علائم اوتیسم کدام اند و در هر سن چگونه نمایان می شوند؟
بیماری اوتیسم از جمله بیماری‌هایی است که تشخیص علائم و نشانه‌های آن کار آسانی نیست. این بیماری در افراد مختلف نشانه‌های مختلفی داشته، شدت علائم آن در همه به یک میزان نبوده و حتی سن ظهور نشانه‌ها هم متفاوت است. با گذشت سالیان درازی از شناخت اختلال اوتیسم در سراسر جهان همچنان برای دنیای پزشکی، یک بیماری پیچیده بوده که علت اصلی ایجاد آن نامشخص است. با این حال خانواده‌های بسیاری در دنیا فرزندان مبتلا به اوتیسم دارند. از این رو یکی از مهم‌ترین پرسش‌های مرتبط با این اختلال این است که نشانه‌های اوتیسم چیست؟ در این نوشته از لند اسپا درباره علائم اوتیسم، زمان ظهور آن‌ها و چگونگی تشخیص نشانه‌ها به طور کامل صحبت شده‌است. تا انتهای مطلب با ما همراه شوید.
علائم اوتیسم معمولا از چه سنی تشخیص داده می‌شود؟
- علائم اختلال اوتیسم در کودکان معمولا تا پیش از سه سالگی ظاهر می‌شود.
- در برخی از آن‌ها در ۱۲ ماه اول نشانه‌ها دیده شده و در برخی دیگر تا ۱۸ ماهگی می‌توان علائم را تشخیص داد.
- در مقابل به دلیل تفاوت در شدت بروز علائم، کودکانی هم هستند که تا بعد از سه سالگی هم اثری از اختلال اوتیسم در آن‌ها دیده نمی‌شود.
تحقیقات نشان داده تشخیص زودهنگام این اختلال می‌تواند باعث کنترل بهتر بیماری و بهبود روند درمانی شود.
در صورتی که می خواهید با مهم ترین دلایل این بیماری آشنا شوید به مقاله علت اوتیسم مراجعه کنید
علائم بیماری اوتیسم چیست؟
بیماری اوتیسم نشانه‌ها و علائم مختلفی داشته که همین موضوع تشخیص بیماری را دشوار می‌کند. در سنین مختلف کودکانِ مبتلا نشانه‌های مختلفی را از خود نشان می‌دهند که در ادامه به تفکیک به هر کدام از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
اولین علائم اوتیسم در نوزادان
برای تمامی نوزادان به طور منظم از ابتدای تولد تا سن ۱۸ ماهگی تا ۲ سالگی چکاپ و ارزیابی‌های سلامتی مختلفی انجام می‌شود. انجام این بررسی‌ها غربال‌گری‌ها تاثیر قابل توجهی در تشخیص به موقع اختلال‌هایی مانند اوتیسم خواهدداشت. با این حال والدین کودک باید دقت بیشتری در رفتار کودک داشته تا بتواند به محض ظهور اولین نشانه‌ها اقدام به شروع مراحل درمانی کنند. معمولا اولین علائم بچه‌های اوتیسم موارد زیر هستند:
- اعمالی مانند لبخند زدن یا خندیدن را به آرامی انجام می‌دهند و کُند هستند.
- در مقابل به آغوش کشیده شدن یا نگه داشته‌شدن از سوی اطرافیان مقاومت می‌کنند.
- واکنشی مبنی بر علاقه داشتن به اشیا یا مواردی مانند حیوانات خانگی نداشته و بی‌تفاوت هستند.
- از برقراری تماس چشمی خودداری می‌کنند
- به صحبت‌های دیگران واکنشی نشان نداده و اینطور به نظر می‌رسد که توجهی نمی‌کنند.
- دیرتر از هم‌سالان خود قدرت تکلم پیدا می‌کنند.
- در شرایط مختلف و زمانی که اتفاقی رخ می‌دهد، گاهی رفتار و حرکت‌های عجیبی انجام می‌دهند که پاسخ درستی به آن اتفاق نیست.
- تا ۱۲ ماهگی در پاسخ به شنیدن نام خود واکنشی نشان نمی‌دهند.
- زمانی که به کودک لبخند می‌زنید، او واکنشی نشان نمی‌دهد.
اولین علائم اوتیسم در کودکان و پیش‌دبستانی‌ها
علائم اوتیسم در کودکانی با سنین بالاتر و پیش‌دبستانی می‌تواند رفتار دیگری را شامل شود که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. نکته‌ی قابل توجه درباره نشانه‌های این اختلال این بوده که در کودکان بعد از سنین نوزادی هم همچنان ممکن است علائم اوتیسم در نوزادان که در بخش قبل ذکر شد، مشاهده شود.
