چه زمانی قاعدگی نامنظم خطرناک می شود؟ + درمان و عوارض

یکی از مهم‌ترین مسائلی که خانم‌ها از دوران نوجوانی تا میان‌سالی با آن مواجه می‌شوند، قاعدگی یا پریودی نام دارد. مسئله‌ای که به خوبی می‌تواند وضعیت سلامت خانم‌ها را نشان دهد. چرخه قاعدگی به صورت ماهانه و با فاصله‌ی حدودی ۲۸ روز ایجاد شده و بین ۳ تا ۱۰ روز ادامه دارد. در طی این چرخه و روزهای پریودی فرآیندهایی همچون تخمک‌گذاری، اندومتر (تخریب دیوار رحم) و در نهایت خروج خون از واژن اتفاق می‌افتد. مسئله‌ی بسیار مهمی که در رابطه با چرخه قاعدگی وجود دارد، شروع و پایان هر دوره در یک زمان مشخص است. اگر این مسئله در ماه‌های مختلف در زمان‌های متفاوتی رخ دهد و یا حتی چند ماه به تعویق اقتد، به آن قاعدگی نامنظم می‌گویند. موضوعی که می‌تواند نشان‌دهنده علائم خطر در وضعیت سلامت خانم باشد. حال سوالی که مطرح می‌شود این است پریود نامنظم چیست و چه زمانی قاعدگی نامنظم خطرناک می شود ؟ برای یافتن پاسخ این سوالات و چگونگی درمان این اختلال تا انتهای مطلب با ما همراه شوید.

قاعدگی نامنظم چیست؟

پیش از هر چیز باید بدانیم که پریود نامنظم چیست ؟ چرخه قاعدگی که از ابتدای دوره نوجوانی آغاز می‌شود، به طور معمول هر ۲۸ تا ۲۹ روز اتفاق می‌افتد که می‌تواند در برخی خانم‌ها از ۲۱ روز تا ۳۵ روز هم تغییر کند. اما زمانی که این فاصله به کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز تغییر پیدا کند، آن را قاعدگی نامنظم می‌گویند. نامنظم بودن عادت ماهانه در ماه‌های اولی که نوجوانان برای اولین‌بار پریودی را تجربه می‌کنند و یا نزدیک به زمان یائسگی امری طبیعی است اما در طولانی‌مدت مشکل‌ساز خواهدشد.

بهترین متخصص زنان شرق تهران کیست؟ لیست 10 تایی

علائم پریود نامنظم چیست؟

برای درمان قاعدگی نامنظم ، شناخت علائم آن ضروری است. مهم‌ترین نشانه‌هایی که برای این اتفاق باید به آن توجه شود، عبارتند از:

• فاصله‌ی میان هر چرخه در هر ماه با ماه قبلی متفاوت است.
• مقدار خونی که در روزهای پریودی از دست می دهید، در دوره‌های مختلف مقدار متفاوتی است.
• دوره‌هایی بسیار نزدیک و کمتر از ۲۱ روز یا بیشتر از ۳۵ روز را تجربه می‌کنید.
• قاعدگی شما برای سه ماه متوالی یا بیشتر، به تعویق می‌افتد.
• در برخی دوره‌ها روزهای پریودی به بیش از ۱۰ روز می‌رسد.
• علائمی مانند درد و گرفتگی‌های شدید عضلانی، حالت تهوع و استفراغ در برخی دوره‌ها به صورت غیرعادی شدت می‌یابد.
• خون‌ریزی و لکه‌هایی از خون که در میان هر دوره ایجاد می‌شود.

برخی از این نشانه‌ها ممکن است به صورت موقت و در بعضی ماه‌ها دیده شود و امری طبیعی است. با هر تغییر و نشانه‌ای نباید نگران شوید. اما زمانی که این تغییرات و واکنش‌ها ادامه‌دار و طولانی شد، باید به فکر درمان باشید.

علت قاعدگی نامنظم چیست؟

دستگاه آی یو دی برای پیشگیری از بارداری؛ روش استفاده

برای بررسی این موضوع که قاعدگی نامنظم نشانه چیست ، علت‌های مختلفی ذکر شده که در میان خانم‌ها رایج است. برخی از این علل شامل سبک زندگی و برخی دیگر مربوط به تغییرات هورمونی و بیماری‌های زنان زایمان بوده که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

بیماری آندومتریوز

بافت آندومتر، بافتی است که در حالت طبیعی درون رحم رشد می‌کند. اما در شرایط آندومتریوز، این بافت در خارج از رحم رشد کرده و خود را به تخمدان و لوله‌های فالوپ می‌رساند. اتفاقی که در نهایت منجر به شدت گرفتن درد، فشار و خون‌ریزی غیرطبیعی در روزهای پریودی می‌شود.

