بررسی علت بی خوابی شبانه :
علت بی خوابی شبانه :بی‌خوابی چیست؟ آیا بی‌خوابی‌های مزمن نشانه‌ی بیماری است؟ بی‌خوابی شبانه نشانه‌ی چیست؟ یکی از اختلال‌های شایع در خواب، بی‌خوابی است که می‌تواند خوابیدن را با مشکل مواجه کند و زودتر از موعد از خواب بیدار شده و دیگر به خواب نروید. حدود 35درصد از بزرگسالان مبتلا به این اختلال می‌شوند.
بی‌خوابی‌های مداوم سطح انرژی و کیفیت زندگی فرد را کاهش داده و تمرکز فرد را در طول روز با مشکل مواجه می‌کند. بی‌خوابی حتی می‌تواند اثرات جدی و خطرناک‌تری داشته باشد و منجر به تصادف در طول روز شود.
میزان خواب مورد نیاز در هر فرد متفاوت است اما به طور استاندارد، اکثر افراد بالغ نیاز به 7 تا 8 ساعت خوابیدن در روز دارند.این اختلال که میلیون‌ها نفر در سراسر جهان را تحت تأثیر قرار می‌دهد، خوابیدن و خواب ماندن را برای فرد دشوار و سخت می‌کند.
در بازه‌ای از زمان، ممکن است بسیاری از بزرگسالان با بی‌خوابی مواجه شوند. دلایل بی‌خوابی می‌تواند بسیار گسترده و متعدد باشد. همچنین طیف بی‌خوابی گسترده بوده و ممکن است فرد مبتلا در بازه‌ای چند روزه تا چند ماهه با بی‌خوابی دست و پنجه نرم کند. این اختلال می‌تواند باعث ایجاد مشکل در به خواب رفتن فرد شود و یا از طرفی فرد با وجود به خواب رفتن نتواند خواب خود را حفظ کند و کیفیت و مدت زمان خوابیدن او با مشکل مواجه شود.
به طور کلی اگر بخواهیم بی‌خوابی را دسته بندی کنیم، می‌توان گفت حدود 10 درصد افراد که این اختلال را تجربه می‌کنند با نوعی از بی‌خوابی که 3 بار در هفته اتفاق می‌افتد به نام بی‌خوابی مزمن دست و پنجه نرم می‌کنند. این بی‌خوابی می‌تواند فرد را درگیر کند و روی کیفیت زندگی و خواب فرد اثر بگذارد. نوع دیگری از اختلالات خواب، بی‌خوابی کوتاه مدت است که اکثر افراد این نوع بی‌خوابی را در طول زندگی خود تجربه کرده‌اند. که این نوع کوتاه مدت و گذرا است.
بی‌خوابی می‌تواند به تنهایی اتفاق بیوفتد و خودش مشکل اصلی باشد یا نشانه‌ی بیماری دیگری بوده و یا در اثر عوارض بعضی داروها اتفاق افتاده باشد. برخی از افراد اعتقاد دارند می‌توان از روی ساعات بی‌خوابی به علت بی خوابی های شبانه پی برد.به طور مثال:
- از ساعت 11 صبح تا 1 صبح:نشانه‌ی مشکل در کیسه صفرا
- از ساعت 1 تا 3 صبح:نشانه بیماری‌های کبدی
- از ساعت 3 تا 5 صبح:نشانه‌ی بیماری و درگیری ریه‌ها
- از ساعت 5 تا 7 صبح:نشانه مشکل و اختلال در روده‌ها
بی‌خوابی نشانه‌ی بیماری است؟
بی‌خوابی و اختلال در خواب می‌تواند نشانه یا هشداری برای بیماری‌های خفیف یا حاد باشد. بیماری‌های زیر چند نمونه از بیماری‌هایی هستند که منجر به بی‌خوابی می‌شوند:
- آلرژی‌های مربوط به سینوس یا بینی
- مشکلات گوارشی مانند ریفلاکس
- اختلالات غدد درون‌ریز مانند پُرکاری تیروئید
- آرتریت یا ورم مفاصل
- آسم
- بیماری‌های نورولوژیکی مانند پارکینسون
- دردهای مزمن
- درد و بیماری جسمی
- استفاده از داروها(آلرژی‌های تنفسی، کنترل فشار خون بالا، بیماری قلبی، بیماری تیروئید، جلوگیری از بارداری و آسم
- اختلالات روانی
رابطه بی‌خوابی با اختلالات بهداشتی روان:
بی‌خوابی می‌تواند هشداری برای فرد و نشانی از اختلالات در بهداشت روانی فرد مانند: اضطراب، افسردگی و اختلال دوقطبی باشد.غالباً علت بی خوابی های شبانه نشان از اختلال در بهداشت روان فرد بوده و می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی‌تری مانند افکار منفی فراگیر و بیش فعالی ذهنی در فرد بشود.
