مهم‌ترین راه های انتقال ایدز چیست و چگونه میتوان از آن پیش‌گیری کرد؟
همه روزه افراد زیادی در سراسر جهان به ویروس HIV مبتلا می‌شوند. این عفونت از نظر شدت بیماری دارای درجه‌بندی‌های متفاوتی بوده که ایدز یکی از مراحل خطرناک HIV است. بیماری که به دلیل نداشتن نشانه و علائم قابل توجهی به راحتی نمی‌توان از وجود آن در بدن آگاه شد و تنها از طریق انجام آزمایش شناسایی می‌شود. در مقابل به راحتی می‌تواند در میان افراد منتقل شود و افراد زیادی را آلوده کند. برای بیماری ایدز درمان قطعی معرفی نشده؛ از این رو پیش‌گیری را میتوان از مهم‌ترین اقدامات مبارزه با این عفونت دانست. بنابراین شناخت طریقه انتقال ایدز امری مهم است. بیماری ایدز از راه‌های مختلفی می‌تواند منتقل شود که تماس جنسی و استفاده از سوزن‌های آلوده نمونه‌ای از راه‌های سرایت بیماری است. برای آشنایی با ویروس HIV و تمام راه‌های انتقال ایدز با این مطلب از لنداسپا همراه شوید.
بیماری ایدز چیست؟
مقاله پیشنهادی:تست پاپ اسمیر چیست و چگونه انجام می‌شود
ویروس HIV (نقص سیستم ایمنی) ویروسی است که به سیستم ایمنی بدن انسان حمله می‌کند. گسترش این عفونت در بدن باعث نقص سیستم ایمنی و آسیب‌پذیری بدن در مقابل ابتلا به سایر عفونت‌ها و بیماریها می‌شود. اگرچه HIV را نمی‌توان به طور قطعی و همیشگی درمان کرد اما میتوان با مصرف برخی داروهای خاص آن را کنترل و از گسترش عفونت تا اندازه‌ای پیش‌گیری کرد. از این رو شناسایی به موقع آن بسیار مهم است.
زمانی که ویروس HIV به مرحله‌ای خطرناک رسیده و شدت پیدا کند، بیمار به ایدز مبتلا می‌شود. ایدز یکی از مراحل خطرناک و اوج ویروس HIV بوده که در این مرحله بدن به شدت مورد هجوم عفونت‌ها قرار گرفته‌است. احتمال آلودگی به این ویروس هم از طریق انجام آزمایش‌های مربوطه مشخص می‌شود. بنابراین انجام چکاپ‌های سالیانه برای آگاهی از وجود احتمالی ویروس در بدن امری مهم است. با این حال میتوان با شناخت راه‌های انتقال ویروس ایدز و رعایت نکات بهداشتی از ابتلا به آن در امان ماند.
شایع‌ترین راه‌های انتقال ایدز چیست؟
به دلیل نبود درمانی قطعی برای ویروس HIV، آگاهی از راه‌های انتقال، ایدز چگونه منتقل می‌شود و چگونه میتوان در صورت ارتباط با فرد مبتلا موارد احتیاط را رعایت کرد، نکات مهمی است که می‌تواند از گسترش این ویروس در جامعه پیش‌گیری کرد.
بیماری مقاربتی یا STD چیست و چگونه درمان می‌شود؟
یکی از مهم‌ترین راه‌های انتقال ایدز، روابط جنسی است. فرد مبتلا به ایدز به راحتی می‌تواند از طریق ترشحات مایعات بدن خود به ویژه در حین برقراری رابطه جنسی، ویروس را به شریک خود منتقل کند. این ویروس از روش‌های زیر می‌تواند انتقال یابد:
- خون
- مایع منی
- ترشحات واژن
- ترشحات مقعد
- شیر مادر
- رابطه جنسی واژینال و مقعدی بدون کاندوم
- استفاده از ابزار تزریقی مواد مخدر به صورت مشترک
- استفاده از ابزار جنسی مشترک
- تماس با خون آلوده
- انتقال از مادر به جنین در دوران بارداری
ویروس ایدز چگونه از طریق مایع منی و ترشحات واژن منتقل می‌شود؟
سوزاک در زنان یک نوع بیماری مقاربتی شایع است
شناسایی ویروس HIV از طریق انجام آزمایش‌های تایید شده، امکان‌پذیر است. اگر مردی به این ویروس مبتلا شود، مایعات درون بدن او مانند منی آلوده به این عفونت خواهدشد. از این رو در حین برقراری رابطه جنسی، اگر مایع درون بدن او از طریق واژن یا حتی رابطه مقعدی وارد بدن خانم شود، ویروس منتقل می‌شود. در برخی منابع آمده احتمال انتقال ویروس در رابطه‌ی بدون دخول هم وجود دارد.
