائم دیابت و کنترل قند خون از دیگر فواید بادکش درمانی است که می‌تواند در حفظ سلامتی بدن موثر باشد.
بادکشکردن با حذف مواد سمی و مواد مضر از بدن به بهبودسازی عملکرد کلیه‌ها کمک کند. استفاده از این روش، به بهبود متابولیسم بدن کمک میکند. در هنگام انجام بادکش، تجمع خون در موضع درگیر بیشتر میشود به همین دلیل سرعت متابولسیم کاهش پیدا میکند و باعث جذب بهتر مواد مغذی ضروری میشود. همچنین مانع از تشکیل چربی و سلولیت در بدن میشود. در مقاله «درمان افتادگی ناف با بادکش» در مورد روش درمان افتادن ناف با بادکش توضیح داده ایم که میتوانید مطالعه کنید.
4) چاقی و لاغری با بادکش
- بادکش متناوب با جذب خون به عضلات در رفع لاغری های موضعی و افزایش بافت ماهیچه ای موضع موثر است.
- اگر علت چاقی تجمع موضعی چربی باشد، بادکش گرم در سوزاندن چربی های موضعی موثر است( با مکانیسم فراخوان خون به ناحیه پرچربی)
5) کنترل خون ریزی با بادکش
از فشار منفی ایجاد شده توسط بادکش می توان در کنترل و تنظیم بعضی از خونریزی ها در بدن بهره گرفت؛ مثلاً در هایپرمنوره( قاعدگی با خونریزی شدید) میتوان زیر سینه ها را بادکش کرد. با این عمل فشار خون از اندام تحتانی به سمت اندام فوقانی متوجه شده و از شدت خونریزی کاسته میشود یا در خونریزی کم( هایپو منوره) با بادکش کردن ران ها و ساق پا ها می توان فشار خون را از قسمت های فوقانی به سمت اندام تحتانی متوجه ساخته و میزان خونریزی را افزایش داد. یا در خون دماغ شدید با بادکش کردن اطراف ناف( در طرف خونریزی) فشار خون به قسمت های تحتانی منتقل شده و خون دماغ کم کم قطع میشود.
تعدادی از دردهای عضلانی بر اثر درگیر شدن اعصاب حسی بین ماهیچه ها یا بافت پیوندی سخت شده ایجاد می شود. بنابراین با بادکش نمودن در بسیاری از موارد این فشار از روی عصب برداشته شده و درد تسکین می یابد.در رفع خواب رفتگی ها و گزگز اندام، بادکش با تصریح خونرسانی و اکسیژناسیون بافتی موثر می باشد.
6) دفع سنگ کلیه با بادکش
عده‌ای از اتباع و حکما از فشار منفی بادکش جهت کمک به خروج سنگ های کلیوی استفاده می کنند. بعد از روغن مالی، مسیر کلیه ها را از طرف کلیه به سمت مثانه بادکش متحرک می کنند.
در افرادی که دارای طبع سرد و تر هستند و در اصطلاح طب سنتی بلغمی مزاجند، بادکش گرم و خشک کاربرد فراوانی دارد و جایگزین مناسبی برای حجامت می باشد.
طبق تعریف طب سنتی گاهی درد ها بر اثر غلبه سردی بر بافت یا عضو ایجاد میشود و تجربه نشان داده است که بسیاری از دردهای موضعی با گرم کردن موضع تسکین می یابد. بادکش گرم در رفع این دردها موثر است.
در زانو هایی که دچار تورم، درد و تجمع مایع در مفصل شده‌اند( تجمع بلغم موضعی) با بادکش متناوب ۴۰ تا ۱۲۰ جلسه یک روز در میان میتوان کم کم این مایع را از محیط خارج کرد
7) بادکش درمانی برای کاهش درد
از برجسته‌ترین فواید بادکش درمانی میتوان به کاهش درد و گرفتگی عضلات اشاره کرد. مرتب انجام دادن بادکش موجب احساس تازگی و طراوت میشود و با دور نگه‌داشتن بیماری‌ها، موجب سلامتی فرد میشود. در این روش، بهبود گردش خون باعث کاهش انواع سردرد میشود و سرگیجه را از بین می‌برد.
بادکش قبل از ماساژ درمانی، موجب افزایش تاثیر ماساژهای عمیق میشود و استرس و اضطراب را کاهش می‌دهد. همچنین، موجب تقویت سیستم عصبی میشود. انجام بادکش‌درمانی به طور مکرر دردهای ناشی از التهابات و بیماری‌ها را کاهش می‌دهد.
