دوش واژینال چیست؟ | روش استفاده، خطرات و روش‌های جایگزین

بهداشت اندام تناسلی یک مسئله مهم برای خانم‌ها است. اندام تناسلی در زنان به دلیل تجربه دوران قاعدگی، ترشحات گوناگون و روابط جنسی همواره در معرض ابتلا به عفونت‌های مختلفی بوده و به همین دلیل نیاز به توجه ویژه‌ای دارد. دوش واژینال یکی از روش‌های شست‌وشو دهانه رحم و از بین بردن بوی نامطبوع واژن بوده و آمارها نشان می‌دهد از هر ۵ خانم در سنین ۱۵ تا ۴۴ سال، ۱ نفر از این روش به صورت منظم برای تمیزی اندام خود استفاده می‌کند. روشی که برخی متخصصان حوزه زنان بر این باورند که خطرات بیشتری در مقایسه با مزایای خود داشته و باید به دنبال روش‌های جایگزین بود. برای شناخت بیشتر دوش واژینال، مزایا، خطراتی که برای خانم‌ها به همراه دارد و بهترین روش‌های جایگزین برای حفظ سلامت اندام تناسلی در خانم‌ها با این مطلب از لنداسپا همراه شوید.

دوش واژینال چیست؟

منظور از دوش واژینال، شست‌وشوی بخش داخلی واژن با استفاده از آب یا یک ترکیب مایع است. این ترکیب مایع که معمولا به صورت بسته‌بندی درون یک بطری یا کیسه در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد، مخلوطی از آب و سرکه، جوش شیرین و گاهی نمک است. محتویات درون بطری با استفاده از یک لوله به داخل واژن ریخته می‌شود. دوش واژینال برای شست‌وشوی بخش داخلی واژن انجام شده که با شست‌وشوی بخش بیرونی واژن کاملا متفاوت است. بخش بیرونی واژن را می‌توان به آسانی با مقداری آب گرم شست که آسیبی هم به همراه ندارد. اما دوش واژینال روشی پر خطر برای سلامت واژن و دهانه رحم خانم‌ها است.

دوش واژینال چگونه انجام می‌شود؟

برای استفاده از دوش واژینال مخلوط مایع که ترکیبی از آب و سرکه یا سایر مواد ضدعفونی بوده را درون یک بطری یا کیسه قرار می‌دهند. سپس آن را با استفاده از یک لوله به طرف بالا و درون واژن اسپری می‌کنند. در انتها مایعات دوباره از درون واژن خارج می‌شود.

دلایل انجام دوش واژینال

خانم‌هایی که از دوش واژینال برای شست‌وشوی واژن خود استفاده می‌کنند، دلایلی که در ادامه می‌خوانید را برای انجام این کار عنوان کردند:

• از بین بردن بوی ناخوشایند واژن
• پیش‌گیری از بارداری
• شست‌وشوی خون پریودی پس از دوران قاعدگی
• شستن مایع منی پس از رابطه جنسی
• پیش‌گیری از ابتلا به بیماری و عفونت‌های مقاربتی

این در حالی است که تحقیقات نشان می‌دهد دوش واژینال تاثیری در موارد گفته شده، ندارد.

علائم خشکی واژن چیست

آیا استفاده از دوش واژینال کار درستی است؟

واژن خانم‌ها به شکلی طراحی شده که حاوی باکتری‌های مفید و مضر بوده که تعادل آن‌ها به ایجاد یک محیط اسیدی پایدار کمک می‌کند. PH مناسب در واژن می‌تواند از اندام تناسلی خانم‌ها در مقابل ابتلا به عفونت و هرگونه بیماری مراقبت کند. در صورتی‌که دوش واژینال باعث اختلال در تعادل باکتری‌های درون واژن شده و منجر به رشد باکتری‌های مضر می‌شود. در نتیجه احتمال بروز عفونت‌های قارچی افزایش می‌یابد. از سوی دیگر خانم‌هایی که پیش از انجام دوش واژینال به عفونت‌های قارچی یا بیماری‌های مقاربتی مبتلا بوده‌اند، این شست‌وشو می‌تواند باعث انتقال باکتری‌های عفونی به درون رحم، لوله‌های فالوپ و تخمدان‌ها شود. به همین دلیل متخصصان و پزشکان زنان انجام دوش واژینال را توصیه نمی‌کنند.