اختلال التهاب لگن

بیماری التهاب لگن (PID) نوعی عفونت و حمله باکتری‌ها به دستگاه تناسلی زنان بوده که در برخی موارد می‌تواند ناشی از رابطه جنسی پرخطر و ابتلا به عفونت مقاربتی (STI) باشد. در افراد مبتلا به التهاب لگن، باکتری‌ها از طریق واژن به بخش‌های فوقانی دستگاه تناسلی و رحم نفوذ کرده و منجر به ترشحات شدید واژن با بوی ناخوشایند، قاعدگی نامنظم و درد لگن می‌شود.

چسب ضد بارداری روش قابل اعتمادی هست یا نه؟ + مزایا و معایب

سندرم تخمدان پلی‌کیستیک

آندروژن نوعی هورمون در بدن زنان بوده که نقش موثری در نامنظم بودن عادت ماهانه دارد. در شرایط سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، این هورمون که به مقدار بسیار زیادی ترشح شده، مانع از تخمک‌گذاری می‌شود که در نهایت قاعدگی نامنظم را به همراه دارد. این سندرم در برخی زنان می‌تواند چرخه قاعدگی را برای همیشه قطع کند.

نارسایی اولیه تخمدان

این اتفاق که گاهی با یائسگی اشتباه گرفته می‌شود، در زنان زیر ۴۰ سال رخ می‌دهد. در خانم‌های مبتلا به نارسایی اولیه تخمدان، تخمدان‌ها عملکرد درستی نداشته و در نهایت منجر به پریودی نامنظم می‌شود. شرایطی مانند شیمی‌درمانی و پرتودرمانی از دلایل موثر در بروز این اختلال هستند.

اختلال تیروئید

کم‌کاری تیروئید و پرکاری تیروئید هر دو می‌تواند منجر به قاعدگی نامنظم شود. به طور کلی غده هیپوفیز و اختلال تیروئید از جمله عوامل تاثیرگذار بر چرخه قاعدگی است.

انواع سرطان

سرطان‌هایی مانند سرطان رحم و سرطان تخمدان از دلایل مهم به هم خوردن چرخه قاعدگی است. خون‌ریزی بسیار شدید و یا قطع طولانی‌مدت پریودی از عوارض احتمالی ناشی از ابتلا به سرطان و درمان‌های آن خواهدبود.

سبک زندگی نادرست

مشکلات و مسائل زندگی، عادات غذایی نادرست و فشارهای عصبی می‌تواند بر چرخه قاعدگی تاثیرگذار باشد. استرس، افزایش و کاهش وزن بیش از اندازه، کاهش درصد چربی بدن بیشتر از اندازه نرمال، تمرینات ورزشی بیش از اندازه و بیماری‌های عفونی و ویروسی هم می‌تواند منجر به قاعدگی نامنظم شود.

قرص‌های ضدبارداری

قرص‌های ضدبارداری حاوی ترکیبات هورمونی هستند که بر روند طبیعی تخمک‌گذاری تاثیرگذارند. از این رو مصرف یا قطع مصرف آن می‌تواند منجر به تعویق افتادن پریودی و قاعدگی نامنظم شود.

عوامل دیگری مانند مصرف داروهای ضدانعقاد خون، داروهای استروئیدی، سقط جنین، حاملگی خارج از رحم، جراحی و انسداد رحم از دیگر علل نامنظم بودن عادت ماهانه هستند.

پریودی نامنظم چه عوارضی دارد؟

برخی از عوارض پریودی‌های نامنظم عبارتند از:

• کم‌خونی: خون انسان حاوی آهن بوده که در قاعدگی‌های سنگین و نامنظم با فاصله‌ی بسیار کم در هر دوره می‌تواند باعث از دست رفتن خون فراوان و در نتیجه کم‌خونی در زنان شود.
• پوکی استخوان: تخمک‌گذاری یک فرآیند موثر در ترشح هورمون استروژن است. هورمونی که در تقویت استخوان‌ها نقش دارد. کمبود تخمک‌گذاری در بدن زنان می‌تواند منجر به کاهش هورمون استروژن و در نهایت ضعف استخوان‌ها شود.
• بیماری‌های قلبی عروقی: یکی دیگر از عوارض کمبود استروژن، ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی بوده که در نتیجه‌ی تخمک‌گذاری نامنظم اتفاق می‌افتد.
• هیپرپلازی آندومتر: در وضعیت هیپرپلازی آندومتر، پوشش داخلی رحم بر اثر افزایش سلول‌های آندومتر ضخیم شده که می‌تواند منجر به ابتلا به سرطان آندومتر شود. پریودی‌های نامنظم یکی از دلایل مهم در بروز چنین وضعیتی است.