به عقیده ابن سینا، بهترین مکتب پزشکی آن است که به دارو نیاز نداشته باشد.
عوارض بادکش درمانی برای سلامتی
بادکش‌درمانی در کنار تمام مزایایی که دارد، منع‌هایی برای استفاده نیز دارد. در زیر چند نمونه از عوارض بادکش درمانی آورده شده است:
- یکی از عوارض بادکش کردن، ایجاد ناراحتی بر روی پوست‌های حساس است.
- افراد مبتلا به آلرژی باید تحت نظر پزشک اقدام به بادکش‌درمانی کنند؛ زیرا در اثر تحریک پوست در این روش، احتمال خارش و قرمزی وجود دارد.
- اگر بادکش درمانی زیر نظر متخصص طی سنتی و فرد ماهر انجام نشود، عوارضی مانند کمی ناراحتی و درد، اثر سوختگی، خونمردگی و کبودی پوست و عفونت پوست به دنبال خواهد داشت.
- فرد مبتلا به بیرون زدگی دیسک کمر به هیچ عنوان نباید از بادکش درمانی استفاده کند. زیرا انجام بادکش بر روی دیسک موجب بدتر شدن آن میشود.
- اگر ابزار مکنده چند ثانیه بیش از حد معمول بر روی یکی از سرخرگ‌ها یا سیاهرگ‌ها قرار بگیرد موجب لخته شدن خون میشود.
- از دیگر عوارض بادکش سرد، ایجاد تهوع و سرگیجه در افراد کم‌خون است.
عوارض بادکش درمانی در موارد تقریبا نادر و در اثر بی‌احتیاطی اتفاق می‌افتد. از دیگر مشکلات بادکش‌درمانی این است که اغلب بیماران تنها به بادکش‌درمانی اکتفا می‌کنند و احتمال دارد در انجام توصیه‌های دیگر پزشک برای درمان، سهل انگاری کنند.
همچنین انجام این روش درمانی در مناطقی که تورم مایعاتی دارند موجب شل شدن بیشتر رگ‌ها میشود و بازگشت آن‌ها را به حالت طبیعی سخت‌تر میکند.
- زنان در دوره‌ی بارداری.
- بانوانی که در دوره قاعدگی هستند.
- بیماران مبتلا به سرطان متاستاتیک هستند، یعنی سرطانی که در بدن از قسمتی به قسمت دیگر جابه‌جا میشود.
- افراد دچار شکستگی استخوان و افراد مسن.
با سلام و سپاس از این مقاله خوبتون
به نظر من بادکش درمانی یکی از بهترین درمان هاست. البته من بادکش تر رو انجام دادم. نکته مهم اینه که حتما کسی که متخصص هست باید براتون انجام بده این خیلی مهمه وگرنه بادکش درمانی بجای درمان شرایط رو براتون بدتر میکنه
سلام و وقت بخیر
سپاس از اشتراک تجربیاتتون
سلام وقت بخیر من برای رفع بلغم کدام نقطه از بدن رو بادکش بزارم و اینکه با استفاده از لیوان یا استکان و پنبه الکل بزارم یانه فرق داره بادکش برای رفع بلغم ممنونم میشم راهنمایی کنید
سلام فاطمه عزیز
اینکه کجارو بخواید بادکش کنید بستگی به این داره که چه نوع بیماری بلغمی داشته باشید و باید از بادکش گرم و خشک برای درمان بلغم استفاده کنید.
سلام و خسته نباشید ، من برای ناراحتی گوارشی به متخصص طب سنتی مراجعه کردم و تا الان ۳ جلسه بادکش درمانی شدم ، هنگام بادکش انداختن درد بسیاری تحمل میکنم که البته کمی بعد بهتر میشود ، این درد طبیعی است ؟
دکترم معتقد است بخاطر مزاج بلغمی و رطوبت زیاد بدنم درد دادم
سلام و وقت بخیر
درد در بادکش درمانی تا حدودی طبیعی است. اما اگر درد شما غیرقابل تحمل است حتما به پزشک دیگری مراجعه کنید.
با سلام و خسته نباشید
بادکش خشک گذاشتن هنگام پریودی درد رو تسکین میده چرا میگن تو اون دوران ضرر داره؟
سلام و وقت بخیر
بادکش خشک مشکلی نداره. بادکش تر برای اینکه باعث از دست دادن خون میشه در زمان پریودی نباید انجام بشه