استرس چیست و چگونه ایجاد میشود؟
همه ما تقریباً می‌دانیم که منظور از استرس چیست و حداقل یک بار در طول عمر خود استرس را تجربه کرده‌ایم. اما برای برخی افراد، استرس تنها به یک آزمون مهم، مصاحبه شغلی، کنفرانس یا ارائه کلاسی محدود نمی‌شود و تقریباً هر ثانیه از عمر خود را با این مشکل سپری می‌کنند. برای آن دسته از افرادی که می‌خواهند بدانند دلیل این همه نگرانی و استرس چیست و چگونه ایجاد میشود، در این مقاله اطلاعات مفیدی را در اختیارشان قرار داده‌ایم تا با آشنایی با دلایل و علائم استرس بتوانند هرچه سریع‌تر برای درمان و مدیریت آن اقدام کنند.
استرس چیست
در رابطه با اینکه به طور کلی و از نظر روانشناسی تعریف استرس چیست، باید بگوییم استرس عبارت است از احساس قرارگرفتن بیش از حد تحت‌فشار روحی و روانی. زمانی که احساس می‌کنید قادر به مقابله با آن نیستید، فشار به استرس تبدیل میشود. افراد روش‌های متفاوتی برای واکنش به استرس دارند، بنابراین موقعیتی که برای یک فرد استرس‌زا باشد ممکن است برای دیگری انگیزه‌بخش باشد.
استرس میتواند بر احساس، تفکر، رفتار و نحوه عملکرد بدن شما تأثیر بگذارد. در واقع، علائم رایج استرس شامل مشکلات خواب، تعریق، از دست دادن اشتها و مشکل در تمرکز است.
ممکن است احساس اضطراب، تحریک‌پذیری یا کاهش عزت‌نفس داشته باشید، و ممکن است ذهنتان سرشار از افکار آزاردهنده باشد و دائماً نگران باشید. ممکن است متوجه شوید که کنترل خود را راحت‌تر از دست می‌دهید، بیشتر تنقلات می‌خورید یا غیرمنطقی رفتار می‌کنید. همچنین ممکن است سردرد، تنش یا درد عضلانی یا سرگیجه را تجربه کنید.
استرس باعث افزایش هورمون‌ها در بدن شما میشود. این هورمون‌ها برای افزایش توانایی شما در مقابله با عوامل استرس‌زا و تهدیدکننده آزاد می‌شوند.
هنگامی که فشار یا تهدید از بین رفت، سطح هورمون استرس شما معمولاً به حالت عادی بازمی‌گردد. با این حال، اگر به طور مداوم تحت استرس هستید، این هورمون‌ها در بدن شما باقی می‌مانند و منجر به علائم استرس می‌شوند.
استرس یکی از عوامل پرخوری عصبی است، در صورتی که با این مشکل مواجه هستید، مقاله پرخوری عصبی را مطالعه نمایید.
علت استرس چیست
برای مدیریت بهتر استرس، لازم است بدانید که مهم‌ترین عوامل تحریک‌کننده و دلیل استرس چیست. بر اساس نظرسنجی‌هایی که بر دلایل استرس انجام شد، موارد زیر پنج عامل اصلی استرس هستند:
درآمد و سرمایه
نگرانی بسیاری از افراد از درآمد کم و عدم توانایی آنها در تأمین هزینه‌ها و مخارج زندگی است. همچنین بسیاری از افرادی که صاحب شغلی پردرآمد هستند و ممکن است به دلیل موانع اقتصادی، مشکلات جامعه و مسائل مربوط به حقوق بازنشستگی، همیشه نگران از دست دادن شغل و تأمین سرمایه زندگی خود هستند.
روابط
درگیری افراد با دوست و همکار، شکست‌های عاطفی، مشکلات در روابط با همسر، طلاق، مشاجره و حتی مرگ عزیزان همگی می‌توانند از عوامل تأثیرگذار در استرس روزمره شما باشند.
عوارض استرس در زنان به چه شکل است؟
سلامتی
بسیاری از افراد به دلیل تجربه از دست دادن دوستان یا آشنایان، ممکن است دائماً نگران وضع سلامتی خود و اطرافیان باشند. نگرانی از حوادث غیرمترقبه و ناگوار، نگرانی از بیماری‌های مزمن و لاعلاج همگی موجی افزایش استرس این افراد میشود.
تغذیه نامناسب
دریافت ناکافی مواد مغذی و همچنین مصرف بیش از حد مواد محرک و غذاهای فاقد مواد مغذی برای بدن استرس‌زا است. مصرف زیاد کافئین میتواند علائم فیزیکی اضطراب، مانند افزایش ضربان قلب و عصبی شدن را به همراه داشته باشد. همچنین پرخوری یا کاهش قند خون با تغییرات خلقی مانند تحریک‌پذیری و اضطراب مرتبط است.