آیا پریود نامنظم باعث نازایی می شود؟

یکی از مهم‌ترین پرسش‌هایی که درباره قاعدگی نامنظم مطرح می‌شود این است که آیا این اتفاق بر بارداری تاثیرگذار است؟ فرآیند تخمک‌گذاری عاملی موثر بر بارداری است اما اختلال در آن نمی‌تواند برای همیشه مانع از بارداری شود. تنها ممکن است کمی فرآیند بارداری را با مشکل مواجه کند.

آیا قاعدگی نامنظم خطرناک است؟

اگر از آن دسته از خانم‌هایی هستید که با مشکل اختلال در پریودی مواجه شده‌اید، باید بدانید که چه زمانی قاعدگی نامنظم خطرناک می شود ؟ به طور کلی تغییرات موقتی در چرخه قاعدگی امری طبیعی است. از سوی دیگر هرگز نباید چرخه و طول قاعدگی خود را با خانم دیگری مقایسه کنید؛ چراکه شرایط بدنی انسان‌ها با یک‌دیگر متفاوت است. اگر تصمیم به بارداری داشته و تغییرات بسیاری را در چرخه قاعدگی خود می‌بینید، باید به پزشک زنان مراجعه کنید. حتی اگر تصمیم به بارداری نداشته‌اید، اما با تغییرات بسیار زیادی در چرخه قاعدگی خود مواجه شدید، باید برای پیگیری بیشتر به متخصص مراجعه کنید.

برای قاعدگی نامنظم چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

برای اطلاع دقیق‌تر از نشانه‌هایی که بیانگر قاعدگی نامنظم خطرناک است، به موارد زیر توجه کنید. در چنین شرایطی باید به پزشک مراجعه شود:

• درد و گرفتگی‌های شدید بدنی در روزهای قاعدگی و یا در فاصله‌ی میان هر دوره
• خون‌ریزی‌های غیرعادی و شدید به طوری که نیاز به تعویض نوار بهداشتی یا تامپون در کمتر از یک ساعت است.
• ترشحاتی با بوی نامطبوع از ناحیه واژن
• پریودی که بیش از ۱۰ روز طول می‌کشد
• خون‌ریزی و لکه‌بینی میان دوره‌ها یا بعد از یائسگی
• نشانه‌های سندرم شوک سمی (TSS) که ناشی از ورود باکتری‌های سمی به جریان خون بوده و منجر به تب، اسهال، استفراغ و سرگیجه می‌شود
• وضعیت شدید تهوع و استفراغ در روزهای پریودی
• احتمال بارداری

بهترین روش‌های پیشگیری از نامنظم بودن عادت ماهانه

برای پیش‌گیری از بروز اختلال قاعدگی نامنظم انجام روش‌های زیر توصیه می‌شود:

• عادات غذایی سالم و روتین ورزشی متعادلی داشته‌باشید. اگر به دنبال کاهش یا افزایش وزن هستید، از رژیم‌های افراطی و بسیار سخت و همچنین تمرینات شدید ورزشی دوری کنید و رژیم‌هایی سالم و متعادل را دنبال کنید.
• استراحت و خواب کافی داشته‌باشید.
• تکنیک‌های کاهش استرس و بهبود آرامش را انجام دهید.
• قرص‌های ضدبارداری را کنترل‌شده مصرف کنید.
• برای پیش‌گیری از عفونت در ناحیه واژن و سندرم شوک سمی، تامپون یا نوار بهداشتی خود را هر ۴ تا ۶ ساعت تعویض کنید.
• به طور منظم برای معاینات و چکاپ پزشکی به متخصص زنان مراجعه کنید.