در مقابل اگر زنی به ویروس HIV مبتلا بوده‌باشد، ترشحات واژن او در زمان رابطه جنسی و تماس با آلت تناسلی آقا می‌تواند باعث انتقال ویروس شود. در این شرایط هم انتقال عفونت از طریق رابطه‌ی بدون دخول امکان‌پذیر است.
ویروس ایدز چگونه از طریق خون منتقل می‌شود؟
واکسن گارداسیل چیست و تزریق آن چه مزیت هایی دارد؟
یکی دیگر از راه‌های انتقال ویروس ایدز، تماس با خون فرد مبتلا است. زمانی که خون فرد آلوده به این عفونت وارد بدن افراد دیگری شود و یا با بخش‌هایی از بدن که حساس‌تر و مرطوب بوده مانند چشم‌ها، واژن، آلت تناسلی آقا، مقعد و دهان تماس پیدا کند، احتمال انتقال ویروس وجود دارد. همچنین اگر فردی دچار بریدگی در بخشی از پوست یا شکستگی در بخشی از بدن خود باشد و آن بخش‌ها با خون فرد مبتلا به ایدز تماس پیدا کند، احتمال انتقال ویروس وجود دارد.
مراکز درمانی، کلینیک‌های زیبایی و مراقبتی که از ابزاری مانند تیغ یا سوزن استفاده می‌کنند و روزانه با افراد زیادی جهت انجام کارهای درمانی در ارتباط هستند، در صورت عدم رعایت موارد بهداشتی می‌توانند خطر انتقال عفونت HIV را به همراه داشته‌باشند.
در خانم‌های مبتلا به ایدز، خون قاعدگی هم می‌تواند باعث انتقال این ویروس به سایر افراد شود. استفاده از سزنگ‌های مشترک برای تزریق مواد مخدر در میان افراد معتاد هم می‌تواند راهی برای انتقال عفونت‌های HIV باشد.
آیا استفاده از کاندوم می‌تواند مانع از انتقال بیماری ایدز شود؟
بدون شک یکی از بهترین روش‌ها برای جلوگیری از انتقال ویروس ایدز در حین رابطه جنسی با فرد آلوده، استفاده از کاندوم است. جنس کاندوم از لاتکس بوده و این ماده به خوبی می‌تواند مانع از تماس مایعات درون فرد مبتلا با فرد دیگر شود. اما برای استفاده از روان‌کننده‌ها در حین رابطه جنسی، باید از روان‌کننده‌های مبتنی بر آب استفاده شود؛
چراکه محصولات مبتنی بر روغن باعث کاهش میزان محافظت کاندوم خواهدشد. از سوی دیگر توصیه می‌شود برای پیش‌گیری از انتقال هرگونه عفونت مراقبتی مانند HPV یا هپاتیت، زگیل تناسلی و بسیاری از بیماری‌های مقاربتی دیگر و همچنین برای پیش‌گیری از بارداری از کاندوم استفاده کنید.
ویروس ایدز چگونه می‌تواند از مادر به فرزند منتقل شود؟
اگرچه مطالعات نشان می‌دهد احتمال انتقال ویروس ایدز از طریق مادر به فرزند رایج نیست با این حال احتمال سرایت در دوران بارداری و شیردهی وجود دارد. خانم بارداری که با انجام آزمایش‌های لازم وجود عفونت HIV در بدن او تشخیص داده شده‌است، معمولا بارداری به روش سزارین برای او انجام می‌شود. بعد از زایمان هم نوزاد در چند هفته‌ی اول بعد از تولد تحت درمان و مراقبت‌های مرتبط به HIV قرار می‌گیرد. برای کنترل بیماری مادر اجازه شیردهی به فرزند خود را هم ندارد.
راه‌های کمتر شایع انتقال ایدز کدام است؟
همانطور که اطلاع از راه‌های انتقال ایدز مهم است، شناخت روش‌هایی که نمی‌تواند باعث انتقال آلودگی شود هم برای برقراری روابطی بهتر با افراد مبتلا و تجربه زندگی بهتر برای این افراد، حائز اهمیت است. در ادامه ۱۰ نمونه از روش‌هایی که منجر به انتقال ویروس HIV نمی‌شود، آورده شده‌است:
۱.بوسیدن و لمس کردن: بوسیدن، دست دادن، در آغوش گرفتن و تماس‌های بین فردی روزمره در حین معاشرت با افراد مبتلا به بیماری ایدز باعث انتقال این عفونت نخواهدشد. رفتاری مانند بوسیدن زمانی پرخطر خواهدبود که فرد مبتلا به HIV زخم یا خون‌ریزی در دهان داشته‌باشد.