فشار شغلی
مشکلات فضای کار، ساعت‌های کاری طولانی، برخورد نامناسب کارفرمایان و همکاران و همچنین ناراضی بودن از کاری که انجام می‌دهید همگی موجب استرس و فشارهای کوچک و بزرگ می‌شوند.
در صورتی که از مشکل بی خوابی رنج می‌برید، بلاگ درمان بی خوابی را مطالعه نمایید
انواع استرس چیست و چگونه ایجاد میشود؟
در علم روانشناسی، انواع استرس به سه گروه زیر درجه‌بندی می‌شوند:
استرس کوتاه‌مدت
ین نوع از استرس مواقعی پیش می‌آید که مسئله یا عاملی مشخص، منجر به تنش و نگرانی لحظه‌ای شما شده است. سردرد، دردهای عضلانی، درد معده، تپش قلب، احساس پریشانی و حمله‌های عصبی لحظه‌ای از علائم این نوع استرس هستند.
استرس مکرر
استرس و نگرانی‌های دائمی پس از مدتی به شکل استرس مکرر بروز می‌کند. افرادی که دچار استرس مکرر باشند، خلق‌وخوی آشفته و رفتاری عصبی و پرخاشگر دارند. ذهن این افراد سرشار از افکار منفی و نگرانی‌های غیرمنطقی است. این افراد دائماً در عجله و شتاب هستند و خیلی زود بی‌حوصله می‌شوند صبر خود را از دست می‌دهند. مشکلات دائمی در برقراری ارتباط با اطرافیان، تحریک‌پذیری سریع و واکنش‌های عصبی و پرخاشگرانه از علائم این نوع استرس هستند.
استرس کرونیک یا مزمن
این نوع استرس ریشه در کودکی افراد دارد و منجر میشود هر مسئله کوچک و بزرگی، نگرانی‌های شدیدی برای این افراد ایجاد کند. این افراد بسیار سخت می‌توانند با استرس خود مقابله کنند و ممکن است پس از مدتی منجر به مشکلات قلبی و گوارشی شود.
روش درمان استرس چیست؟
استرس به خودی خود یک بیماری نیست، اما اگر به آن توجه نشود، میتواند باعث بیماری جدی شود. تشخیص زودهنگام علائم استرس بسیار مهم است. به شما کاملاً توضیح دادیم که عوامل و علائم استرس چیست. شناخت علائم و نشانه‌های استرس به شما کمک می‌کند راه‌های مقابله را بیابید و شما را از اتخاذ روش‌های مقابله ناسالم مانند نوشیدن الکل یا سیگار نجات دهد.
کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانید برای مدیریت مؤثرتر استرس انجام دهید، مانند یادگیری نحوه تنفس، انجام ورزش منظم، استراحت کافی و به‌کارگیری تکنیک‌های خوب مدیریت زمان.
مطالعات نشان داده‌اند که دوره‌های تمرکز حواس و مدیتیشن‌های ساده در طی چند هفته میتواند به کاهش استرس و بهبود خلق‌وخوی کمک کند.
در مقاله‌ای توضیح دادیم که راهکارهای مؤثر برای کاهش استرس چیست. همچنین شما می‌توانید برای مدیریت و درمان استرس مزمن خود به روانشناسی باتجربه و متخصص مراجعه کنید.
عوارض استرس چیست؟
اگر بدانید که تأثیرات و عوارض استرس چیست، سریع‌تر برای کنترل و درمان استرس اقدام می‌کنید. در صورت قرار گرفتن در شرایط استرس زا، ابتدا آمیگدال شما که بخشی از مغز شماست که احساسات شما را پردازش می‌کند، تهدید را تشخیص می‌دهد. این بخش یک سیگنال پریشانی به هیپوتالاموس شما می‌فرستد. سیستم عصبی شما سیگنال‌هایی را ارسال می‌کند؛ زیرا مغز شما واکنش جنگ یا گریز را تحریک می‌کند. سپس محور هیپوتالاموس – هیپوفیز – آدرنال (HPA) هورمون‌های استرس مانند کورتیزول و آدرنالین را ترشح می‌کند. این هورمون‌ها باعث می‌شوند که تنش عضلانی، درد قفسه سینه یا ضربان قلب سریع داشته باشید.
هرکسی بسته به شرایط جسمانی و اتفاقی که برای او پیش آمده است، علائم متفاوتی را تجربه می‌کند. اگر این هورمون‌ها بیش از حد تولید شوند، بدن شما کند میشود. فعالیت تولیدمثلی شما همراه با قوای سیستم ایمنی و عملکرد قلب کاهش می‌یابد و باعث اختلالات خلقی می‌شوند. اما پس از رفع تهدید، هیپوتالاموس سیگنالی را به سیستم عصبی شما ارسال می‌کند که همه چیز میتواند به حالت عادی بازگردد. احساس جنگ یا گریز فروکش می‌کند و استرس شما از بین می‌رود.
در پایان توصیه میکنیم بلاگ راه های تقویت حافظه کوتاه مدت مطالعه کنید.