- تا ۱۸ ماهگی کودک در بازی‌هایی که رفتارهایی مانند مراقبت از عروسک‌‌ها انجام می‌شود، شرکت نمی‌کند.
- نسبت به احساسات دیگران بی تفاوت به نظر می‌رسد و ترجیح می‌دهد به تنهایی بازی کند.
- تمایلی به صحبت کردن نداشته و زمانی که صحبت می‌کند، به خوبی کلمه‌ها را بیان نمی‌کند. نوع صحبت، لحن و ریتم بیان کلمات و گفته‌های متفاوتی دارد. گاهی اوقات بر روی یک واژه تاکید بسیاری داشته و چندین دفعه تکرار می‌کند.
- پاسخ‌های نامرتبطی به پرسش‌های دیگران می‌دهد.
- گاهی به صداهای شنیده شده واکنش نشان نمی‌دهد. فراموش نکنید بررسی قدرت شنوایی این کودکان یکی از مهم‌ترین بخش‌های شناسایی احتمال ابتلا به اختلال اوتیسم است.
- روال همیشگی و روزمره زندگی را دوست دارند و از تغییر فراری هستند و عصبانی می‌شوند.
- گاهی به خود آسیب می‌رسانند. به عنوان مثال به سر و صورت خود ضربه می‌زنند. این رفتارها اغلب عامدانه است.
- گاهی اوقات علاقه بسیار شدیدی به بعضی از اشیای اطراف خود نشان می‌دهند. به عنوان مثال ممکن است طراحی یک فرش به طرز عجیبی توجه کودک را به خود جلب کند.
- حرکاتی مانند تکان دادن دست، انگشتان یا بدن خود را به صورت مداوم انجام می‌دهند.
- به صداهای محیط، بو یا لمس شدن واکنش‌های افراطی یا غیرعادی نشان می‌دهند.
- در انتخاب غذا سخت‌گیر بوده و گاهی نوع خاصی از غذا با ترکیباتی متفاوت را ترجیح می‌دهند.
- در بیان احساسات خود ناتوان هستند و نمی‌توانند به راحتی از حسی که دارند، صحبت کنند.
- در ارتباط برقرارکردن با دیگران و برقراری روابط دوستی با مشکل مواجه می‌شوند. از این رو تنهایی را ترجیح می‌دهند.
- در پاسخ به خواسته‌های دیگران مبنی بر انجام کاری بسیار ناراحت و گاهی عصبانی می‌شوند.
علائم اوتیسم در دختران و پسران
سندروم آسپرگر، یکی از حفیف ترین سطوح اختلال اوتیسم محسوب می شود
گاهی اوقات نشانه‌های اوتیسم در دختران متفاوت از پسران بوده و تشخیص این بیماری در دختران گاهی مشکل‌تر است. علائم اوتیسم در پسران شامل مواردی بوده که در دو بخش قبلی گفته شد اما در دختران نشانه‌های دیگری هم ممکن است ظاهر شود. مهم ترین علائم اوتیسم در دختران عبارت اند از موارد زیر:
- بعضی از دختران مبتلا به اوتیسم با تقلید رفتار و حرکات کودکان دیگر تلاش می‌کنند نشانه‌های بیماری خود را پنهان کنند.
- گاهی اوقات بعضی از دختران اوتیسمی رفتار و حرکات تکراری کمتری را انجام می‌دهند.
- از موقعیت‌های سخت و تنش‌زا که انجام کاری برای آن‌ها دشوار است، دوری می‌کنند.
- پذیرش قرارگیری در جمع و موقعیت‌های اجتماعی مختلف برایشان کمی آسان است.
علائم اوتیسم چگونه تشخیص داده می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین دلایلی که باعث سخت شدن شناسایی افراد مبتلا می‌شود، نبود هیچ آزمایش مشخص و دقیقی مانند آزمایش خون و آزمایش‌هایی همراه با نمونه‌برداری است.
زیرا اختلال اوتیسم با عملکرد مغز و رفتار فرد مرتبط است و تاثیر قابل توجهی بر روی سیستم داخلی کودک ندارد. بنابراین یکی از مهم‌ترین اقدامات در جهت تشخیص بیماری اوتیسم، بررسی وضعیت رشد کودک از ابتدای تولد است. برای این کار والدین و خانواده‌ی کودک نقش مهمی در این ارزیابی دارند.