۲. فضای زندگی مشترک: زندگی در یک خانه، تماس‌های بدنی مقطعی و یا حتی حمام مشترک نمی‌تواند باعث انتقال بیماری ایدز شود. با این حال توصیه می‌شود از استفاده‌ی مشترک از مسواک و ابزار اصلاحی مانند تیغ خودداری کنید. به ویژه زمانی که فردی آلوده به ویروس ایدز زخمی در بخشی از بدن یا صورت خود دارد.
۳. استفاده از غذا و ظروف غذای اشتراکی: یکی از نگرانی‌ها و باورهای اشتباه درباره ارتباط با افراد مبتلا به ایدز این است که استفاده از ظروف مشترک یا به اشتراک گذاشتن غذا با چنین افرادی باعث انتقال عفونت می‌شود. در صورتی که این ویروس نمی‌تواند بر روی سطح اجسامی مانند ظرف و لباس زنده بماند. بنابراین به راحتی می‌توانید در کنار افراد مبتلا به ویروس ایدز زندگی کنید و از ظروف مشترک استفاده کنید.
۴. بزاق دهان، عرق، اشک چشم: تماس با ترشحاتی مانند بزاق دهان، عرق کردن و اشک چشم در افراد مبتلا به ویروس ایدز هم نمی‌تواند باعث انتقال این ویروس شود.
۵. کمک به فرد مبتلا به HIV با وجود زخم و بریدگی: برای کمک به فردی مجروح که مبتلا به ویروس ایدز هم است، میتوان با پوشیدن دستکش مراحل درمان را انجام داد. افراد سالم در صورتی ممکن است از طریق زخم، بریدگی یا خون فرد مبتلا در معرض آلودگی ویروس HIV قرارگیرند که زخمی بر روی بدن خود داشته‌باشند و این زخم با خون فرد مبتلا تماس پیدا کند. در غیر این صورت تماس خون فرد مبتلا با پوست سالم افراد غیرمبتلا هیچ خطری به همراه نخواهدداشت.
۶. نوشیدن آب از آب‌خوری‌های عمومی: استفاده از آب‌خوری‌های عمومی به ویژه زمانی که فرد مبتلا به HIV از آن استفاده کرده‌است، باعث انتقال ویروس ایدز نخواهدشد.
۷. حشرات: مطالعات بسیاری بر این باورند که ویروس ایدز نمی‌تواند در حشرات و کنه‌ها زنده بماند.
۸. سرویس‌های بهداشتی: لوازم موجود در سرویس‌های بهداشتی مانند صندلی توالت و فضای شست‌شوی دست‌ها نمی‌تواند باعث انتقال ویروس ایدز شود؛ چراکه این ویروس بر روی سطوح زنده نمی‌ماند.
۹. انتقال خون: در مراکز انتقال خونی که نکات بهداشتی به طور کامل رعایت می‌شود، احتمال انتقال ویروس ایدز بسیار کم خواهدبود. از سوی دیگر خون‌های دریافتی هم در طی انجام آزمایش‌های مختلف غربالگری شده و خون‌های آلوده دور ریخته خواهدشد.
۱۰. هوا: ویروس ایدز از طریق تنفس و هوا هم نمی‌تواند منتقل شود.
جمع‌بندی
راه‌های انتقال ایدز چیست؟ این پرسش را میتوان یکی از مهم‌ترین مراحل مقابله با ویروس ایدز دانست. عفونت HIV عفونتی بوده که سیستم ایمنی بدن را مورد حمله قرار می‌دهد. در صورت عدم انجام به موفع مراحل درمانی، عفونت در بدن گسترش یافته و به مراحل خطرناک‌تری خواهدرسید.
بیماری ایدز یکی از درجات حاد این بیماری بوده که در نتیجه‌ی آن سیستم ایمنی بدن فرد مبتلا به میزان بسیار زیادی آلوده به عفونت شده‌است. ضعف در سیستم ایمنی می‌تواند باعث ابتلا به سایر بیماریها هم شود. بیماری ایدز درمانی قطعی و همیشگی ندارد. به همین دلیل شناخت راه‌های انتقال مانند روابط جنسی محافظت نشده، تماس با خون آلوده و استفاده از سرنگ مشترک و رعایت نکات بهداشتی می‌تواند باعث پیش‌گیری از ابتلا و کنترل بیماری شود.