عوارض جسمانی استرس
- با استرس، عضلات شما منقبض می‌شوند. بدن شما فکر می‌کند که از شما در برابر درد یا آسیب محافظت می‌کند. اما اگر عضلات برای مدت طولانی منقبض باشند، باعث میگرن و درد شانه یا گردن میشود.
- هنگامی که استرس دارید، ممکن است احساس تنگی نفس داشته یا سریع و پشت سرهم نفس بکشید چرا که راه تنفس شما تنگ شده است. همچنین در مواقع خطرناک ممکن است فرد به حمله عصبی یا پنیک اتک دچار شود.
- استرس حاد کوتاه‌مدت ضربان قلب شما را افزایش می‌دهد و استرس حاد مکرر میتواند به عروق کرونر آسیب برساند یا به التهاب آنها منجر شود و مشکلات قلبی به همراه داشته باشد.
- استرس به دلیل وجود عصب واگ که به سیستم عصبی خودمختار (ANS) متصل است بر روده شما تأثیر می‌گذارد. عصب واگ از مغز شما به روده‌ها کشیده شده و تمام سیستم‌های اصلی بدن شما را به هم متصل می‌کند. عملکرد آن غیرارادی است و گرسنگی، هضم غذا و غیره را تنظیم می‌کند. استرس بیش از حد ممکن است عملکرد آن را مختل کرده و موجب یبوست یا زخم معده شود.
- هورمون استرس کورتیزول بر فشارخون و تنظیم تأثیر می‌گذارد و ترشح بیش از حد آن باعث میشود سیستم تولیدمثل به‌درستی کار نکند و عملکرد طبیعی بیوشیمیایی شما را از بین میبرد.کورتیزول بیش از حد بر تولید تستوسترون، میل جنسی و قاعدگی تأثیر می‌گذارد. حتی میتواند در دوران بارداری و پس از زایمان برای افراد عوارض ایجاد کند.
استرس مادر بارداری، میتواند باعث به وجود آمدن تراجنسیتی در کودک شود. برای اطلاعات بیشتر، این بلاگ را مطالعه نمایید
عوارض روانی استرس چیست
با عوارض جسمانی استرس به‌خوبی آشنا شدید؛ اما آیا می‌دانید عوارض روحی و روانی استرس چیست؟ از مهم‌ترین تأثیرات استرس بر ذهن و روان شما می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- استرس بر حافظه شما تأثیر می‌گذارد و ممکن است در لحظه دچار فراموشی شوید و قدرت تفکر شما کاهش می‌یابد. استرس مزمن ممکن است موجب آسیب‌های شدیدی به حافظه بلندمدت شما شود.
- استرس روزانه و طولانی، ذهن شما را فرسوده و خسته می‌کند و حس می‌کنید پس از گذشت یک روز پر از استرس و نگرانی، حوصله انجام هیچ کاری را ندارید.
- استرس تمرکز شما را از بین میبرد و قابلیت پردازش اطلاعات را از شما می‌گیرد در نتیجه اگر آزمون مهمی در پیش دارید و باید پروژه‌ای تحویل دهید، سعی کنید نگرانی خود را کاهش دهید تا تمرکز بیشتری داشته باشید.
- استرس باعث میشود ذهن شما به‌شدت درگیر مسائل نگران‌کننده باشد و آن‌قدر شلوغ شود که حتی قادر به انجام فعالیت‌های روتین و ساده روزانه خود نباشید.
کمبود اعتماد به نفس میتواند زندگی شخصی شما را نابود کند به همین دلیل توصیه میکنیم بلاگ چگونه اعتماد به نفس خود را بالا ببریم را مطالعه کنید.
سخن پایانی
در این مقاله از مجموعه مقالات لنداسپا، به طور کامل بررسی کردیم که استرس چیست و چگونه ایجاد میشود. عواملی بسیاری موجب استرس و نگرانی ما می‌شوند و متأسفانه قادر به کنترل تمامی وقایع نیستیم. اما با شناخت کافی از این عوامل تحریک‌کننده و همچنین علائمی که نشان‌دهنده استرس هستند، می‌توانیم با درمان و غلبه بر استرس، از عوارض ناگوار آن بر روی جسم و روانمان جلوگیری کنیم.
امیدواریم توانسته باشیم به خوبی توضیح داده باشیم که تعریف استرس چیست. همچنین در صورتی که سوالی در این زمینه برای شما بدون پاسخ باقی مانده بود، در قسمت نظرها آن را برای ما به ثبت برسانید.
در انتها توصیه میکنیم برای رها شدن از تنبلی و بی حالی، بلاگ چگونه تنبل نباشیم را مطالعه کنید.
ایجاد کردن با خدای متعال است، انسانها با نعمات خدادادی بخواست خدا فقط هماهنگ کننده می‌توانند باشند به یقین ان شاءالله
ممنون از اظهار نظرتون