والدین باید اطلاعات و آگاهی خود درباره علائم این بیماری را افزایش داده و با نشانه‌های مختلف آن و چگونگی بروز در سنین مختلف آشنایی خوبی داشته‌باشند. قدرت شنوایی، قدرت تکلم، دقت و تمرکز کودک از جمله مواردی است که والدین باید از ابتدای تولد نوزاد آن را با دقت زیر نظر داشته‌باشند.
از سوی دیگر خانواده‌هایی که فرزند دیگری در خانواده دارند که مبتلا به اوتیسم بوده، باید دقت بیشتری در بررسی رفتار فرزند تازه متولد شده‌ی خود داشته‌باشند. زیرا سابقه‌ی خانوادگی یکی از مهم‌ترین دلایل ابتلا به اوتیسم بوده و وجود بیماری اوتیسمی در خانواده احتمال ابتلای فرزندان دیگر به این اختلال را افزایش می‌دهد.
پنهان و آشکارکردن چهره یک بازی ساده برای تشخیص اختلال اوتیسم است
ارزیابی‌های سلامت کودک و غربال‌گری‌هایی که از ابتدای تولد نوزاد به صورت منظم انجام می‌شود، یکی دیگر از روش‌های موثر برای تشخیص به موقع علائم اوتیسم در کودکان است. فراموش نکنید که شناسایی به موقع و زودهنگام این بیماری نقش مهمی در بهبود روند درمانی و کنترل نشانه‌های آن دارد.
آکادمی اطفال کودکان آمریکا (AAP) زمان انجام ارزیابی سلامتی و بررسی وضعیت رشد کودک از نظر جسمی و ذهنی را در ۹ ماهگی، ۱۸ ماهگی و ۳۰ ماهگی توصیه می‌کند. از سوی دیگر این سازمان برای بررسی دقیق‌تر احتمال بروز اوتیسم، انجام ارزیابی‌ها برای غربال‌گری و تشخیص بیماری را در سنین ۱۸ ماهگی و ۲۴ ماهگی توصیه می‌کند.
در طی این بررسی‌ها پرسش‌هایی از والدین کودک انجام می‌گیرد. پرسش‌هایی در رابطه با تکلم کودک، رفتارها و حرکت‌های او، قدرت تفکر، چگونگی ابراز احساسات و واکنش‌های کودک به شرایط مختلف از والدین می‌شود. انجام این بررسی‌ها در بسیاری از درمانگاه‌ها و کلینیک‌های پزشکی انجام می‌شود و بسیاری از پزشکان و پرستاران می‌توانند آن‌ها را انجام دهند.
در صورت تشخیص بیماری اوتیسم باید چه اقداماتی انجام شود؟
در صورت تشخیص برخی از علائم بیماری توسط پزشکان عمومی و مشاهده ناتوانی و اختلالی در مواردی مثل قدرت تکلم یا رفتار کودک، برای انجام درمان های تخصصی‌تر به متخصصین اطفال، روان‌شناسان کودک و متخصصین گفتار و زبان ارجاع داده می‌شوند.
مقاله پیشنهادی:مزایای ماساژ درمانی برای کودکان بیش فعال چیست
جمع‌بندی
علائم اوتیسم چیست؟ این پرسش را می‌توان یکی از رایج‌ترین پرسش‌ها برای بسیاری از خانواده‌های سراسر جهان دانست. از آن‌جایی که بیماری اوتیسم یک اختلال شایع و در عین حال پیچیده بوده، هنوز ابهامات بسیاری درباره علت بروز بیماری و نشانه‌های آن وجود دارد. این اختلال در افراد مختلف با سنین گوناگون به شکل‌های متفاوتی ظاهر می‌شود. در اغلب کودکان مبتلا به اوتیسم قدرت تکلم، چگونگی واکنش به صحبت‌های دیگران، چگونگی ابراز احساسات و شنوایی آنان علائم مشترکی است که می‌تواند متفاوت از افراد بدون اوتیسم باشد.
از سوی دیگر بعضی از دختران مبتلا به اوتیسم به دلیل توانایی که در پنهان کردن نشانه‌های این بیماری در خود را دارند، فرآیند تشخیص علائم بیماری اوتیسم در آنان سخت‌تر از پسران خواهدبود. به طور کلی بررسی وضعیت رشد کودک از بدو تولد و انجام آزمایش‌های غربال‌گری و ارزیابی‌های سلامتی در دوران کودکی از مهم‌ترین اقدامات برای تشخیص بیماری اوتیسم است.
