درباره اختلال شخصیت مرزی چه می‌دانید؟
اختلال شخصیت مرزی یک اختلال سلامت روان بوده که باعث بروز تغییرات رفتاری شدیدی در فرد مبتلا می‌شود. مدیریت و کنترل احساسات و عواطف در افراد مبتلا به این بیماری کار دشواری است. مشکلاتی مانند نوسانات خلقی شدید، ناپایداری در روابط عاطفی و خانوادگی و ناتوانی در کنترل به موقع احساست گاهی فرد را به مرز خودکشی و رفتارهای مخاطره‌آمیز فردی هم می‌رساند. متاسفانه عدم آگاهی و شناخت شخصیت مرزی به آسانی می‌تواند زندگی فرد مبتلا و اطرافیان وی را دچار مشکلات و معضلات جبران‌ناپذیری کند. اگر شناخت کافی از این بیماری ندارید، برای آشنایی با علل اختلال شخصیت مرزی، نشانه‌ها و شیوه‌های موثر درمانی با لنداسپا همراه شوید.
اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اختلال شخصیت مرزی، یک وضعیت روانی بوده که در آن فرد مبتلا، قادر به کنترل احساسات خود نیست. فرد نوسانات خلقی آزاردهنده‌ای را تجربه می‌کند. این رفتار باعث بی‌ثباتی و نداشتن روابط اجتماعی پایدار با اطرافیان خواهدشد. فرد نمی‌تواند به راحتی با افراد ارتباط برقرار کند. کارشناسان و متخصصان این حوزه عوامل مختلفی را زمینه‌ساز این آسیب می‌دانند که از میان آن‌ها آسیب‌های روحی دوران کودکی، ژنتیک و کارکرد نادرست مغز را می‌توان از مهم‌ترین علت‌های بروز شخصیت مرزی دانست.
این اختلال باعث بروز علائم و رفتارهای آسیب‌زننده‌ای در فرد می‌شود؛ از جمله مهم‌ترین آن‌ها ترس از رها شدن و عدم کنترل احساساتی مانند خشم است.
چگونه عزت نفس داشته باشیم ؟ 10 روش برای افزایش عزت نفس
علائم اختلال شخصیت مرزی چیست؟
برای زمان بروز نشانه‌های این اختلال در افراد، سن مشخصی عنوان نشده اما کارشناسان معتقدند که علائم این بیماری معمولا اواخر دوران نوجوانی و اوایل بزرگسالی ظاهر شده و اتفاقات استرس‌زا و ناخوشایند در زندگی می‌تواند نشانه‌ها را تحریک کند. شدت بروز علائم هم در افراد مختلف، متفاوت است و گاهی فرد مبتلا از وجود این اختلال در روان خود آگاه نیست. برخی از رایج‌ترین علائم اختلال شخصیت مرزی عبارتند از:
- ترس از رها شدن:
ترس از تنهایی و طرد شدن یکی از علامت‌های شایع در افراد مبتلا است. این افراد معمولا از تنها ماندن وحشت دارند. اگر در نقطه‌ای از زندگی طرد شدن و نادیده‌‌گرفتن از سوی اطرافیان خود را احساس کنند، ترس و خشم زیادی به آن‌ها هجوم می‌آورد. این ترس گاهی در فرد مبتلا به این اختلال چنان قدرت می‌گیرد که برای تجربه نکردن آن از برقراری ارتباط با دیگران خودداری می‌کند.
- تغییرات خلقی شدید و خودگویی‌های منفی:
در افراد مبتلا به اختلال شخصیت مرزی، احساسات و رفتارهایی که نسبت به خود و دیگران دارند، به صورت مداوم تغییر می‌کند. گاهی خشم، ترس، نفرت و اضطراب بیش از اندازه‌ای را تجربه می‌کنند و در مقابل در شرایطی عشق و علاقه‌ی غیرمنطقی را بروز می‌دهند. تغییراتی که گاهی برای چند ساعت و گاهی‌اوقات تا چندین روز ادامه دارد.
این افراد معمولا ذهنیت خوبی هم نسبت به خود، اهداف و زندگی خود ندارند. احساس گناه و شرم زیادی داشته و خود را «بد» می‌دانند. این نوسانات شدید خلقی می‌تواند منجر به تغییرات مکرر اهداف و برنامه‌های شخصی برای زندگی شود. یکی از نشانه‌هایی که در افراد با شخصیت مرزی دیده شده، خراب کردن پیشرفت‌های فردی است؛ به طوریکه فرد گاهی خودخواسته به روابط فردی یا زندگی شغلی خود آسیب می‌رساند.
- روابط ناپایدار:
همانطور که اشاره شد یکی از مشخصه‌های اصلی شخصیت مرزی، تغییر سریع و ناگهانی احساسات و خلق‌وخو است. همین موضوع مهم‌ترین دلیل برای ایجاد روابط ناپایدار فرد مبتلا با دیگران است. فرد برای برقراری روابط سالم با چالش‌های بسیاری روبه‌رو می‌شود. نسبت به شخصی که او را برای رابطه مناسب و ایده‌آل می‌دانست، ممکن است به سرعت تغییر دیدگاه داده و با او دچار اختلاف نظرهای شدیدی شود تا جایی که رابطه به پایان برسد. عشق و علاقه‌ای که به دیگری داشته می‌تواند ناگهان به نفرت تبدیل شود. از این رو تنهایی را به ارتباط داشتن با دیگران ترجیح می‌دهد.