از سوی دیگر، بی‌خوابی ایجاد شده منجر به تشدید اختلالات خلقی و اضطرابی شده و علائم اختلالات در بهداشت روان را بدتر کند و حتی در بعضی موارد ممکن است فرد دست به خودکشی بزند.
بی‌خوابی شبانه نشانه‌ی بروز اختلالات اضطرابی و یا شروع افسرگی است. از طرفی دیگر، مصرف برخی از داروهای ضد افسردگی برای درمان، باعث مختل شدن خواب می‌شود. پس می‌توان گفت رابطه‌ی بی‌خوابی با اختلال در بهداشت روانی فرد یک رابطه‌ی دو طرفه است.
رابطه بی‌خوابی با درد و بیماری جسمانی:
تقریبا هر شرایطی که باعث ایجاد درد شود می‌تواند خوابیدن را برای شما دشوار کند. بی‌خوابی شبانه نشانه‌ای از دردهای مزمن ناشی از التهاب مفاصل و یا درد کمر و همچنین بیماری‌های جسمی است. بی‌خوابی ممکن است بر اثر نیاز مکرر به دفع ادرار در بیماران مبتلا به مشکلات پروستات، بیماران تحت درمان با داروهای کنترل کننده‌ی فشار خون و بیماران مبتلا به دیابت نوع II ایجاد شود. این افراد در طول شب ممکن است چندین بار به سرویس بهداشتی مراجعه کنند.
انواع دیگری از بیماری‌های جسمی از جمله بیماری‌های مرتبط با سیستم تنفسی یا سیستم عصبی و گوارشی مانند سندروم پای بی‌قرار، وقفه تنفسی در خواب، آسم، سرطان، بازگشت اسید معده به مری، پرکاری تیروئید، پارکینسون و آلزایمر می‌تواند روی الگوی خواب شما تاثیر بگذارد و خواب را با چالش‌هایی مواجه کند.
رابطه بی‌خوابی با سطح هورمون‌ها:
یکی از دلایلی که زنان بیشتر از مردان از بی‌خوابی رنج می‌برند، تغییرات هورمونی است. علت بی خوابی شبانه می‌تواند تغییرات هورمونی مانند سندرم پیش از قاعدگی (PMS)، یائسگی و بارداری است. این تغییرات می‌توانند خواب را تحت تأثیر قرار دهند. طی گزارش بدست آمده زنان باردار در 3ماهه‌ی اول، مدت زمان بیشتری را می‌خوابند اما خواب آنها از کیفیت کافی برخوردار نیست و از ماه چهارم ساعات خواب آنها کاهش پیدا می‌کند.
از سوی دیگر، با افزایش سن سطح هورمون‌ها در بدن کاهش می‌یابد که علت بی خوابی شبانه این تغییرات بدنی است. در سنین بالای 60 سال احتمال مواجه شدن با اختلال در خواب حدود 30 تا 48 درصد است.تحقیقات انجام شده نشان می‌دهد افراد در سنین بالا کمتر به خواب عمیق می‌روند.
بی‌خوابی نشانه‌ای از کمبود ویتامین‌ها:
کمبود مواد مغذی و ویتامین‌ها می‌تواند باعث اختلال در خواب شود از طرفی دیگر، کم‌خوابی و احساس خستگی در طول روز می‌تواند در برنامه غذایی فرد تغییراتی ایجاد کند و همین تغییرات تولید و ترشح هورمون‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد.
یکی از آمینواسید‌هایی از طریق مواد غذایی وارد بدن می‌شود، تریپتوفان بوده که یکی از اسید آمینه‌های ضروری بوده که در ساختار بسیاری از پروتیین‌ها وجود دارد. این اسید آمینه در ساخت سروتونین در بدن مؤثر است. شاید اتفاق افتاده باشد که بعد از خوردن بعضی غذاها مانند انواع گوشت و مرغ احساس خستگی و خوب آلودگی کنید.این احساس در اثر تریپتوفان ایجاد می‌شود. این اسید آمینه به تنظیم الگوهای خواب، اشتها و خلق و خوی فرد کمک می‌کند.
تریپتوفان در بدن به ماده‌ای به نام نیاسین که نوعی ویتامین B است، تبدیل می‌شود و نیاسین در بدن شما به ساخت سروتونین کمک می‌کند. سروتونین یک ماده شیمیایی در مغز است که باعث انتقال سیگنال‌ها در مغز می‌شود. این ماده شیمیایی نقش مهمی در حس شادی و همچین بهبود خواب شما ایفا می‌کند. عدم تعادل در سروتونین در بدن منجر به افسردگی، اضطراب و بی‌خوابی می‌شود.سروتونین در غده پینه آل مغز به هورمون ملاتونین تبدیل شده و این هورمون القاء کننده خواب است.
پس تا اینجا متوجه شدیم که علت بی خوابی شبانه عدم تعادل در ویتامین‌های گروه B مانند ویتامین‌های B12 که در ترشح ملاتونین و ویتامین‌های B3 و B6 که در ساخت سروتونین نقش دارند، بوده و همین کمبود می‌تواند بر کیفیت خواب تاثیر بگذارد.