خطرات و عوارض دوش واژینال چیست؟

میزان تاثیر گذاری حلقه واژینال چگونه است

دوش واژینال باعث آسیب به محیط طبیعی واژن و بروز عوارض خطرناکی می‌شود. برخی از مهم‌ترین عوارض استفاده از این روش برای پاک‌سازی درون واژن عبارتند از:

֎ مشکلات بارداری

خانم‌هایی که به صورت منظم از دوش واژینال استفاده می‌کنند در معرض زایمان زودرس، سقط جنین، بارداری خارج از رحم و سایر عوارض بارداری هستند. همچنین این خانم‌ها برای باردار شدن هم با مشکلات بسیاری مواجه می‌شوند.

֎ ابتلا به عفونت و بیماری

محیط واژن به شکلی طراحی شده که در حالت نرمال تعادل باکتری‌های خوب و بد در آن برقرار است. اما هرگونه اختلال در این تعادل باعث رشد باکتری‌های مضر و در نتیجه عفونت قارچی می‌شود. در میان خانم‌ها احتمال ابتلا به واژینوز باکتریال در خانم‌هایی که دوش واژینال انجام می‌دهند، پنج برابر بیشتر از سایر خانم‌ها است. عده‌ای از خانم‌هایی که مبتلا به عفونت در اندام تناسلی خود هستند برای درمان این مشکل از دوش واژینال استفاده می‌کنند. در صورتیکه این روش باعث تشدید بیماری و انتقال عفونت به سایر بخش‌های اندام تناسلی می‌شود.

֎ التهاب لگن

بیماری التهاب لگن (PID) عفونتی در ناحیه اندام تناسلی بوده که معمولا ناشی از ابتلا به بیماری‌های مقاربتی (STIs) است. بررسی‌ها نشان می‌دهد دوش واژینال هم یکی از دلایل مهم ابتلا به این التهاب است. التهاب لگن باعث مشکلات بارداری شده و با توجه به آمارها از میان هر ۸ خانم مبتلا به این بیماری، یک خانم برای بارداری با مشکل مواجه می‌شود.

֎ التهاب دهانه رحم

التهاب رحم معمولا نتیجه ابتلا به بیماری‌های مقاربتی بوده که در میان زنانی که از دوش واژینال استفاده می‌کنند هم رایج است.

دوش واژینال با سرکه

دوش واژینال با سرکه به دلیل داشتن خاصیت اسیدی باعث برهم خوردن تعادل باکتری‌های خوب و بد واژن می‌شود. این ماده باعث آسیب به میکروبیوم واژن خواهدشد. همچنین می‌تواند باعث نابودی باکتری‌های لاکتوباسیلوس شده که در نهایت فضا را برای رشد باکتری‌های مضر فراهم می‌کند.

در مقاله چه زمانی قاعدگی نامنظم خطرناک می شود درباره علائم و عوارض آن صحبت کرده ایم

دوش واژینال با جوش شیرین

لاکتوباسیلوس نوعی باکتری مفید درون واژن است. در گذشته گفته می‌شد استفاده از جوش‌شیرین می‌تواند باعث حفظ محیط اسیدی و تعادل باکتری‌های مفید و مضر در محیط واژن شود. اما امروزه تحقیقات بسیاری نشان می‌دهد ضرر و خطرات دوش واژینال با جوش شیرین به مراتب بیشتر از مزایای آن است.

استفاده از دوش واژینال در دوران قاعدگی

استفاده از دوش واژینال در دوران قاعدگی تاثیری بر پاک‌سازی واژن و اندام تناسلی در خانم‌ها ندارد. متخصصان زنان معتقدند این روش می‌تواند با ایجاد اختلال در میکروارگانیسم‌های طبیعی موجود در واژن باعث بروز عفونت و بیماری شود.

جایگزین دوش واژینال

واژن با ایجاد مخاطی در محیط داخل و اطراف خود می‌تواند بدون نیاز به هیچ ماده‌ی دیگری، خودش خون، مایع منی و هرگونه ترشحاتی را پاک کند. به همین دلیل ساده‌ترین راه برای شست‌وشوی واژن استفاده از آب گرم است. استفاده از شوینده‌ای مانند صابون ضروری نیست، با این حال می‌توان از صابونی ملایم و بدون عطر استفاده نمود. استفاده از شوینده‌های معطر و مواد شیمیایی باعث بروز حساسیت در اندام تناسلی می‌شود.

برای شست‌وشوی واژن در حمام می‌توانید دستورالعمل پیش رو را انجام دهید:

• با دو انگشت اول یک دست، پوست بیرونی واژن را نگه دارید.
• با استفاده از آب گرم به آرامی بخش‌های میانی واژن را بشویید.
• از فشار آوردن بیش از اندازه خودداری کنید و در صورت استفاده از صابون، اجازه ندهید به داخل واژن نفوذ کند.
• در نهایت به آرامی واژن را آب‌کشی کرده و با یک حوله تمیز آن را خشک کنید.