- خودکشی و خودآزاری:
افراد مبتلا به شخصیت مرزی به دلیل احساسات منفی و متفاوتی که تجربه می‌کنند، ممکن است باعث آسیب رساندن به خود شوند. ترس از تنهایی و طرد شدن، شکست در روابط عاطفی، خشم و اضطراب می‌تواند باعث ایجاد افکار پارانوئید در فرد شده و به خودکشی فکر کند. به خود آسیب برساند، خود را بریده یا بسوزاند.
10 روش که به کاهش استرس شما کمک می‌کند
بهترین روش درمان اختلال شخصیت مرزی چیست؟
اختلال‌های شخصیتی مانند شخصیت مرزی را نمی‌توان به آسانی و تا قبل از ۱۸ سالگی و آغاز دوران بزرگسالی تشخیص داد؛ زیرا تا قبل این دوران شخصیت فرد به طور کامل شکل نگرفته و ممکن است اشتباهی در تشخیص صورت گیرد. مگر این‌که علائم و نشانه‌هایی که مطرح شد بیش از یک سال به طور مداوم در فردی دیده‌شود. از سوی دیگر افراد عادی و غیرمتخصص معمولا نشانه‌های این اختلال را در قالب افسردگی یا خشم و عصبانیت می‌بینند و تشخیص دقیق و درمان شخصیت مرزی باید توسط متخصصین این امر صورت گیرد.
مقاله پیشنهادی: ASMR چیست و چگونه سبب لذت در انسان می‌شود؟
روانشناسان و متخصصان روان‌درمانی برای درمان این اختلال رویکردهای درمانی متفاوتی را با توجه به شدت بیماری انتخاب می‌کنند که ۳ نمونه از رایج‌ترین آن‌ها را در ادامه بررسی می‌کنیم:
- رفتار درمانی دیالکتیکی (DBT):
این رویکرد درمانی یکی از رایج‌ترین روش‌های درمان شخصیت مرزی است. این روش در ابتدا بر پذیرش حقایق زندگی و رفتارهای فردی در افراد مبتلا به این اختلال تاکید دارد. روان‌درمانگر به فرد مهارت‌هایی را می‌آموزد که در کنار پذیرش رفتارها و احساسات خود بتواند رفتارهای نادرست و آسیب‌زننده را تغییر دهد. بتواند احساسات ناگهانی شدید را کنترل کرده و برقراری ارتباط با دیگران و احساساتی که نسبت به خود دارد را بهبود بخشد.
- درمان شناختی-رفتاری (CBT):
درمانی ساختاریافته و هدفمند که کمک به تغییر الگوهای فکری می‌کند. در این روش، درمان‌گر یا روانشناس در ابتدا به فرد مبتلا کمک می‌کند که افکار خود را به خوبی بشناسد. درک کند که چگونه این رفتار باعث بروز آسیب‌های مختلف در او می‌شود. سپس از طریق آموزش مهارت‌های ویژه‌ای به فرد این توانایی را می‌دهد که الگوهای نادرست فکری و رفتارهای خود را تغییر داده و عادات فکری سالمی را در طول درمان در خود ایجاد کند.
- درمان دارویی:
درمان دارویی، درمان اصلی برای اختلال شخصیت مرزی نیست. در حقیقت هنوز داروی مشخصی برای درمان کامل این اختلال شناخته نشده‌است. اما برخی داروها می‌توانند به عنوان درمان مکمل در کنار دیگر روش‌های درمانی توسط متخصص تجویز شود. داروهای تجویزی معمولا برای کاهش برخی از نشانه‌های این اختلال مانند استرس، اضطراب، افسردگی و نوسانات خلقی موثر هستند. در بیمارانی که شدت بیماری در آن‌ها زیاد بوده و تمایل به خودکشی در فرد به طرز نگران‌کننده‌ای بالاست، پزشک ممکن است برای مدت کوتاهی فرد را در بیمارستان و تحت نظر قرار داده تا بتواند به کمک دارو و دیگر روش‌های درمانی شدت اختلال را کاهش دهد.
مقاله پیشنهادی:10روش کنترل خشم که تاثیر فوق العاده ای خواهد داشت .
جمع‌بندی
متاسفانه اختلال شخصیت مرزی قابل پیش‌گیری نیست. از آن‌جایی که ژنتیک و خانواده نقش مهمی در ایجاد این آسیب دارد، اگر در خانواده فردی مبتلا دیده‌شود، احتمال بروز در سایر افراد خانواده هم است. در این شرایط اگر نشانه‌هایی از این اختلال را در خود احساس می‌کنید، برای جلوگیری از پیشرفت آن باید به متخصصان مربوطه مراجعه کنید.