همچنین علت بی خوابی شبانه می‌تواند از کمبود ویتامین‌های D و E است. این بی‌خوابی ها خبر از نبود ویتامین D می‌دهند.اکثرا ویتامین D را با سلامت استخوان‌ها می‌شناسند اما کار‌های دیگر این ویتامین در بدن شامل تنظیم خلق‌‌و‌خو، تقویت سیستم ایمنی و کنترل التهابات بدن است و به نظر می‌رسد کمبود ویتامین D خواب شما راچالش‌هایی مواجه می‌کند.
طی پژوهش‌های انجام شده کمبود ویتامین D بر کیفیت خواب اثر می‌گذارد و باعث کوتاه شدن مدت خواب می‌شود. هرچه سن بیشتر می‌شود نیاز بدن به این ویتامین برای تنظیم ساعت خواب و کیفیت خواب بیشتر می‌شود. عدم تعادل ویتامین D، احتمال ابتلا به وقفه تنفسی را افزایش می‌دهد.
بر اساس آزمایشی در سال 2012 ویتامین E می‌تواند به بهبود مشکلات کم‌خونی و اختلالات خواب کمک کند. همچنین سیستم ایمنی را تقویت می‌کند و از سلول‌های آسیب دیده محافظت کرده که همین امر باعث می‌شود ویتامین E به مبارزه با سندرم پای بی‌قرار برخیزد و از این رو فرد خواب راحت‌تری را تجربه کند.
پژوهشی از دانشمندان دانشگاه پنسیلوانیای کشور آمریکا در سال 2013 منتشر شد که نشان می‌دهد کسانی که مقدار کافی ویتامین C دریافت نمی‌کنند دچار اختلالات خواب می‌شوند.پایین بودن سطح ویتامین C و ویتامین E در بدن می‌تواند شانس مبتلا شدن به وقفه تنفسی را افزایش دهد.احتمال دارد علت بی خوابی شبانه از وقفه تنفسی و یا هشداری برای کمبود ویتامین‌ها در بدن نیز می‌تواند باشد.
بی‌خوابی و کمبود مواد معدنی:
بدن برای عملکرد بهتر، به مواد معدنی که گروهی از مواد مغذی است نیاز دارد. زمانی که بدن نتواند مقدار مورد نیاز خود را دریافت و یا جذب کند، در عملکرد بدن اختلال ایجاد می‌شود.به نحوی ممکن است علت بی خوابی شبانه از کمبود مواد مغذی و معدنی در بدن باشد. پس بهتر است در صورت تداوم پیدا کردن بی‌خوابی و کم‌خوابی حتما به پزشک مراجعه کرده و با آزمایش و معاینه‌های لازم به دلایل کم‌خوابی‌های شبانه پی برد.
پژوهشگران معتقد هستند که رژیم‌های غذایی حاوی مقدار زیاد کربوهیدرات منجر به بهبود خواب می‌شود اما به خواب عمیق رفتن فرد با مشکل مواجه می‌کند. کربوهیدرات‌ها در بدن، باعث انتقال آسان‌تر و سریع‌تر تریپتوفان به داخل مغز می‌شود و همانطور که در بالا گفته شد تریپتوفان تاثیر پررنگی در خواب راحت دارد.
همانطور که در بالا گفته شد، نوعی بیماری به نام سندروم پای بی‌قرار وجو دارد که می‌تواند خواب شما را با مشکل مواجه کند. یکی دیگر از دلایل مبتلا شدن به سندروم پای بی‌قرار کمبود آهن است که موجب می‌شود پای فرد در خواب احساس گزگز، مورمو، سوزش، درد و کشش کند و غیر ارادی پای خود را تکان دهد و همین باعث بی‌خوابی در فرد می‌شود.
اکثر مواقع استرس و اضطراب خواب شبانه را از چشم‌های شما می‌رباید. در این مواقع هست که منیزیوم به کمک شما می‌آید و با کاهش تنش و ایجاد آرامش در شما خواب را به شما بازمیگرداند. منیزیوم با کنترل کردن و کاهش دادن هورمون کورتیزول که همان هورمون استرس و هیجانات است باعث بهبود در اختلالات خواب فرد می‌شود.
با توجه با نکات گفته شده می‌توان نتیجه گرفت که علت بی خوابی شبانه از کمبود مواد مغذی، کمبود مواد معدنی ویتامین‌ها و یا نشانه‌ایی از بیماری‌های درونی می‌تواند باشد پس بهتر است اگر این بی‌خوابی و کم‌خوابی‌ها در طول هفته افزایش پیدا کرد و ماه‌ها طول کشید، قبل از آن که باعث هرگونه آسیب به فرد شود، فرد به متخصص مراجعه کرده و علت اصلی آن را پیدا کند تا هرچه سریع‌تر به رفع بی‌خوابی و درمان بیماری خود کمک کند.
دیدگاهتان را بنویسید