دوش واژینال بتادین چیست؟

دوش واژینال بتادین برای کاهش دردهای ناشی از التهاب و خارش واژن استفاده می‌شود. در برخی موارد برای شست‌وشوی واژن پیش از انجام عمل‌های جراحی هم کاربرد دارد. اما این روش دارای عوارض جانبی هم هست:

• درد مداوم واژن
• واکنش‌های آلرژیکی مانند کهیر و تنگی نفس
• تورم صورت و لب
• قرمزی واژن
• خشکی واژن
• سوزش شدید
• تورم گلو

به دلیل بروز عوارض احتمالی، این روش برای پیش‌گیری از بارداری یا بیماری‌های مقاربتی انتخاب مناسبی نیست.

آیا باید برای بوی نامطبوع واژن به پزشک مراجعه کنیم؟

به طور کلی وجود مقداری بوی واژن و ترشحات واژنی امری طبیعی است و نباید به دنبال حذف کامل این حالت بود. اما برخی علائم می‌تواند نشان‌دهنده مشکلات مهم‌تری در اندام تناسلی باشد که نیاز به مراجعه پزشک دارد. برخی از این نشانه‌ها عبارتند از:

• ترشحات واژن با بوی شدید
• ترشحات واژنی با رنگ سفید یا زرد مایل به سبز
• در صورت تداوم بوی واژن برای چندین روز متوالی
• وجود سوزش، قرمزی، تورم و خارش درون یا محیط اطراف واژن
• وجود درد و ناراحتی در زمان برقراری رابطه جنسی
• احساس درد در هنگام ادرار

روش های جلوگیری از بوی نامطبوع واژن

بوی واژن در خانم‌ها متفاوت است و بوی طبیعی می‌تواند با گذشت زمان تغییر کند. عواملی مانند رابطه جنسی، فعالیت‌های ورزشی و حتی تغذیه هم می‌تواند بر شدت و نوع این بود تاثیرگذار باشد. اگرچه وجود بوی واژن طبیعی بوده اما می‌توان به کمک برخی روش‌ها میزان آن را کاهش داد:

֎ رعایت بهداشت

به صورت منظم اندام تناسلی خود را با استفاده از آب گرم بشویید. از استفاده از هرگونه ماده شوینده‌ای مانند صابون معطر که باعث تحریک واژن و پوست آن نواحی می‌شود، خودداری کنید.

֎ استفاده از لباس زیر مناسب

یکی از عوامل تاثیرگذار بر افزایش بو و عفونت در اندام تناسلی وجود رطوبت بیش از حد در این نواحی است. بنابراین باید لباس‌های تولید شده از ۱۰۰ درصد پنبه استفاده کنید که قابلیت تنفس داشته و به خوبی می‌تواند هرگونه بو و رطوبتی را از بین ببرد. پارچه‌های پلی‌استر، ساتن و ابریشم مانع از برقراری جریان هوا و کاهش رطوبت شده که در بلندمدت رشد باکتری و قارچ را به همراه دارد.

֎ استفاده کمتر از محصولات خوش‌بوکننده

اسپری و پودرهای معطری که برای بوی خوش اندام تناسلی استفاده می‌شوند، می‌توانند کمی در کاهش بوی نامطبوع واژن موثر باشند. اما به دلیل ترکیبات سازنده‌ی خود، تنها باید در بخش بیرونی واژن استفاده شوند و از اسپری به درون واژن خودداری کنید.

֎ خودداری از استفاده از پاک‌کننده‌های قوی

محصولات پاک‌کننده‌ی قوی مانند دوش واژینال با برهم زدن تعادل PH واژن باعث تحریک اندام تناسلی و بروز عفونت و بیماری‌های مختلفی می‌شوند.

جمع‌بندی

دوش واژینال نوعی ماده شوینده ترکیبی از آب، سرکه، جوش‌شیرین و سایر مواد ضدعفونی‌کننده بوده که درون یک بطری یا کیسه در داروخانه‌ها به فروش می‌رسد. از این ابزار برای شست‌وشوی واژن به منظور پاک‌سازی خون پریودی، ماده منی و پیش‌گیری از بارداری استفاده می‌شود. تحقیقات نشان داده دوش واژینال نه تنها تاثیری بر پاک‌سازی واژن نداشته، بلکه باعث بروز التهاب، عفونت و ایجاد مشکلات شدید بارداری می‌شود. به همین دلیل شست‌وشوی آرام با آب گرم بهترین روش برای پاکی واژن و اندام تناسلی در خانم‌ها است.