روش های درمان قاعدگی نامنظم

حال که با پریودی نامنظم و علل آن آشنا شدیم، پرسش مهم این است که برای قاعدگی نامنظم چه کنیم ؟ درمان این اختلال با توجه به علت بروز آن توسط پزشک انتخاب می‌شود. از رایج‌ترین درمان‌های پریودی نامنظم می‌توان به روش‌های زیر اشاره کرد:

دارودرمانی

استفاده از دارو برای درمان قاعدگی نامنظم ، اولین روش درمانی است. داروهایی که معمولا برای این اختلال توصیه می‌شود، عبارتند از:

• داروهای هورمونی کنترل بارداری: برخی از داروهای هورمونی کنترل بارداری می‌توانند خون‌ریزی‌های نامنظم و شدید ناشی از سندرم تخمدان پلی‌کیستیک، فیبروم رحم و آندومتریوز را از طریق تنظیم چرخه تخمک‌گذاری و قاعدگی کاهش دهند. ترکیبات موجود در این داروها معمولا استروژن و پروژسترون بوده که به صورت قرص، حلقه واژینال و داروهای تزریقی وجود دارد.
• ترانگزامیک اسید: این قرص که باید از ابتدای روزهای پریودی مصرف شود، می‌تواند خون‌ریزی و قاعدگی نامنظم را کنترل کند.
• داروهای مسکن: برای درمان درد و گرفتگی‌های ناشی از خون‌ریزی شدید می‌توان از مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن استفاده کرد.
• هورمون درمانی: در خانم‌های یائسه که مبتلا به قاعدگی‌های نامنظم می‌شوند، از هورمون درمانی برای رفع این مشکل استفاده می‌شود. این روش می‌تواند سایر نشانه‌های یائسگی مانند خشکی واژن را هم کاهش دهد.
• داروهای آنتی‌بیوتیک: زمانی که عفونت باعث قاعدگی نامنظم شود، آنتی‌بیوتیک می‌تواند عفونت را کاهش دهد.
• آگونیست هورمون آزادکننده گنادوتروپین: این داروها که تاثیر موقتی بر درمان قاعدگی نامنظم دارند، با کاهش اندازه فیبروم رحمی منجر به کاهش خون‌ریزی شدید می‌شوند.

جراحی

یکی دیگر از روش‌های درمان قاعدگی نامنظم جراحی بوده که با توجه به شرایط جسمانی، سن و و تصمیم به بارداری در آینده انجام می‌شود. درمان‌های جراحی که برای رفع اختلال پریودی‌های نامنظم توصیه می‌شود عبارتند از:

• ابلیشن آندومتر: این روش که در برخی موارد جایگزین هیسترکتومی بوده با استفاده از انرژی گرمایی یا سرمایی بافت مزاحمی که رحم را پوشانده، از بین می‌برد. در نهایت منجر به کاهش خون‌ریزی در روزهای پریودی می‌شود. برای انجام این روش باید از یکی از روش‌های پیش‌گیری از بارداری استفاده شود. بنابراین اگر تصمیم به بارداری در آینده دارید، انجام ابلیشن آندومتر توصیه نمی‌شود.
• میومکتومی: روشی که به کمک آن فیبروم‌های رحمی برداشته شده تا پریودی نامنظم درمان شود.
• آمبولیزاسیون شریان رحمی: در این روش که با بستن شریان‌های رحمی همراه است، منجر به قطع شدن خون‌رسانی به رحم و توقف فیبروم رحمی می‌شود.
• هیسترکتومی: در شرایط حادی که رحم به شدت آسیب دیده، بافت اضافی آندومتر به نواحی لگن و شکم رسیده و رشد بیش از اندازه‌ای داشته، از هیسترکتومی به عنوان آخرین روش درمانی استفاده می‌شود. جراحی که در طی آن بافت آندومتر برداشته می‌شود.

سخن پایانی

در این مقاله تلاش شد به یکی از مهم‌ترین پرسش‌های زنان مبنی بر این‌که چه زمانی قاعدگی نامنظم خطرناک می شود ، پاسخ دهیم. چرخه قاعدگی یکی از مهم‌ترین اتفاقات دوران نوجوانی تا میان‌سالی خانم‌ها بوده که چگونگی عملکرد آن نشان‌دهنده وضعیت سلامت زنان است. هرگونه اختلال در این چرخه منجر به قاعدگی نامنظم شده و باید جدی گرفته شود. تغییر در زمان پریودی امری طبیعی است که گاهی رخ می‌دهد. اما تغییرات بیش از اندازه و قاعدگی نامنظم می‌تواند زنگ خطری برای شرایط جسمانی هر خانمی تلقی شود. از این رو با چکاپ‌های منظم توسط پزشک زنان می‌توان این موضوع را کنترل کرد.